Rus enerji şirketi Gazprom, geçtiğimiz yıl mutlak bir rekora imza atarak Avrupa’nın gaz pazarının 3’te birinden fazlasını kontrol altına aldı. Şirket, dış pazarlara açılım sürecini devam ettirmeyi planlıyor.
Geçtiğimiz yıl Avrupalı tüketicilere Rusya’dan, 194,4 milyar metreküp gaz sevkiyatı gerçekleştirildi. Gazprom Başkan Yardımcısı Aleksandr Medvedev, bunun Sovyet ve Rusya gaz sektöründe daha önce görülmemiş mutlak bir rekor olduğuna dikkat çekti.
Medvedev, şirketin 2016’da yüzde 33,1 olan Avrupa gaz pazarındaki payını, geçtiğimiz yıl yüzde 34,7’ye çıkardığını ve bu büyümenin ileride de devam etmesinin beklendiğini kaydetti. 2035’e kadar ki dönemi kapsayan uzun vadeli tahminlere göre, Avrupa’ya sevk edilen Rus gazının hacmi 1.5 kat artarak 395-459 metreküpe ulaşabilecek ve böylelikle Gazprom, Avrupa gaz pazarının yüzde 38-41’ini kontrol altına almış olacak.
Sputnik’e konuşan uzmanlar, bu dinamiklerin üzerinde soğuk hava ve gaz fiyatlarındaki düşüş gibi faktörlerin etkili olduğunu belirtti. Diğer bir faktör olaraksa Avrupa Birliğinin (AB), nükleer santrallerden ve kömürle çalışan termik santrallerden vazgeçme programı gösterildi.
Analistler ayrıca, boru hatlarından sevk edilen gazın sıvılaştırılmış doğalgaza göre daha avantajlı olduğuna dikkat çekti ve Gazprom’un, sabit boru hatları üzerinden sevk edilen gaz hacmini hızlı bir şekilde arttırabilme kapasitesinde olduğunu vurguladı.
Uzmanlar, enerji pazarındaki rekabetin kızışmasının, 2016-2017 yıllarında gaz fiyatlarının düşmesine yol açtığını vurguladı ve son 5 yılda ilk kez, gaz fiyatlarının kömür fiyatlarıyla eşitlendiğine, ilerideyse gaz fiyatlarının kömüre göre daha avantajlı kalmaya devam edeceğine dikkat çekti.
Avrupa’da rüzgâr, su, güneş, biyoyakıt gibi yenilenebilir enerji kaynakları alanında ciddi çalışmalar yapıldığını söyleyen uzmanlar, AB’nin önünde 2030 yılına kadar ‘yeşil enerjinin’ toplam enerji pazarındaki payını yüzde 50’lere çıkarma gibi bir hedef olduğunu, fakat bu sürecin Avrupa’da ki doğalgaz tüketiminin azalmasına sebep olmayacağını ifade etti.
Sputnik’e konuşan Sberbank CIB şirketinin Enerji Danışmanı Valeriy Nesterov, Rus gazının en büyük tüketicisi olan Almanya’yı örnek vererek, Berlin’de 2022’ye kadar nükleer santralleri kapatmaya yönelik planlar yapıldığını aktardı. Bu santrallerin yerine, sadece rüzgâr ve güneş santrallerinin kurulmayacağını belirten Nesterov, “Ana yük her hâlükârda, doğalgazla çalışan termik santrallere düşecek. Alternatif enerji sektörünün gelişimi, gaz sektöründeki gelişimle telafi ediliyor, sonuçta rüzgâr bugün olup, yarın olmayabiliyor.” diye konuştu.
AB’nin bazı ülkelerinin, Rus gazına bağımlılığın azaltılmasına yönelik politikalar yürüttüğüne dikkat çeken uzmanlar, Avrupalı bürokratların çıkardığı zorluklara rağmen, Rus gazına olan talebin ileride de artmaya devam edeceğini belirtti.
Vygon Consulting danışmanlık şirketinin Analisti Yekaterina Kolbikova, Sputnik’e verdiği demeçte yeni yeşil enerji tesislerinin kurulmasının, kömür ve nükleer enerji üretiminin yüzde 70’den fazlasının yerine geçeceğini söyledi ve şöyle devam etti: “Bu süreç, gaz ile yenilenebilir enerji kaynakları arasındaki potansiyel rekabeti azaltacak. Dolayısıyla, Avrupa’da gaza duyulan ihtiyaç ileride de artmaya devam edecek.”
Rusya, gaz ihracatında sadece Avrupa’yla sınırlı kalmayı planlamıyor. Moskova, başta Çin olmak üzere doğuya doğru da sevkiyatlarını arttırmaya hazırlanıyor. Gazprom’un planlarında, Çin’in gaz pazarında 2025’e kadar yüzde 10, 2035’e kadarsa yüzde 13 paya sahip olmak.
Rusya’dan, Çin’e doğalgaz sevk edilmesine olanak tanıyacak olan ‘Sila Sibiri’ (Sibirya’nın Gücü) boru hattının üzerinden gaz sevkiyatlarına önümüzdeki yılın aralık ayında başlanması planlanıyor. İmzalanan anlaşmaya göre Çin, Rusya’dan her yıl 38 milyar metreküp gaz alacak.
Mehmet EROL
o-Staj 2018 AVRAM Stajyeri
Kaynakça:
- Anonim (2018), Rusya, Avrupa gaz pazarını nasıl ele geçirdi? , <https://tr.sputniknews.com/rusya/201802091032170844-rusya-avrupa-gaz-pazarini-nasil-ele-gecirdi/>, Erişim: 09.02.2018
- Anonim (2018), Rusya, Avrupa gaz pazarını nasıl ele geçirdi? , <https://sondakika.mutlakaoku.com/rusya-avrupa-gaz-pazarini-nasil-ele-gecirdi>, Erişim: 09.02.2018
