Türkiye’nin Sınır Operasyonu Ardından Tepkiler

23 Temmuz günü Kilis’te DAEŞ militanları tarafından Suriye sınırında görev yapan askerlerimize ateş açılması ve bir astsubayımızın şehit edilmesinin ertesi gününde, Türk Silahlı Kuvvetleri saldırı hazırlığına girişti. IŞİD’in Türkiye’ye saldıracağı haberlerinin gelmesi üzerine Türkiye, 24 Temmuz gecesinde hava operasyonlarına başlayarak DEAŞ terör örgütüne ait üç hedef vurulmuştur. Türk jetleri, 25 Temmuz gününde hava operasyonlarına Irak’taki PKK yapılanmalarını da ekleyerek, Irak ve Suriye’de operasyonun ikinci dalgasını devam ettirdi. Sınır ötesi operasyonlarla beraber ülke genelinde de birçok yerde PKK ve IŞİD operasyonlarında 850’nin üzerinde kişi tutuklandı.

Türkiye’de bu operasyonlar yürütülürken diğer ülkeler de gelişmeleri dikkatle takip etti. Özellikle ABD’nin IŞİD’e karşı operasyonlara desteği, İncirlik üssünün DEAŞ’a karşı kullanılmasına yönelik anlaşma yapılması kamuoyunda büyük ilgi gördü. ABD hem IŞİD hem de PYD kamplarının bombalanmasının Türkiye’nin meşru müdafaa hakkına dayandığını belirtti.

Türkiye'nin hava harekatı

Avrupa Ülkelerinden Destek

Türkiye’nin Suriye hava sahasında DAEŞ’e yönelik düzenlediği operasyonlarla ilgili AB devletlerinden ilk yorum İtalya’dan geldi. İtalya Dışişleri Bakanı Paolo Gentiloni İncirlik üssünün ABD’nin kullanımına izin verilmesini ve operasyonları olumlu bir hareket olarak değerlendirdi. Saldırının öneminin altını çizen Gentiloni ülkenin önemli gazetelerinden olan Corriere della Sera’ya verdiği röportajda “Aylardır Ankara’nın, DAEŞ karşıtı koalisyona katılımı ve Kürt meselesine bağlı olan iç dinamikleri arasında bir çatışma riski vardı. Şimdi Türk makamları, sadece DAEŞ’in saldırılarına karşılık vermekle kalmadı, aynı zamanda Halifeliğe (DAEŞ) karşı bir askeri operasyon için İncirlik üssünü ABD’nin kullanımına da sundu. Bu, taktik ve siyasi anlamda eşi görülmemiş önemde büyük bir hareketti.”[1] İfadelerini kullandı. Aynı gazete birinci sayfadan verdiği operasyonu “Türkiye ABD ile birlikte DAEŞ’e savaş ilan etti. Erdoğan, DAEŞ’i bombalamak için jetleri gönderdi” manşetiyle duyurdu.[2]

İtalya Başbakanı Metteo Renzi, operasyonlar hakkında bilgi almak kapsamında Başbakanımız Ahmet Davutoğlu ile görüştü. İtalya’nın, Türkiye’nin terörle mücadelesine tam destek verdiğini ifade eden Renzi’nin, Türkiye ile hem ikili hem Ortadoğu başta olmak üzere bölgesel düzeydeki mevcut işbirliğini önemsediklerini, bu işbirliğini daha da ileri bir seviyeye taşımak istediklerini bildirdiği kaydedildi.[3]

İtalya’nın ardından destek mesajları gecikmedi. 27 Temmuz günü Asya turunda olan İngiltere Başbakanı David Cameron da Türkiye’nin DAEŞ ile mücadelesine destek verdi. Endonezya seyahati sırasında gazetecilerle röportaj yapan Cameron, DAEŞ üzerindeki baskının arttığını, bunun Türkiye’nin DAEŞ ile mücadele konusunda yaptıklarından anlaşılacağını belirtti. Ülkesinin de DAEŞ ile mücadele çabalarını arttırdığını söyleyen Cameron “Türkiye’nin DAEŞ’e ve DAEŞ hedeflerine yönelik eylemlerini artırmasının iyi olduğunu; mücadelede işbirliği konusunda, özellikle de Türkiye üzerinden Suriye’ye geçen yabancı savaşçıların durdurulması konusunda daha fazlasını yapabileceğimizi düşünüyorum”[4] diye konuştu. Ayrıca “DAEŞ’’i sıkıştırmak ve kısıtlamak için hep birlikte yakından çalışıyoruz. DAEŞ’’in yok edilmesi gerektiğini her zaman söyledik ve bu amacımızı koruyoruz”[5] diye ekledi. PKK’ya yönelik saldırıları değerlendirirken odağın IŞİD’de kalmasını istediklerini ifade etti.

Fransa Dışişleri Bakanlığı da yazılı bir açıklamada bulunarak kurulan uluslararası koalisyonda Türkiye ile aynı safta olduklarını belirtti. Yapılan açıklamada, “Ulusal güvenliğin korunması ve terörle mücadelede Türkiye’nin yanındayız. Siyasi bir çözüm bulmak için PKK ile diyaloğu yeniden tesis etmesi noktasında Türk yetkilileri destekliyoruz”[6] ifadeleri kullanıldı.

İsveç Dışişleri Bakanı Margot Wallström, İsveç devlet televizyonunda Türkiye’deki operasyonu değerlendirerek, “Türkiye’nin yanındayız” mesajını verdi. Wallström, Suruç’ta Kobani’nin yeniden inşası için düzenlenen eylemde meydana gelen patlamayı da tüm insanlığa yapılmış bir saldırı olarak nitelendirdi. “Bu saldırı, sivil insanlar yanında Türkiye’nin Suriyeli sığınmacılara karşı insancıl politikalarına da yapılan bir saldırıdır. Türkiye, terörizmle ve DEAŞ ile mücadelede AB’nin önemli bir partneridir. Türkiye’ye bu konuda her türlü desteği vermeye hazırız”[7] ifadelerini kullandı.

28 Temmuz tarihinde açıklama yapan Bulgaristan Dışişleri Bakanı Daniel Mitov Bulgaristan Ulusal Televizyonu’na Türkiye’nin büyük potansiyele sahip olduğunu ve operasyonlardaki haklılıklarını vurguladı. NATO’dan siyasi destek talep eden Türkiye’ye desteğini açıklayan Mitov, Türkiye ile omuz omuza olduklarını belirterek “Türkiye’deki olayları dikkatle takip ediyoruz. Türkiye, bu olayda cevap hakkına sahiptir.”[8] ifadelerini kullandı.

Uluslararası Örgütlerden Destek

“4 Ağustos günü AB Komşuluk Politikası ve Genişleme Müzakerelerinden Sorumlu Üyesi Johannes Hahn ile AB Bakanı Volkan Bozkır ile telefon görüşmesi yapan Avrupa Komisyonu AB’nin Türkiye’nin DEAŞ’la mücadeleyi hızlandırma kararını onayladığını ifade etti.” AB

Avrupa Parlamentosu Estonyalı milletvekili Urmas Paet Türkiye’nin NATO tarafından desteklenmesi savunması gerekliliğini belirtti. Konuşmasında “Terör saldırıları Türkiye’ye de ulaştı. Dolayısıyla terör NATO’ya bulaştı. Estonya dâhil olmak üzere tüm NATO ülkeleri Türkiye’yi DEAŞ’a karşı desteklemeli ve savunmalıdır. Dış tehdit varsa NATO, müttefiklerine güvenilir şekilde yardım etmelidir”[9] ifadelerini kullanarak operasyonun haklılığını belirtti.

“Terörle mücadele konusunda her zaman destek sağlamıştır” ifadelerinin ve Türkiye’nin terörle mücadelede haklılığının altı çizildi. Hahn, DAEŞ’e karşı mücadelede Türk yetkililerin kararlılığına dikkat çekerek, AB’nin bu alanda Türkiye’ye güçlü desteğini vurguladı. AB Komisyonu PKK terör eylemlerini kınadı ve Türkiye’ye terörle mücadelede orantılı güç kullanması gerektiğini belirtti. Açıklamada tekrar barış sürecine dönülerek görüşmelere başlanması gerektiğinin de altı çizildi.

11 Ağustos günü yapılan Avrupa Komisyon açıklamasında ise, Türkiye genelinde devam eden PKK eylemleri “AB, Türkiye hükümeti ve halkının yanında dayanışma içerisinde yer alıyor ve bütün terörist eylemleri kınıyor” sözleriyle değerlendirildi.

29 Temmuz’da yapılan BM Güvenlik Konseyi’nde Genel Sekreter Ban Ki-mun Türkiye’deki terör saldırılarını ve DAEŞ ve PKK karşıtı operasyonu değerlendirdi. Suriye’de ABD ve Türkiye’nin ortak hava operasyonları yapmasının ne tür etkisi olacağı sorusunu “Suriye’deki durum terör ve aşırılıkçılığın gelişmesi için çok elverişli bir ortam sunuyor. Öncelikle bunu anlamalıyız. Dolayısıyla Suriye krizine çözüm bulmak için burada terör ve aşırılıkçılıkla mücadele çok önemli bir konu. Uluslararası toplumun bu sorunla ortak mücadelesi önemli” cevabını verdi. PKK’ya yönelik operasyonların sorulmasının üzerine Başbakan Davutoğlu ile görüşme gerçekleştirdiğini belirterek “Türkiye’nin PKK’ya karşı operasyonları BM Şartı ile uyumlu olarak meşru müdafaa amacıyla yapıldığını biliyorum.” ifadelerini kullandı.

Esra DEMİRKAYA

TUİÇ Stajyeri

KAYNAKÇA

http://www.hurriyet.com.tr/dunya/29750828.asp

http://www.ntv.com.tr/turkiye/isidle-mucadele-stratejisi,YLA2C4RuiUGZEqwi69E9nw

http://www.ntv.com.tr/turkiye/hava-operasyonunda-2-dalga,IShX8qug0EmBdG0T6SEX2A

http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/08/12/abd-ve-turkiye-anlasti-pydye-uyari

http://www.mynet.com/haber/dunya/dunya-iside-karsi-operasyonu-boyle-gordu-1934242-1

http://tr.euronews.com/2015/07/25/turkiye-den-isid-ve-pkk-ya-hava-operasyonu/

http://www.haber3.com/ab-turkiyeye-destek-cikti-3512934h.htm#ixzz3ih2mKh37

http://www.analizmerkezi.com/abden-turkiyeye-skandal-cagri-pkk-operasyonlarina-karsi-orantili-cevap-verin-60579h.htm

http://www.dunyabulteni.net/haberler/336582/bmden-turkiyeye-destek-nefsi-mudafaa