Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı SergeyLavrov ve İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ile birlikte Astana’da ki toplantıya katıldı. Toplantı öncesi yapılan açıklamada, “Toplantıda, Astana toplantılarının ilk yılında sergilenen iş birliği ve kaydedilen gelişmeler hakkında durum değerlendirmesi yapılacak, Suriye ihtilafının çözüm sürecini hızlandırmak amacıyla önümüzdeki dönemde birlikte atılabilecek adımlar üzerinde durulacaktır.” denildi.Toplantıda ayrıca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin katılımıyla 4 Nisan’da İstanbul’da düzenlenecek üçlü zirvenin hazırlıklarının da ele alınacağı belirtildi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Kazakistan’ın Başkenti Astana’da Türk ve İranlı mevkidaşlarıyla düzenlediği basın toplantısında, Batı’nın Suriye’deki krize “tek taraflı” baktığını söyledi. Rus Bakan “Batılı meslektaşlarının, “teröristleri ve savaşma potansiyellerini” korumaya çalıştığını iddia etti.
Bu kapsamda, El Kaide’nin eski Suriye kolu El Nusra Cephesi mensuplarınca kurulan Heyet Tahrir Şam’ı örnek gösteren Lavrov, söz konusu grubun “Batılı yönetmenlerce çekilen senaryoda rol aldığını” öne sürdü.
Astana’da ki görüşmenin ardından Türkiye, Rusya ve İran dışişleri bakanlarınca imzalanan ortak bildiride, üç ülkenin Heyet Tahrir Şam ile El Kaide bağlantılı diğer grupları tasfiye etme konusundaki kararlılığı vurgulandı.
Lavrov ayrıca, Suriye’de ki çatışmaların sona erdirilmesi için yapılan Astana görüşmelerinde alınan sonuçlarının, “Suriye’yi prensliklere bölmek isteyen taraflar tarafından hoş karşılanmadığını” söyledi. Lavrov, “Bir yıl önce Rusya, İran ve Türkiye arasında kurulan Astana formatının geçerliliğini kanıtladığını ve bu sürecin Suriye’de ki durumu normalleştirme ile eş anlamlı hale geldiğini” ifade etti.
Astana’daki görüşmeleri ‘çok yapıcı’ olarak niteleyen Lavrov, görüşmelerin “gerilimi azaltma bölgeleri, tutuklu ve rehinelerin iadesine yönelik çalışma grubu kurulması” gibi sonuçlar verdiğini hatırlattı.
Lavrov, açıklamalarına şöyle devam etti:
“Suriye’nin toprak bütünlüğüne ve bağımsızlığına dayalı olarak Astana’da elde edilen gelişmeler herkesi mutlu etmiyor. Uluslararası hukuku ihlal eden, 2254 sayılı karara uymayan tarafların, Ortadoğu’nun bu önemli ülkesinde dış aktörler tarafından kontrol edilebilecek küçük prensliklerin oluşması için, Suriye’nin parçalanması ve rejimin değişmesi yönünde hareket ettiği açıkça görülüyor. Bu tarafları elbette Astana’da yaptıklarımız memnun etmiyor.”
Üçlü görüşmenin ana gündem maddelerinin başında, Rusya destekli rejim güçlerinin muhaliflerin elinden geri almak için yaklaşık bir aydır operasyon gerçekleştirdiği Doğu Guta geliyordu. Astana sürecinde çatışmasızlık bölgesi olarak belirlenen Doğu Guta’da, Heyet Tahrir Şam mensupları da bulunuyor. Ancak Esad Rejimi ve Rusya, muhaliflerle Şam arasındaki ateşkes anlaşmasına taraf olmayan aşırı grupların varlığını gerekçe göstererek bu bölgeyi bombalamaya devam ediyor.
Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Esad’a bağlı güçlerin, kuşatma altındaki Doğu Guta’nın yüzde 70’den fazlasında kontrolü sağladığını belirtiyor. Gözlemevi’nin verilerine göre, rejim güçlerinin 18 Şubat’tan beri sürdürdüğü operasyonda, Doğu Guta’da beşte biri çocuk olmak üzere yaklaşık bin 260 sivil hayatını kaybetti.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise Astana’da ki basın toplantısında, Doğu Guta’da ki son gelişmelerin Türkiye için “endişe kaynağı” olduğunu söyledi.
“Doğu Guta’da ateşkes rejimiyle uyumlu şekilde çatışmaların sona erdirilmesi acil bir ihtiyaçtır.” ifadesini kullanan Çavuşoğlu, “Bugün orada ateşkesin nasıl sağlanabileceğini ve teröristleri masum sivillerden ve ılımlı güçlerden nasıl ayırt edebileceğimizi ele aldık. Samimi ve ortak çabalarımızla Suriye’de siyasi çözüme ulaşılabileceğine inanıyoruz.” dedi.
Sibel Şevval KAÇAR
o-Staj 2018 AVRAM Stajyeri
Kaynakça:
- Anonim (2018) “Rusya: Astana görüşmeleri Suriye’yi bölmek isteyenlerce hoş karşılanmıyor” < http://haber.sol.org.tr/dunya/rusya-astana-gorusmeleri-suriyeyi-bolmek-isteyenlerce-hos-karsilanmiyor-231799> E.T.:17.03.2018
- Anonim (2018) “Rusya: Batılı devletler teröristleri koruyor” < http://www.dw.com/tr/rusya-bat%C4%B1l%C4%B1-devletler-ter%C3%B6ristleri-koruyor/a-43013327> E.T.:17.03.2018
- T.C. Dışişleri Bakanlığı, Basın Açıklamaları (2018) “Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Astana’yı ziyareti, 15-16 Mart 2018” < http://www.mfa.gov.tr/disisleri-bakani-mevlut-cavusoglunun-astana-ziyareti-15-16-mart.tr.mfa> E.T.:17.03.2018
