Terör, dünya tarihinde oldukça çok yer tutan ve tutmaya da devam edecek bir olaydır. Terör ya da terörizm, siyasal, dinsel ve ekonomik hedeflere ulaşmak amacıyla sivillere; resmî, yerel ve genel yönetimlere yönelik baskı, yıldırma ve her türlü şiddet içeren yolun kullanımıdır. Terör kelimesi latin kökenli olup “korkudan titreme” ve “titremeye sebep olmak” anlamlarına gelir. Terör kelimesi ilk olarak Fransız Devrimi sırasında kullanılmıştır. O zamandan bugüne halen devam eden terör faaliyetleri çok kişinin ölümüne, sakat kalmasına ve bunların yanında psikolojik anlamda derin izlere yol açmıştır.
Terörizm sebepleri arasında; ekonomik, sosyal, siyasal ve psikolojik faktörler gösterilmektedir. Psikolojik sebepler burada önemlidir çünkü, Türkiye’de en çok bu sebep kullanılarak terör faaliyetleri gerçekleştirilmektir. Psikolojik sebepler arasında olan, “beyin yıkama” ve “hızlı toplumsal değişme” konuları Türkiye örneğinde karşımıza çıkmaktadır. Türkiye’de 1985 yılında başlayan PKK’nın doğu halkı üzerinde kullandığı “beyin yıkama” faaliyetleridir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yeterli düzeyde eğitim ve öğretim yapılamamasının sebebi PKK’nın yaptığı faaliyetlerdir. Türkiye’nin adı geçen bölgeleri eğitim konusunda eksik kaldığı için doğruları ve gerçekleri okuyamamış, PKK’lı teröristlerin dediği her şeye inanmak zorunda kalmışlardır. PKK’nın metropol şehirlerde de organize olması hem beyin yıkama hem de diğer bir faktör olan “hızlı toplumsal değişme” yi kullanması ile gerçekleşmektedir. Göç ile doğudan batıya gelen halkımızın yaşadığı kültürel ani değişmelere ayak uyduramaması sonucu psikolojik bunalıma girme, uyumsuzluk, mantıksızlık ve ruhi bozukluklar sonucu terör eylemlerine katılım göstermeleri konusunda PKK’nın faaliyetleri olmuştur. Diğer faktörlerden olan ekonomik sebep ise, doğu ve güneydoğu anadolu bölgelerine yatırım yapılmaması sonucu oradaki halkımızın yaşadığı ekonomik sıkıntıları PKK’nın vatandaşları dağa çıkarmak için kullanması örneğinde görebiliyoruz. Dağa çıkanlara verilen 100 bin $ gibi değerler, ekonomik olarak sıkıntıda olan insanlar için oldukça cazip geliyor, bunun içinde dağa çıkıp Türk askerine silah doğrultuyorlardı.. Son olarak siyasal sebebe de, Kuzey İrlanda’nın bağımsızlığı için savaşan IRA adlı örgütü örnek verebiliriz. İrlanda’nın İngiltere tarafından işgal edildiği zaman kurulan örgüt, İngiltere’yi İrlanda topraklarından kovmak için mücadele etmiş ve çeşitli faaliyetlerde bulunmuştur.
Terör örgütlerinin eylem yaparken kullandıkları metotlar arasında; uçak, tren, gemi, otobüs kaçırma, bombalı saldırılar ve toplu yaşam alanlarında rehin alma yöntemleri bulunmaktadır. Terör örgütleri en çok bombalı saldırı ve uçak kaçırma yöntemini kullanmaktadırlar. Bombalı saldırılar genelde “canlı bomba” yöntemi ile gerçekleşmektedir. Beyni yıkanan birey, bu saldırıyı düzenlediğinde cennete gideceğine inandırılıp üstüne bombalar sarıldıktan sonra, şehirlerde kalabalık yerlere gönderilir. Bomba genellikle kişinin kendi tarafından patlatılır, çok ender olmak üzere uzaktan kumandalı bombalarda kullanılmaktadır. Eylemi yapan birey cennete gideceğine inandırılmıştır. Teröristlerin diğer bir yöntemi ise yola mayın döşemedir. Geçmiş zamanlarda yola döşedikleri mayın ya araç geçerken infilak ederdi yada insanlar geçerken. Lakin artık teknolojinin de gelişmesi ile mayınlar uzaktan kumanda ile patlatılmaktadır. Bugün, PKK’nın en çok kullandığı yöntemlerden birisi uzaktan kumanda ile mayın patlatmadır. TSK’nin araç geçiş güzergahına kurulan mayın, araç geçişi sırasında patlatılarak büyük zarar verilmeye çalışılmaktadır. Bomba kullanılarak yapılan diğer bir saldırı çeşidi ise, araca yüklenen patlayıcının istenilen yerde patlatılmasıdır. Irak’ta kullanılan bu metot ile kalabalıklara korku verilmekte ve birçok insanın hayatına kastedilmektedir. Bir diğer yöntem olan uçak kaçırma ise bu yöntemler arasında Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) kullanmış olduğu bir yöntemdir. FKÖ birçok kez bu yöntemi kullanarak İsrail hapishanelerinde bulunan Filistinli mahkumların serbest bırakılmalarını istemiştir. En ünlü uçak kaçırma olayı 1976 yılında gerçekleşen ve “Entebbe Baskını” olarak bilinen eylemdir. Zaman zaman okul vb. yerleri basarak rehin alma olaylarında adı geçmiştir. 11 Eylül saldırısı dünyada geniş yankı uyandırmış en büyük terörist eylemdir. El Kaide terör grubunun iki uçak kaçırarak, 11 Eylül 2001 günü Dünya Ticaret Merkezi’nin ikiz kulelerine çarpması ile Amerika Birleşik Devletleri tarihinin en büyük saldırısını yaşamıştır. Olayda 19 hava korsanı ile uçaklarda ve yerde bulunan 2,998 kişi hayatını kaybettiği açıklanmıştır.
Terör faaliyetleri hangi sebepten dolayı yapılıyor olsa da tüm insanlık tarafından lanetlenmektedir. Silahlı mücadele yerine siyasal mücadeleye girişilmesi o davada onları belki haklı çıkaracaktır. Kan dökmenin herhangi bir sonuca götürmediğinin artık anlaşılması gerekmektedir. Eğer kan dökme ile bir şeyler kazanılmış olsa bugün Filistin İsrail’e karşı bir başarı elde edebilirdi. Fakat Filistinliler böle yapmadılar ve Filistin Kurtuluş Örgütü yaptığı terör eylemleri ile haklı oldukları davalarında haksız duruma düştüler. Başta Batılı Devletler olmak üzere tüm dünya devletlerinin tepkisini çektiler. Terörden en çok canı yanan millet, Türk’lerdir. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren hep yasa dışı bölücü unsur Türkiye Cumhuriyeti’ne zarar vermeye çalışmıştır. Bugünde faaliyetlerine hala devam etmeye çalışsalarda yavaş yavaş etkisini yitiren bir aşamadadırlar. Bu yazımızda genel olarak “terör” nedir, hangi yollarla yapılan bie eylemdir sorularına örneklerle cevap vermeye çalıştık. Bir sonraki yazıda da Türkiye’de PKK terörünü doğuran ortamın analizini yapmaya çalışacağım.
Serhan DURAK
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
