Bolivya Başkanı Evo Morales, pazartesi günü Şili ile Pasifik Okyanusu’na ulaşım üzerine süregelen anlaşmazlık ile ilgili dilekçe vermek için Lahey’e gitti. Bolivya, Uluslararası Adalet Divanı’ndan 2013 yılında açılan konuyla ilgili dava için Şili ile görüşmelere başlamasını istedi. Bolivya 19. yüzyıldaki Pasifik Savaşı’nda eski kıyı bölgesini kaybetmişti ve denize ulaşımı kesilmişti. Bolivya savaş sonrasında Şili’nin diplomatik vaatlerini tutmadığını ve ”egemen erişim” ile ilgili uluslararası hukuk yükümlülüklerini yerine getirmediğini belirtti. Uzunca bir süre Bolivyalılar ülkenin gelişememesini Pasifik Savaşı sonrasında deniz ile bir ulaşımı kalmamasına bağlamışlardır. Pazartesi günü açıklama yapan Avukat Eduardo Rodriguez Veltze, Bolivya’nın 150 yıldır karalar ile çevrili ülke oluşunun tarihsel acısını çektiğini tekrar vurgulayıp Şili’nin Bolivya’yı tekrar denize bağlama sözlerinin tutulmadığını dile getirdi. Yapılan açıklamaların üstüne Şili Dışişleri Bakanı Roberto Ampuero gazetecilere ”Tarihe çok fazla atıfta bulunuluyor ancak hukuki meselelere aynı derecede önem verilmiyor.” dedi. Ayrıca binanın dışında toplanmış olan Bolivyalı ve Şilili küçük gruplar gösteri yaptılar.
Aslında Bolivya ücretini ödediği sürece kıyılara ticari olarak ulaşma hakkına sahipti, ancak ülke doğal gaz ve mineral ihracatını arttırmak için denize çıkan bir koridor talep ediyordu ve bir nevi bunu alacağının garantisi olarak da hala daha bir donanmayı elinde bulunduruyordu. Şili ise Bolivya’nın ihracat için gerekli tüm imkanlara sahip olduğunu ve konunun Pasifik Savaşı sonrasında imzalanan 1904 Barış anlaşması ile çözüldüğünü ve sınırların kesinlik kazandığını belirtiyordu. Anlaşmazlıklardan sonra 2015 yılında ise Divan, Şili muhalefetine rağmen dava hakkında yargı yetkisine sahip olduğunu açıklamıştı. 28 Martta başlayan sözlü argümanları sunma süreci devam ediyor, Divan yargıçları süreç sonunda bir karar verecek ve bilindiği üzere Uluslararası Adalet Divanı’nın verdiği kararlar taraf ülkeler için bağlayacı bir özellik taşıyor.
Selcan Buse DORA
o-Staj 2018 LATAM Stajyeri
Kaynakça:
- Berg,Stephanie(2018),Bolivia’s Morales in The Hague to petition World Court over Chile sea access,<https://www.reuters.com/article/us-bolivia-chile-worldcourt/bolivias-morales-in-the-hague-to-petition-world-court-over-chile-sea-access-idUSKBN1GV10M>,erişim:30.03.2018
- Anonim,Pasifik Savaşı (1879-1884),<http://www.wiki-zero.com/index.php?q=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvUGFzaWZpa19TYXZhxZ_EsV8oMTg3OS0xODg0KQ>,erişim:30.03.2018
