📣 Eylem Çağrısı: 11 Temmuz’u Srebrenitsa Soykırımı Anma Günü Olarak Tanıyan BM Genel Kurulu Kararını Destekleyin 🌍
TUIC – Uluslararası İlişkiler Çalışmaları Derneği olarak, 11 Temmuz’un Srebrenitsa Soykırımı Anma Günü olarak belirlenmesi teklifini içeren Birleşmiş Milletler Genel Kurulu taslak kararını yürekten destekliyoruz. 🕊️
Bu karar, 1995 Temmuz’unda acımasızca katledilen 8.000’den fazla Boşnak erkek ve çocuğa bir saygı duruşundan çok daha fazlasıdır; bu karar, gelecekte benzer vahşetlerin önlenmesi için bir eylem çağrısıdır. Srebrenitsa-Potočari Anıt Merkezi’nin bu taslağı Boşnakçaya çevirmesini ve bazı bölgesel liderler tarafından yayılan yanlış bilgilere karşı anlayışı artırmayı amaçladığını takdir ediyoruz. 📚
Kararın Önemli Noktaları:
- İnkarın Kınanması: Soykırımı inkar eden herkesin kesin bir şekilde kınanması, revizyonizmin önlenmesi için eğitim sistemleri aracılığıyla koruyucu önlemler alınması çağrısı.
- Savaş Suçları: Soykırımdan sorumlu olanlar dahil, savaş suçları işlemiş kişilerin eylemlerinin kuvvetle kınanması.
- Kurban Tanımlama: Kalan kurbanların tanımlanması ve onurlu bir şekilde gömülmesinin önemi vurgulanmakta, faillerin yargılanmaya devam edilmesi çağrısı yapılmaktadır.
- Hukuki Uyum: Tüm devletlerin soykırımın önlenmesi ve cezalandırılması ile ilgili uluslararası yasalara uymaları teşvik edilmektedir.
- Bilinçlendirme Programı: “Srebrenitsa ve Birleşmiş Milletler’de Soykırım” başlıklı bir bilgilendirme programı kurulması istenmekte, 2025’teki 30. yıl dönümü hazırlıklarıyla başlayarak eğitim ve farkındalık artırıcı faaliyetler önerilmektedir.
TUIC olarak, küresel barış ve adalet için taahhütte bulunan tüm BM üye devletleri, akademik kurumlar, STK’lar ve bireyleri bu önemli kararı desteklemeye çağırıyoruz. 🌐 Srebrenitsa Soykırımı’nın gerçeklerini teyit edelim, tanınmasını sağlayalım ve eğitim ile anma faaliyetlerine bağlı kalalım.
11 Temmuz’un resmi olarak anma günü olarak tanınmasıyla, geçmişi hatırlama ve gelecekte soykırımı önleme konusundaki küresel taahhüdümüzü güçlendiriyoruz. 🕊️
Hep birlikte büyük bir etki yaratabiliriz. Kararı destekleyin ve Srebrenitsa’nın derslerinin asla unutulmamasını sağlamak için uluslararası harekete katılın. 🌍
Barış, adalet ve insanlık adına, TUIC – Uluslararası İlişkiler Çalışmaları Derneği
ARKA PLAN
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1995 yılında Bosna Savaşı sırasında 8.000’den fazla Boşnak erkek ve çocuğun katledildiği, Srebrenitsa Soykırımı ile ilgili bir kararı görüşmeye hazırlanıyor. Bu karar, 11 Temmuz’un Srebrenitsa Soykırımı Kurbanlarını Anma Uluslararası Günü olarak belirlenmesini önermekte ve olayların soykırım olarak tanınmasını hukuki olarak pekiştirmeyi amaçlamaktadır. Ancak, Bosna Hersek içinde, özellikle Republika Srpska’daki bazı fraksiyonlar tarafından bu sınıflandırma hala tartışılmaktadır (KOHA, 2024).
Srebrenitsa Soykırımının Arka Planı
Srebrenitsa Soykırımı, uluslararası alanda hukuken tanınmış olup, 1995 Temmuz’unda, Bosna Savaşı sırasında 8.000’den fazla Boşnak erkek ve çocuğun kitlesel olarak katledilmesini ifade eder. Bu vahşet, Republika Srpska Ordusu’nun (VRS) birlikleri tarafından, General Ratko Mladić komutasında titizlikle planlanmış ve yürütülmüş, Slobodan Milošević liderliğindeki Sırbistan hükümeti tarafından dolaylı olarak desteklenmiştir.
Uluslararası Hukuki Tanınma
Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY): ICTY, Srebrenitsa katliamını soykırım olarak hukuken tanımlamada kilit bir rol oynamıştır. Republika Srpska’nın eski Başkanı Radovan Karadžić ve Boşnak Sırp kuvvetlerin komutanı Ratko Mladić gibi ana figürler, soykırım, savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan suçlu bulunmuşlardır. Bu yargılamalar ve sonraki mahkumiyetler, olayların bir ulusal, etnik ya da dini grubu kısmen ya da tamamen yok etme niyetiyle soykırım olarak nitelendirilmesini pekiştirmiştir.
Uluslararası Adalet Divanı (UAD): 2007 yılında, UAD Srebrenitsa katliamı ile ilgili olarak Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’nin uygulanması hakkında karar vermiştir. Mahkeme, Sırbistan’ı doğrudan soykırımdan sorumlu tutmamakla birlikte, soykırımı önleme ve failleri cezalandırma konusunda uluslararası hukuku ihlal ettiğine hükmetmiştir.
Srebrenitsa Soykırımının tanınması, uluslararası kurumlar ve küresel toplumun çoğunluğu arasında yaygındır ve bu, kontrolsüz milliyetçiliğin ve etnik nefretin tehlikeleri hakkında kasvetli bir hatırlatıcı olarak kabul edilir. Yine de, özellikle Sırbistan ve Republika Srpska içindeki milliyetçi fraksiyonlar arasında, olayların ölçeği ve nitelendirilmesi politik ve kültürel anlaşmazlıkların bir parçası olarak tartışılmaktadır.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Kararı
2 Mayıs’ta gerçekleşmesi beklenen Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’ndaki oylama için Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi Boşnak Üyesi Denis Becirovic kararı ve soykırımın inkârının önlenmesi gerektiğini vurgulayarak, uluslararası mahkemelerin Srebrenitsa hakkında daha önce verdiği kararların altını çizmiştir. Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Elmedin Konakovic ise kararın daha önce alınmış olması gerektiğini belirtmiş ve bu kararın uluslararası hukuku güçlendirmeye yönelik önemli bir adım olduğunu ifade etmiştir. Konakovic, “Bu karar üzerine yapılan çalışmalar yıllardır bir hedefti ve bu aktiviteler gerçekleşiyor. İnsanlarla konuştum, bu kararda kimsenin rahatsız olacağı bir şey yok. Bu, yaşanan acıların üzerine bir medeniyet noktası koymak” şeklinde ifade etmiştir (Sarajevo Times, 2024).
Karar, Almanya ve Ruanda tarafından önerilmiştir. Ruanda’nın kendi tarihinde de soykırım yaşanmış olması, bu desteğin anlamını daha da pekiştirmektedir. Srebrenitsa Anıt Merkezi ve Kanada Soykırım Araştırmaları Enstitüsü gibi kurumlar, kararın önemini sadece geçmişi anmakla kalmayıp, aynı zamanda eğitim ve hukuki çerçeveler aracılığıyla gelecekteki felaketlerin önlenmesinde de vurgulamaktadırlar. Özellikle, Srebrenitsa Anıt Merkezi, kararın kabulü için gerekli olan Birleşmiş Milletler’in 193 üye devletinden en az 129’unun desteğinin gerektiğini belirtirken kararın desteklenmesi için uluslararası topluma çağrı yapmaktadır. (Srebrenitsa Anıt Merkezi, 2024).
Karara Karşı Çıkanlar
Buna karşın, Sırbistan ve Republika Srpska’dan siyasi liderler kesin bir muhalefet sergilemektedirler. Örneğin, Republika Srpska’nın lideri Milorad Dodik, soykırımı reddetmekte ve bunu Sırp halkına karşı kullanılan siyasi bir araç olarak çerçevelemektedir. Benzer şekilde, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić, kararın tazminat taleplerine veya Republika Srpska’nın feshedilmesine yol açabileceğini öne sürerek kararı eleştirmiştir. Vučić, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda muhtemelen lehte çıkacak kararın ardından Sırbistan’ın uluslararası hukuku korumaya yönelik çabalarını sürdüreceğini ifade etmiştir (KOHA, 2024).
Potansiyel Etkiler
Bu kararın kabulü, soykırımın küresel olarak tanınmasını güçlendirici önemli sembolik ve eğitimsel etkiler yaratacaktır ve tarihi revizyonizmi engelleyebilir. Aynı zamanda, Bosna-Hersek’in egemenliği ve Sırbistan ile diğer uluslarla olan uluslararası ilişkileri üzerinde de etkili olabilir. Kararın kabul edilmesi, Srebrenitsa’nın tarihini dünya tarihinde kalıcı olarak işaretleyecek ve soykırımın inkârı gibi davranışları uluslararası toplumda kabul edilemez hale getirecektir (Srebrenitsa Anıt Merkezi, 2024).
Bu karar uluslararası hukuk ve tarihî bellek politikaları açısından kritik bir noktadır. Ulusal anlatılarla uluslararası olarak tanınan gerçeklerin uzlaştırılmasındaki süregelen zorlukları göstermektedir. Ayrıca, BM gibi uluslararası kurumların tarihi belleği yönetme ve geçmişten alınan dersleri tanıma ve bunlardan öğrenme konusundaki rolünü vurgular. Bu, aynı zamanda uluslararası toplumun soykırım gibi insanlık suçlarını önleme ve cezalandırma yükümlülüğüne dair genel bir taahhüdü de pekiştirir.
Kaynakça:
- Srebrenica Memorial Center. (2024). Adoption of the Srebrenica Resolution at the United Nations General Assembly. Retrieved from https://srebrenicamemorial.org/en/news/adoption-of-the-srebrenica-resolution-at-the-united-nations-general-assembly/195
- KOHA. (2024). The draft resolution for the genocide in Srebrenica, which is expected to be voted on at the UN. Retrieved from https://www.koha.net/en/boat/416034/The-draft-resolution-for-the-genocide-in-Srebrenica%2C-which-is-expected-to-be-voted-on-at-the-UN%2C-is-being-reacted-to
- N1. (2024). What is required of UN member states in draft resolution on Srebrenica. Retrieved from https://n1info.rs/english/news/what-is-required-of-un-member-states-in-draft-resolution-on-srebrenica/
- Institute for the Research of Genocide Canada. (2024). IGC asks all member states of the UN General Assembly support to UNGA Resolution on Srebrenica. Retrieved from http://instituteforgenocide.org/igc-asks-all-member-states-of-the-un-general-assembly-support-to-unga-resolution-on-srebrenica/
