Bu sabahın erken saatlerinde El-Cezire, Afganistan’ın doğusunda bulunan Logar vilayetindeki Azra bölgesine zorunlu iniş yapan bir helikopterdeki 8′i Türk 10 kişinin Taliban tarafından esir alındığı haberi geçti. Daha sonra gelen bilgilerle de bu haber doğrulandı. Son olarak Taliban sözcüsü de helikopterde bulunan 10 kişinin kaçırıldığı bilgisini doğrularken bunlardan kaçının Türk olduğu yönünde bir bilgi vermedi.
Basına yansıyan son haberlerde ise kaçırılan kişi sayısı 9 ve 10 olarak farklı sayılarda yansıtıldı. Bunlardan Türk olanlarının mühendis oldukları ve diğerlerinin Rus ve Afgan pilotlar oldukları bilgisi paylaşıldı. Afganistan Savunma Bakanlığı yetkilisi Abdul Kadir Aşina ise yaptığı açıklamada önceki akşam Horasan adlı özel bir şirkete ait olan helikopterin kötü hava koşullarından dolayı zorunlu iniş yapmak durumunda kaldığını belirtti ve kaçırılan 9 kişiden 6′sının Türk olduğunu söyledi. Ayrıca helikopterin iniş yaptığı bölgenin Taliban kontrolü altında olduğu bilgisi de Logar Emniyet Müdürlüğü tarafından yapılan açıklama ile doğrulandı ve çok sayıda polisin kaçırılanların serbest bırakılması amacıyla bölgeye yönlendirildiği bilgisi paylaşıldı.
Türkiye, Afganistan’da yaklaşık olarak 1800 askeri ile ISAF (Uluslararası Güvenlik Destek Gücü) bünyesinde görev yapıyor. Fakat bu askerlerin hiçbirisi diğer NATO üyesi ülkelerin gönderdiği askerler gibi muharip asker statüsünde değil. Taliban veya bölgedeki başka bir güç ile sıcak temasa girmiyorlar. Bu bağlamdaki görevleri sadece devriye gezmek. Zira 12 yıldır devam eden savaşta da Türkiye muharebeye katılan askerleri dolayısı ile şehit vermiş değil. Türkiye’nin Afganistan’daki varlığının temel sebebi yol yapmak, hastane ve sağlık kuruluşları açmak, kuyu açmak, eğitim sağlamak gibi sıradan bir Afganlı’nın günlük hayatını iyileştirebilme noktasında sağlanan sivil yardımlar.
Türkiye bölgedeki varlığı ve önemine rağmen değişik zamanlarda Taliban’ın direk tehdidine maruz kalmıştı fakat bunlardan hiçbirisi karşılıklı bir sıcak temasın yaşanması boyutuna ulaşmamıştı. Bu kaçırılma olayının da benzer bir şekilde sonlanacağını düşünüyorum. Taliban, kontrolü altında tuttuğu bir bölgeye zorunlu iniş yapmak durumunda kalan helikopterdeki kişileri hiç bir ayrım gözetmeksizin kaçırmış ve esir almıştır. Bu kimselerin Afganistan halkına yardım için orada bulunan Türk mühendisler olduğu bilgisi açığa çıktıktan sonra Taliban’ın daha da ileriye giderek bu insanları -Allah korusun- infaz etmesi veya uzun süreli esir tutması ihtimalini çok düşük buluyorum. Bu kişilerin serbest bırakılması karşılığında bir takım taleplerde bulunabilirler ama çok sürmeden Afgan ve Türk yetkililere teslim edileceklerini kanaatini taşıyor ve ümit ediyorum.
Bu olaydan yola çıkarak ABD’nin 2014 sonuna kadar Afganistan’dan çekilmesi ve geride sadece 3-9 bin civarında bir askeri geri planda destek gücü olarak bırakmayı planlamasının ne kadar da isabetsiz bir karar olduğu tespitinde bulunabiliriz. 2014 sonu itibarıyla var olacak olan 350 bin Afgan asker ve polisinin Afganistan’ın güvenliğini ve istikrarını sağlama konusunda yetersiz kalacağı aşikârdır. En kolay izlenebilecek çözüm yolu Türkiye’deki barış sürecine benzer bir sürecin Afganistan’da Taliban ile izlenmesi olacaktır. Aksi takdirde hâlihazırda sayıları hiç eksilmeyen patlamalar ve saldırılar 2014 sonrasında tamamen Taliban’a bırakılmış bir Afganistan’da artarak devam edecektir.
Salih Dogan
PhD Student
School of Politics and International Relations
Keele University
Yazara www.salihdogan.com adresinden ulaşabilir, Twitter’da @salihdogan üzerinden takip edebilirsiniz.
