Arap Baharı ve Suriye krizinin kısmen gölgesinde kalan Orta Asya’da, nüfuz etme mücadelesi askeri üsler üzerinden devam ediyor. Özbekistan’ın Rus NATO’su olarak bilinen Kollektif Güvenlik Anlaşması Örgütü üyeliğini askıya almasının ardından, Azerbaycan ve Tacikistan’da Rus askeri üsleri ile ilgili tartışmalar gün geçtikçe artış gösteriyor.
Bakü ve Duşanbe Moskova’dan kira bedelini artırması konusundaki isteklerinde ısrar ederken, Taşkent de kapattığı Amerikan askeri üssü Hanabad’ı yeniden açma sinyalleri vermeye başladı.
Temmuz ayının başında St. Petersburg’da düzenlenen Bağımsız Devletler Topluluğu Savunma Bakanlığı zirvesinden sonra basın açıklamasında bulunan Rusya Savunma Bakanı Anatoli Serdyukov, Rusya’nın Tacikistan üssü ile ilgili anlaşmayı sağlamak üzere olduğunu söylemişti. Mevcut anlaşmaya göre, Rusya’nın Tacikistan’a herhangi bir kira bedeli ödemediğini fakat Duşanbe’deki Rus askeri üssünün yatırım, vergi gelirleri ve istihdam açısından oldukça cazip imkânlar sunduğunu savundu.
Rusya’nın Kırgızistan’daki Kant üssünde kira miktarı ile ilgili sorunlar yaşanırken, Azerbaycan’da bulunan Gebele radar üssü konusunda da henüz bir anlaşma sağlanamadığı biliniyor. Yılsonunda sözleşme süresi dolacak olan Gebele radar üssü yıllık kira bedelini 7 milyon dolar olan kira bedelini 300 milyon dolara çıkartan Bakü’nün teklifine sıcak bakmayan Moskova, üssün Ermenistan’a taşınması ile ilgili alternatifleri de değerlendiriyor. Duşanbe’nin ise Tacikistan’da bulunan 201 No’lu Rus askeri üssünün bir yıllık kira bedeli için 250 milyon dolar talep ettiği bildirilirken, Rusya’nın ne yönde adım atacağı merak konusu olmuş durumda.
(TUİÇ Akademi, Dünya bülteni, HaberRus)
Yelda ÖZTAŞ
UİÇ Derneği Stajyeri
