1.Kitabın Adı nedir?
Yugoslavya Neden Parçalandı?
2.Kitabın Yazarı kimdir?
Dr. İrfan Kaya Ülger
3.Yazar Hakkında Kısa bilgi verir misiniz?
Yazar Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler bölümünden mezun. Bir süre özel sektör kuruluşlarında çalışmış. Daha sonra da akademik hayata başlamış biri. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler bölümünde yüksek lisans ve aynı enstitüde doktorasını tamamlamış. Şuan Kocaeli Üniversitesi İİBF Uluslararası İlişkiler bölümünde öğretim elemanı olarak görev yapmakta.
4.Kitabın Basıldığı Yer ve Tarih nedir?
Aralık-2003
5.Kitabın Yayınevi veya Yayımlayanı kimdir?
Seçkin Yayınevi
6.Kitabın Sayfa Sayısı kaçtır?
256
7.Kitabın genel hatlarıyla konusu nedir?
Kitap Birinci Dünya Savaşının ardından kurulan Yugoslavya’nın tarihini, ve bu süreçte olan olayları anlatıyor. Her gelişmeden ayrıntılı bahsedilen kitapta, ardından bu süreçlerin Yugoslavya’nın parçalanmasına nasıl neden olduğunu anlatılmaya çalışılıyor.
8.Kitabın bölümleri hakkında geniş bilgi veriniz? Bu bölümlerde vurgulanmak istenen sizce nedir?
Birinci bölümde Yugoslavya halklarının kısa tarihi anlatılmaktadır. Bu bölümde hem Osmanlı İmparatorluğu dönemi hem de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu dönemlerinde Doğu Avrupa’da yaşayan halkların tarihleri anlatılıyor. Bu imparatorlukların süregeldiği dönemlerde nasıl şartlar altında, nasıl bir sistemde yaşadıkları anlatılıyor. Daha sonra Sırp-Hırvat-Sloven Krallığının kuruluş tarihi anlatılıyor. Bu kısımda da Yugoslavya’nın nasıl kurulduğunu, Sırpların bu bölgedeki hâkimiyetin çoğunu nasıl ellerine geçirdiklerini anlatıyor. Ardından İkinci Dünya Savaşı ve bu savaştan sonra Tito önderliğinde kurulan Yugoslavya’ya bir giriş bölümü var. Kitabın ikinci bölümü tamamen Tito yönetimindeki Yugoslavya’yı anlatıyor. Yugoslavya’daki Stalinizm ve daha sonra Tito’nun bu olgudan uzaklaşıp Özyönetim sistemini kurması anlatılıyor. Yugoslavya’nın Tito döneminde Batı ile olan ilişkileri ve Adem-i merkeziyetçi yönetimin Yugoslavya’da nasıl olduğu anlatılıyor. Ardından Tito’nun ölümü ve ölümünden sonra oluşan kargaşalardan bahsediliyor. Kitabın üçüncü bölümünde dağılmaya giden yoldaki faktörlerden bahsediliyor. İlk olarak Kosova sorununu ele alıyor, yazar. Ardından da Tito’nun ölümünden sonra oluşan ayaklanmalardan bahsediyor. Bu bölümün sonunda çok partili yaşama geçiş süreci anlatılıyor. Kitabın son bölümü olan dördüncü bölümünde uluslararası ikilem ve adım adım parçalanma anlatılıyor. İlk önce uluslararası toplumun Yugoslavya’nın parçalanması sürecinde nasıl bir yol izlediğini ve nasıl ikilemlerde kaldıklarını anlatıyor. Ardından da Federal Cumhuriyetlerden bağımsız devletlere nasıl gidildiğini anlatıyor. Kitabın son kısmı iç savaştan bahsediyor, belki de hepimizin Yugoslavya denince aklımıza gelen Bosna Savaşını yazar detaylarıyla anlatmaya çalışıyor. Kitapta ayrıca Dayton Anlaşmasının geniş özeti ve bu anlaşma sırasındaki yazışmalar bulunmaktadır.
9.Kitapta dikkatinizi çeken, altını özenle çizdiğiniz bilgiler (söz, deyiş, kavram, yazar ismi, dipnot, cümle, bilgi yanlışlığı, çatıştığınız nokta vs. ) nelerdir?
Kitabı okurken benim en çok ilgimi çeken kısım Tito’nun özyönetime geçiş dönemiydi. Hatta alıntı yapmam gerekirse “fabrikalar işçilerin, toprak köylülerin” sloganıyla tanıtılıyordu bu sistem. Bu sistem federal cumhuriyetler ve bölgeler arasındaki gelişmişlik farklılığını ortadan kaldırma amaçlı bir sistemdi. Yazar bu olayın mesafeyi kapatmadığını hatta daha da fazla açtığını yazmış, fakat ben Yugoslavya’nın özyönetim sistemiyle alakalı bir araştırma yaptığımda yazarın aksine bu sistemin neredeyse mesafenin tamamını kapattığını bu yüzden de şu an Yugoslavya’nın parçalanmış ülkelerinde yaşayan insanların hala bu sisteme özlem duyduklarını görmüştüm.
Kitapta ilgimi çeken bir diğer kısımda uluslararası toplumun Yugoslavya’nın toprak bütünlüğü için çabaladığını ve bunu savunduğunun iddia edilmesi oldu. Bu kitap 2003’de basılmış bir kitap, oysa ki 2000’li yıllarda artık Eski Yugoslavyalı akademisyenler yaptıkları araştırmalar ve çıkardıkları makalelerde Uluslararası Toplumun Yugoslavya’nın toprak bütünlüğünün korunması için değil de aksine parçalanması yönünde destek verdiklerini savundular. Bunun bir kanıtı da Batı ülkelerinin çoğunun azınlık kavramını Tito dönemindeki Yugoslavya’nın tanımlayabildiği gibi tanımlayamamalarıydı.
10.Kitabın size kattığı ‘genel sonuç’ nedir? Bir değerlendirme yapar mısınız?
Kitap, tarihi bilgi açısından bana bir sürü şey kattı diyebilirim. Yugoslavya’nın kuruluş süreci, İmparatorluklar altındaki yönetimi ve daha sonra da Tito Yugoslavyası’nın kuruluşu hakkında bilmediğim detayları öğrendim. Dayton Anlaşması’na ait yazışmaların kitabın içinde olması da benim kitabı okumama neden olan sebeplerden biriydi. Fakat kitapta beni rahatsız eden bir kısım vardı. Bir akademisyeni eleştirmek çok zor bir şey açıkçası, ama ben yazarın bu kitabı yazarken yakın tarihte yazılmış olan Yugoslav akademisyenlerin gerçekleri yansıtan makalelerine değinmediğini gördüm. Bir bölge hakkında bir şeyler yazarken, özellikle de araştırma yaparken, o bölgedeki akademisyenlerin, yazarların, araştırmalarını okumanın çok önemli olduğunu düşünüyorum. Uzaktan bakıp anlamakla, içinde olmak arasındaki farkta budur bence.
11.Kitabı ilk elinize aldığınızdaki düşünce ile bitirdiğinizdeki düşünce arasındaki fark ve ayrıntılar nelerdir?
Kitabı ilk elime aldığımda direkt içeriğine bir göz attım ve uluslararası toplumun ikilemlerinden bahsettiğini gördüğümde mutlu oldum. Fakat daha önce de belirttiğim gibi kitap beni bu konuda tatmin etmedi.
Senem Safçı
TUİÇ BALKAM Araştırmacısı
