Ukrayna Belarus Çatışması
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı’nın Minsk’e yönelik üstü kapalı ültimatomu ve Ukrayna’nın meşru müdafaa hakkını yeniden teyit etmesi, Kiev’in Belarus’un Gomel Bölgesi’ni ve/veya Rusya’nın Bryansk Bölgesi’ni işgal edebileceğini ima ediyor.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Pazar günü Belarus’un sınır boyunca askeri yığınağını bir “tehdit” olarak nitelendiren bir açıklama yaptı. Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko, geçen hafta, Belarus’un bu bölgeye ilk olarak konuşlandırıldığını iddia ettiği 120.000 Ukraynalı askere dikkat çekti. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Belarus’un sadece yaklaşık 65.000 aktif askeri bulunuyor ve bunların üçte biri Ukrayna sınırında konuşlanmış durumda.
Bir hafta önce, küçük bir Ukrayna birliği, Belarus sınırından sadece 30 kilometre uzaklıktaki Rusya’nın Bryansk Bölgesi’nde küçük bir köyü işgal etmeye çalıştı ancak başarısız oldu. Bu, geriye dönüp bakıldığında muhtemelen bir deneme girişimiydi, ancak bu cephe boyunca Kursk benzeri bir işgal, Rusya’nın Belarus’un güneydoğusundaki Gomel şehrine yönelik askeri lojistiğini engelleyebilir veya kesebilir. Bunun nedeni, sınırdan sadece 30-50 kilometre içeride, Gomel ile Bryansk’ın aynı adı taşıyan başkenti arasında uzanan bir otoyolun bulunmasıdır.
Ukrayna, Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasından da anlaşılacağı üzere, ya Gomel’e saldırmaya ya da en azından Bryansk’tan oraya uzanan Rus askeri lojistiğini tehdit etmeye hazırlanıyor olabilir. “Kyiv Independent,” bunun geçen Eylül ayından bu yana Belarus hakkında yapılan ilk açıklama olduğunu belirtti. Bakanlık, “silahlı kuvvetlerine düşmanca eylemleri durdurmalarını ve Belarus sistemlerinin menzilinin ötesine çekilmelerini” talep ederek üstü kapalı bir ültimatomda bulundu.
Bu, Belarus’a “Ukrayna’nın devlet sınırının Belarus tarafından ihlal edilmesi durumunda, devletimizin BM Şartı tarafından garanti altına alınan meşru müdafaa hakkını kullanmak için gerekli tüm önlemleri alacağını” hatırlatmalarıyla desteklendi. Bu nedenle Belarus’taki tüm askerî yığınaklar, askerî tesisler ve ikmal yolları Ukrayna Silahlı Kuvvetleri için meşru hedefler haline gelecektir. Kiev’in siyasi iradesi varsa, bu sahte gerekçe altında başka bir cephe açmak için zemin hazırlanmış durumda.
Beş olası senaryonun artıları ve eksileri
İlk senaryoda Ukrayna, Gomel veya Bryansk bölgelerini işgal etmeyip, bunun yerine sınıra insansız hava araçları göndermeye ve muhtemelen Bryansk’ta küçük çaplı baskınlar düzenlemeye devam edebilir. Bu senaryonun avantajı, Ukrayna’nın kendini daha fazla yormayacak olmasıdır, ancak dezavantajı, aynı şekilde düşmanlarını da daha fazla yıpratmayacak olmasıdır. Bu, beş senaryo arasında en az riskli olanıdır.
İkinci senaryo ise Ukrayna’nın Belarus’u konvansiyonel bir çatışma başlatmaya kışkırtması veya bu amacı gerçekleştirmek için sahte bir bayrak operasyonu düzenlemesidir. Bu, İtalya’nın La Repubblica gazetesinin Belarus’un bu çatışmaya resmen dahil olması durumunda Batı’nın konvansiyonel olarak müdahale edeceğini bildirmesiyle Batı’yı harekete geçmeye zorlayabilir. Ukrayna, böyle bir müdahalenin getirebileceği baskıdan kurtulmaya acil ihtiyaç duyabilir, ancak bu girişim desteklenmeden kalabilir ya da müdahale gerilimi kontrol edilemez bir şekilde artırabilir.
Üçüncü, dördüncü ve beşinci senaryolar, Ukrayna’nın ya Gomel’e, Bryansk’a ya da her ikisine saldırması durumunda benzerdir. Bu durum, ilk senaryonun önleyeceği riskleri taşıyacak; Ukrayna’nın ya kendi kuvvetlerini ya da düşmanlarının kuvvetlerini daha fazla yıpratmasına yol açacaktır. Bu, çatışmayı ne kadar kötüleştireceği açısından en dramatik senaryo setidir, ancak Ukrayna, bunun Batı’nın kendisini desteklemek için konvansiyonel olarak müdahale etmesine neden olacağını düşünürse, tam olarak bunu isteyebilir. Bu, Batı’nın müdahale etmemesi durumunda yakında kaybedeceğini ima eder.
Bu beş senaryo arasında, ilk senaryo tartışmasız en iyi seçenek gibi görünse de en az olası olanıdır. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Belarus hakkında neredeyse bir yıldır ilk açıklamasını yapmış olmasaydı, bunun kendisine bir tür fayda sağlayacağını düşünmezdi; ültimatomu üstü kapalı bir şekilde ima edip ardından meşru müdafaa hakkını yeniden teyit etmesi, Gomel ve/veya Bryansk’a saldırmaya karar vermesi durumunda saldırganlığı haklı göstermek için çarpıtılacaktır. Bir şeyler dönüyor ve bu, Belarus için pek hayra alamet değil.
Andrew Korybko tarafından kaleme alınan bu yazının İngilizce orijinali Ukraine Might Be Gearing Up To Attack Or Cut Off Belarus’ Southeastern City Of Gomel başlığıyla 26 Ağustos 2024 tarihinde yayınlanmıştır.
Ukrayna Belarus Çatışması
