Bosna Hersek seçimleri 7 Ekim 2018 yapıldı. Siyasi sistemi oldukça karmaşık olan Bosna Hersek’te seçimler devlet, entite ve kanton olmak üzere üç seviyede gerçekleşti. Ayrıca Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi’nin Hırvat, Sırp ve Boşnak üyeleri de bu seçimle belirlendi. Seçim sonuçlarına göre Boşnakların en köklü partisi olan Demokratik Eylem Partisi (SDA) adayı Şefik Caferoviç Cumhurbaşkanlığı Konseyi Boşnak üyeliğine seçildi. Bosna Hersek’in iki entitesinden biri olan Republika Srpska’nın Başkanlığını yürüten ve ayrılıkçı söylemleri ile sık sık gündeme gelen Bağımsız Sosyal Demokratlar Birliği (SNSD) lideri Milorad Dodik ise Cumhurbaşkanlığı Konseyi Sırp üyesi oldu.
Uzmanlara göre esas sürpriz ise Cumhurbaşkanlığı Hırvat Üyeliği yarışında gerçekleşti. Hırvatların en güçlü partisi olan HDZ-BİH Lideri Dragan Covic’in bir dönem daha Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyesi olması beklenirken daha önce de Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyeliği yapan Demokratik Cephe Lideri Zeljko Komsic Cumhurbaşkanlığı Konseyinin Hırvat üyesi seçildi.
Bosna Hersek Boşnak-Hırvat Federasyonu, Sırp Cumhuriyeti olmak üzere iki entite ve Brcko özerk bölgesine sahiptir. Boşnak-Hırvat Federasyonu ise kendi içerisinde 10 kantona ayrılmaktadır ve her bir kantonun kendi meclisi, bakanları ve başbakanı bulunur. Aynı şekilde Boşnak-Hırvat Federasyonunun da meclisi, bakanları ve başbakanı olduğu gibi Sırp Cumhuriyetinin de parlamentosu, bakanları, başbakan ve başkanı bulunmaktadır. 7 Ekim’de gerçekleştirilen genel seçimlerde tüm bu birimler için Bosna Hersek vatandaşları oy kullanmıştır. Burada bilinmesi gereken diğer bir nokta ise Boşnak Hırvat Federasyonu birimlerine seçilecek kişiler için Sırp Cumhuriyeti’ndeki Sırplar ve Sırp Cumhuriyetindeki birimlerin seçimlerinde ise Boşnak Hırvat Federasyonundaki Hırvat ve Boşnaklar oy kullanamazlar.
7 Ekim’de gerçekleşen seçimlerde Demokratik Eylem Partisi (SDA) Bosna Hersek Parlamentosu’na en çok temsilci gönderen siyasi parti oldu. 2014 seçimlerinde 10 milletvekili çıkaran SDA’da 2014-2018 yılları arasında 4 milletvekili partiden ayrılmıştı. SDA’dan ayrılan hiçbir milletvekilinin 7 Ekim 2018 seçimlerinde başarı gösterememesi ilginç bir tablo oluşturdu. Bir çok uzman SDA’nın bu ayrılıklar ile büyük güç kaybedeceğini düşünüyorken böyle bir sonuç bir çok kişiyi şaşırttı. Bu seçimlerde Denis Zvizdic, Semsudin Mehmedovic, Nermin Mandra, Safet Softic, Semsudin Dedic ve Edin Music doğrudan seçilirken, dengeleyici milletvekilleri olarak da Halid Genjac, Alma Colo ve Adil Osmanovic Bosna Hersek Parlamentosuna girmeye hak kazandı.
SDA’dan ayrılan Salko Sokolovic Bağımsız Blok’tan yarışa girdi ancak sonuç elde edemedi. Cumhurbaşkanlığı Konseyi Boşnak üyeliği için yarışan bir diğer eski SDA’lı Senad Sepic de başarı gösteremedi. Sırp Cumhuriyeti Başkan Yardımcılığı için aday olan bir başka eski SDA’lı üye Sadık Ahmetovic de başarı kazanamadı. SDA’dan ayrılanlardan sadece Safer Demirovic Boşnak-Hırvat Federasyonu Parlamentosu milletvekilliğini kazanabildi.
Cumhurbaşkanlığı Sırp Üyesi seçildiğinde Sarajevo’daki Cumhurbaşkanlığı Binasına gelmeyip görevini Banja Luka ve Doğu Sarajevo’da açacağı ofiste yürüteceğini söyleyen Milorad Dodik’in partisi SNSD uzun zamandır sürdürdüğü başarılı grafiği devam ettirdi. 2014 seçimlerinde 6 milletvekili çıkaran SNSD bu seçimlerde de aynı başarıyı sürdürerek 6 milletvekilliği kazandı. . Gelecek 4 yılda parlamentoda SNSD’yi Nebojsa Radmanovic, Stasa Kosarac, Vojin Mitrovic, Dragan Bogdanix, Nebojsa Stevandic, Snjezana Bursac-Novakovic temsil edecek. SNSD’nin parlamentodaki sayısının 7’ye çıkması çok yüksek ihtimal görünüyor. SDS listesinden Bosna Hersek parlamentosuna seçilen Obren Petrovic’in SNSD’ye destek vereceğini açıklaması ile partisinden ihraç edilmesi büyük bir olasılık ve böyle bir durumda Petrovic’in SNSD’ye katılması bekleniyor.
2014 seçimlerinde 4 koltuk kazanan Bosna Hersek Hırvat Demokratik Birliği (HDZ-BİH) 7 Ekim seçimlerinde bu sayıyı 1 arttırarak 5 milletvekili ile temsil edilmeye hak kazandı. Dragan Covic önderliğinde seçime giren 5 parti temsilcisi; Barisa Colak, Predrag Kozulu, Nikoli Lovrinovic, Miji Matanovic ve Borjana Kristo önümüzdeki dönemde HDZ-BİH’in parlamentodaki temsilcileri olacak.
Bosna Hersek’in köklü partilerinden ve Yugoslavya Komünist Partisi’nin devamı niteliğinde görülen Sosyal Demokrat Parti (SDP) 2014 seçimlerinde büyük bir yenilgi alarak sadece 3 milletvekili çıkarabilmişti. 2018 seçimlerinde SDP bu sayıyı 5’e çıkararak Enver Bijedic, Zukan Helez, Sasa Magazinovic, Nada Mladina ve Nermin Niksic ile parlamentoda temsil edilecek.
SDP’nin durumunun tam tersi ise SDP’den ayrılarak kurulan Demokratik Cephe (DF) partisinde yaşandı. 2014 seçimlerinde 5 koltuk ile başarı yakalayan DF bu seçimlerde Bosna Hersek Parlamentosuna sadece 3 vekil gönderebilecek. DF’nin önümüzdeki 4 yıl için milletvekilleri Dzenan Donlagic, Vlatko Glavas ve Zlatan Begic olacak.
Daha İyi Bir Gelecek İçin Birlik (SBB) Partisi 7 Ekim seçimlerinin kaybedenlerinden sayılabilir. Fahrudin Radoncic’in lideri olduğu parti 2014 seçimlerinde 4 milletvekili çıkarabilen parti bu seçimlerde sadece 2 milletvekilliği kazanabildi. Bosna Hersek’in ünlü medya patronu olmasına rağmen Fahrudin Radoncic partisinin Cumhurbaşkanlığı Konseyi Boşnak üyeliği için yarıştığı seçimlerde büyük bir başarısızlık gösterdi. SBB partisini önümüzdeki dönemde Bosna Hersek Parlamentosunda Damir Arnaut ve Edita Dapo temsil edecek. Fahrudin Radoncic seçim kampanyası sırasında Türkiye’ye yönelik eleştirel tavırları ile de dikkat çekmişti.
7 Ekim seçimlerinde en büyük yenilgi Sırp Demokratik Partisinde(SDS) yaşandı. 2014 genel seçimlerinde parlamentoda 5 koltuk kazanan SDS bu seçimlerde sadece 3 milletvekili çıkarabildi ancak bunlardan Obren Petrovic’in partiden ihracıyla birlikte parlamentoda sadece iki vekil ile temsil edilebilecek. SDS’nin milletvekilleri Dragan Mektic ve Mirko Sarovic olacak.
SDS’nin tam tersi şekilde 7 Ekim seçimlerinde Demokratik İlerleme Partisi (PDP) milletvekili sayısını arttırmayı başardı. 2014 seçimlerinde sadece bir vekili bulunan PDP bu kez Branislav Borenovic ve Mira Pekic ile parlamentoda temsil edilmeye hak kazandı.
Demokratik Hareketlilik Partisi (A-SDA) 2014’te sergilediği performansın aynısını göstererek Bosna Hersek Parlamentosunda yine 2014’te seçilen Jasmin Emric ile temsil edilmeyi başardı.
Bosna Hersek Parlamentosunda daha önce vekilleri bulunan Hırvat Demokratik Birliği (HDZ 1990) ve Bosna Hersek Vatanseverler Partisi (BPS) 2018 seçimlerinde başarı gösteremedikleri için önümüzdeki dönemde parlamentoda temsil edilmeyecek.
Bosna Hersek Parlamentosuna yeni giren partiler ise birer temsilci ile Sosyalist Parti (SP), Bizim Parti (NS), Bağımsız Blok (NB) ve Demokratik Eylem Hareketi (PDA) oldu.
Bosna Hersek Parlamentosu çift meclisli sistemle çalışıyor. Bunlar Temsilciler Meclisi ve Halk Meclisi. Temsilciler meclisi seçimlerle belirlenen 42 üyeden oluşuyor. Bu üyelerin 28’i Boşnak ve Hırvat Federasyonu, 14’ü ise Sırp Cumhuriyeti’nden seçiliyor. Temsilciler meclisi üyeleri arasından seçilen 15 üyeli Halk Meclisi ise 5 Hırvat, 5 Boşnak ve 5 Sırp üyeden oluşuyor. 7 Ekim seçim sonuçlarına göre 42 üyeli mecliste 9 üye ile SDA en yüksek temsile sahip.SDA’yı sırasıyla 6 üye ile SNSD, 5 üye ile HDZ-BİH ve yine 5 üye ile SDP-BİH takip ediyor. Seçimlerin bitmesinin üzerinden 1 aydan fazla zaman geçmiş olmasına rağmen henüz yeni hükümet kurulmuş değil.
Bosna Hersek’te 2014 seçimleri sonrasında hükümet kurma çalışmaları yaklaşık 6 ay sürmüştü. 2011 seçimlerinden sonra ise Bosna Hersek’te 16 ay boyunca hükümet kurulamamıştı. Ülkenin etnik dağılımı ve bu etnik üniteler arasındaki bölünmüşlük hükümetlerin kurulmasını geciktiriyor. 7 Ekim seçim sonuçlarından sonra SNSD Lideri Milorad Dodik ve HDZ-BİH Lideri Dragan Covic görüşme gerçekleştirdi. Sırp ve Hırvat liderler devlet, entite ve kanton düzeylerinde hükümet kurma çalışmalarında koalisyon için birlikte hareket edeceklerini belirtti.
