Türkmenistan ve Azerbaycan arasında uzun yıllar boyu süregelen ‘Hazar denizi yatakları paylaşımı’ sorunu mevcuttur. Bu bölgede petrol kaynağı 50 milyon tonu bulmakta olup daha öncesinde Türkmenistan’ın girişimleriyle, Azerbaycan devlet petrol şirketinin 97 senesinde Rus LukOil ve Rosneft Firmalarıyla yapmış olduğu anlaşma askıya alınmıştı. 2001 yılına gelindiğinde ise söz konusu iki ülke, petrol konusunda ciddi krizler geçirmiş, ardından Türkmenistan Bakü Büyükelçiliğini kapatmıştı.
2006 yılında ise, Türkmenistan Kurucu Devlet Başkanı Saparrmurat Türkmenbaşı’nın vefatı sonrası göreve gelen Gurbangulı Berdimuhamedov 2 sene sonra Bakü Büyükelçiliği’ni tekrar açarak iki ülke arasında ilişkilerin yeniden kurulmasını sağlamıştı. Hazar sorununun diplomatik kanallarla çözülmesi gerektiğini çeşitli platformlarda dile getirmiş olan Berdimuhamedov, Hazar’dan sorumlu Dışişleri Bakanı Yardımcısı da atamıştı. . Şimdi de bu iki ülke kendi aralarındaki yeni bir krize dikkat çekmekte.
Bir süre önce Türkmen bandıralı araştırma gemisinin Hazar denizinin Kepez petrol yatağı bölgesinde araştırma yapması üzerine Azeri güvenlik güçlerinin gemiye müdahale ettiği açıklanmıştı. Bunun üzerine Türkmenistan’ın Bakü Büyükelçisi Toylu Kömekov’u Dışişleri Bakanlığı’na çağırarak nota veren Azeri yönetimi, Türkmen tarafını hukuk dışı aramada bulunmakta suçlarken, kendi kaynaklarını korumak için her türlü girişimde bulunacaklarını kaydetti.
Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı ise Azeri yönetimine sert cevap vererek, söz konusu bölgenin Azerbaycan sahasına ait olmadığını açıklamasında belirtirken, sismik araştırma gemilerine Azerbaycan sahil güvenlik güçlerinin müdahale ettiğini, bu olayın tekrarı durumunda ise gerekli karşılığı vereceklerini beyan etti.
(Tuiçakademi, Dünya Bülteni, Zaman)
Yelda ÖZTAŞ
UİÇ Derneği Stajyeri
