TÜRKİYE, DOĞU AKDENİZ’DE GAZ SONDAJINA DEVAM EDECEK
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay 15 Kasım Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Türkiye’nin kimseden korkmadığını ve Doğu Akdeniz sularında petrol ve gaz sondajına devam etmekten caydırılamayacağını söyledi. Oktay, KKTC’ nin bağımsızlık ilanının 38. yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen törende yaptığı konuşmada, “Doğu Akdeniz’de macera arayanlar cevap bulacak” dedi.
Oktay’ın sözleri, GKRY hükümetinin ExxonMobil ve ortağı Qatar Petroleum’un birkaç hafta içinde Kıbrıs’ın güneybatısında sondaj çalışmalarına devam edeceklerini açıklamasının ardından geldi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise 17 Kasım Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Akdeniz ve Karadeniz’de doğal gaz aramak için yeni bir sondaj gemisi satın aldığını duyurdu. Enerji Bakanı Fatih Dönmez de Twitter’da geminin yaklaşık 3.600 metre (11.800 fit) derinlikte sondaj yapabilecek kapasitede olacağını söyledi.
Ne olmuştu?
Geçen yıl, Türkiye’nin açık denizlerde enerji arama çabaları Yunanistan ve GKRY ile gerilimi artırmıştı. Yunanistan ve GKYR’ nin münhasır ekonomik haklar talep ettiği sularda Türk arama gemileri ve sondaj gemilerinin hidrokarbon aramasının ardından, Yunanistan ve Türkiye’den gelen savaş gemileri Ege Denizi’nde birbirini gölgeler vaziyetteydi.
TÜRKIYE, KÖRFEZ ÜLKELERİYLE YAŞANAN KRİZDE LÜBNAN’A YARDIM TEKLİFİNDE BULUNDU
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu 16 Kasım Salı günü yaptığı açıklamada, ülkesinin Lübnan ile Körfez Arap ülkeleri arasındaki ilişkileri düzeltmeye yardımcı olmak için elinden gelen her türlü desteği sunmaya hazır olduğunu söyledi.
Beyrut’a yaptığı ziyarette Çavuşoğlu, ülkenin istikrarını ve önümüzdeki baharda yapılması planlanan genel seçimlerin zamanında yapılmasını sağlamak için Lübnan hükümetine destek çağrısında bulundu. Çavuşoğlu, Lübnanlı yetkililerle Suriyeli mültecilerin gönüllü dönüşünün nasıl sağlanacağını da görüştüklerini söyledi.
Türkiye ve Lübnan, bölgedeki en fazla Suriyeli mülteci nüfusuna sahip iki ülke. Türkiye 3,6 milyondan fazla Suriyeli mülteciye ev sahipliği yaparken, 6 milyon nüfusa sahip Lübnan’da 1 milyondan fazla Suriyeli mülteci bulunuyor.
ERDOĞAN İLE GÖRÜŞME SONRASI UKRAYNA CUMHURBAŞKANI’NDAN AÇIKLAMA
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelenskiy 17 Kasım Çarşamba günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü ve ikili ilişkilerin ordularını güçlendirdiğini söyledi.
Ukrayna’nın doğu Donbass bölgesinde Rus destekli güçlere karşı savaşta Türk İHA’ları satın alması ve konuşlandırması Rusya’yı kızdırmıştı. Rusya’nın daha sonra Ukrayna sınırlarına asker göndermesi de Batı’da endişelere yol açmıştı.
Zelensky attığı bir tweet’te Türkiye ile ortaklığın derinleştiğini söyledi. “Ülkelerimizin silahlı kuvvetlerini zaten güçlendiriyoruz. Beklenen STA (Serbest Ticaret Anlaşması) da ekonomik büyümeye katkıda bulunacak.” ifadelerini kullandı.
ERDOĞAN VE SANCHEZ GÖRÜŞMESİNE DAİR NOTLAR
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 17 Kasım Çarşamba günü Türkiye-İspanya Hükümetler arası 7. Zirvesi’nde Ankara’da konuk ettiği İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ile görüşme sonrası düzenlenen ortak basın toplantısında, Türkiye’nin ikinci bir uçak gemisi ve muhtemelen bir denizaltı satın alarak NATO müttefiki İspanya ile savunma iş birliğini artırmayı umduğunu söyledi.
İspanya olarak Türkiye’nin AB perspektifini desteklediklerini dile getiren Sanchez, “Türkiye’nin Avrupa Birliği’nin bir parçası olmasını istiyoruz. Türkiye sadece bir komşu değil, AB için bir ortak bir müttefiktir.” dedi. Türkiye ile İspanya arasındaki ikili ilişkilerin “çok olumlu” olduğunun altını çizen Sanchez, ikili ticaret hacminin de önemli ölçüde yükseldiğine işaret etti. İki ülkenin de uluslararası platformlarda kültürler ve dinler arası diyaloğun önemini vurguladığını kaydeden Sanchez, bu kapsamda iki devletin de Medeniyetler İttifakı’nı desteklediğini hatırlattı.
Sanchez, NATO kapsamında iki ülkenin iş birliği hakkında, “Bu sadece bizi müttefik olarak tanımlamıyor. Güvenlik anlamında ortak bir odak sağlıyor. İspanya’nın bu konuda devam çalışmaları var. NATO zirvesi 2022’de Madrid’de yapılacak. Konumuz da stratejik kavram olacak. Türkiye gibi değerli, önemli bir ortak müttefik toplantıda yer almalı.” açıklamalarında bulundu.
Erdoğan ayrıca, “Silahlı ve silahsız insansız hava araçları da dahil olmak üzere savunma sanayinde yapabileceğimiz çok şey var” ifadelerini kullandı. Erdoğan ve Sanchez yenilenebilir enerji, afet müdahalesi ve spor alanlarında iş birliğini kapsayan altı anlaşmanın imzalanmasını da denetlediler.
Bu arada Erdoğan, 2017 yılında tartışmalı uçaksavar füzelerinin Türkiye’ye satışının ardından Rusya’nın S-400 füze savunma sistemleri için Türkiye’ye teknoloji aktarmaya başladığı yönündeki haberler hakkında yorum yapmayı reddetti.
“İstanbul Sözleşmesi’ni tamamen gündemimizden çıkardık”
Kadına şiddet konusu ve İstanbul Sözleşmesi’ne ilişkin bir soru üzerine Erdoğan, kadına şiddet noktasında iktidarın çok hassas olduğunu ifade ederek, şunları söyledi:
“Maalesef tabii bu dönem içerisinde bazı kadına şiddet noktasındaki uygulamalar bizi dilhun etmektedir. Tabii bunların üzerine gerek emniyet teşkilatımız, gerek Adalet Bakanlığımız olarak şiddetle gidiyoruz ve bu konuda da gerekli olan her türlü adımları atıyoruz, atmaktayız ve atacağız. Ancak İstanbul Sözleşmesi konusuna gelince, biz İstanbul Sözleşmesi’ni tamamen gündemimizden çıkardık. Çünkü biz İstanbul Sözleşmesi ile atılacak adımları zaten normal yasalarımızda kadına şiddetten tutunuz, uygulamalarına varıncaya kadar bunlar bizim zaten gündemimizde var. Çünkü kadın bizde en kutsal varlıktır ve kadının bu kutsiyetine asla leke gelmesine biz zaten müsaade etmeyiz. Çünkü bizde aile kavramı çok hassastır, çok kutludur. Aile kavramı üzerinde de bu önemsediğimiz durumu lekelemek suretiyle buna müsaade zaten etmeyiz. O zaman zaten İstanbul Sözleşmesi’ne de gerek yok dedik ve kaldırdık.”
DEMOKRASİ ZİRVESİ’NE DAİR TARTIŞMALAR
ABD Başkanı Joe Biden, 9-10 Aralık tarihlerinde çevrimiçi ortamda gerçekleşecek bir Demokrasi Zirvesi planlıyor. Dünya çapında demokratik yenilenme için olumlu bir gündem oluşturma amacı taşıyan zirvede dünyanın çeşitli demokratik ülkelerinin liderlerinin sanal ortamda bir araya gelmesi hedefleniyor. Beyaz Saray yönetiminin her ülkeden bir “yapılacaklar listesi” getirmesini istediği; davetli ülke liderlerinin yolsuzlukla mücadele, otoriterliğe karşı duruş ve insan hakları gibi üç temel başlıkta eylem taahhütlerinde bulunması bekleniyor.
“Türkiye ile ilgili endişelerimiz sürüyor”
Türkiye’deki insan hakları ve demokrasi alanındaki son gelişmeleri nasıl değerlendirdikleri sorusuna ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Demokrasi ve İnsan Haklarından Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Uzra Zeya, Türkiye’de sivil alanın, özellikle de ifade özgürlüğünün kısıtlanmasından ve gazetecilerin tutuklanmasından kaynaklanan endişelerin sürmekte olduğu yanıtını verdi.
Son dönemde Türkiye – ABD ilişkileri
Washington’da iki gün süren temaslarını değerlendiren TÜSİAD Başkanı Simone Kaslowski, Türk-Amerikan ilişkilerindeki karşılıklı güvensizlikten kaynaklı sorunların devam ettiğini, bunların diyalog ve çözüm odaklı yaklaşımlarla giderilebileceğini düşündüğünü belirtti.
Öte yandan, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Karen Donfried ise Türkiye’yi “değerli bir NATO ortağı” olarak tanımlayıp, ABD’nin Yunanistan’la Ortak Savunma İş Birliği Anlaşması’na dair soruya “ABD’nin Türkiye’deki iş birliğini derinleştirmekle aynı derecede ilgilendiği” yanıtını verdi. Donfried, F-35 tartışmalarına ilişkin şu yorumda bulundu: “Bence burada önemli olan; ABD ve Türkiye’nin bu konular üzerinde çalıştığı, devam eden bir sürecin olmasıdır. Birlikte çalışarak çözüme ulaşacağımızdan eminim.”
Kaynaklar: Anadolu Ajansı, Associated Press, Deutsche Welle Türkçe, Euronews, Milliyet, Reuters
Hazırlayan: Dilara Nesrin BULUT
