Avrupa Birliği’ne (AB) üyelik yolundaki altı Batı Balkan ülkesinin dışişleri bakanları ile AB yetkililerinin katılımıyla Bosna Hersek’in Başkenti Saraybosna’da, “Batı Balkanlar Dışişleri Bakanları Toplantısı” gerçekleştirildi.
Bosna Hersek Dışişleri Bakanı İgor Crnadak’ın ev sahipliği yaptığı toplantıya, dışişleri bakanı seviyesinde olmak üzere Karadağ’ı Srdjan Darmanovic, Sırbistan’ı İvica Dacic, Kosova’yı Behgjet Pacolli, Makedonya’yı Nikola Dimitrov, Arnavutluk’u Ditmir Bushati katılım gösterdi. Toplantıya AB Dönem Başkanı Bulgaristan’ın Dışişleri Bakanı Ekaterina Zaharieva, AB Komisyonu Komşuluk ve Genişleme Müzakerelerinden Sorumlu Genel Müdürü Christian Danielsson da katıldı.
Geçen yıl İtalya’nın Trieste şehrinde düzenlenen Batı Balkan Zirvesi’nde alınan kararlar gözden geçirildi. Bu yıl da temmuzda İngiltere’de düzenlenecek zirveye yönelik hazırlıkların konuşulduğu görüşmenin ardından Danielsson, Zaharieva ve Crnadak ortak basın toplantısı gerçekleştirdi.
Crnadak, “AB’nin de desteğiyle bölge ülkeleri arasında daha iyi ilişkiler kurmayı ve bölge halkına fayda sağlayacak projeler gerçekleştirmeyi hedefliyoruz.” şeklinde konuştu. Crnadak, Bosna Hersek’in dış politikadaki en önemli hedefinin AB’ye üyelik olduğunun üzerinde durdu.
Görüşmede Bulgaristan’da gerçekleştirilmesi planlanan Batı Balkanlar-AB Zirvesi’ni de ele aldıklarını belirten Crnadak, “Beklentimiz çok büyük. Zira bu zirve, 15 yıl önce Selanik’te düzenlenen zirveden sonraki en önemli zirve niteliği taşıyor. Bu zirvenin iyi sonuçlar doğurması için hepimiz elimizden geleni yapacağız.” şeklinde konuştu.
Crnadak, AB’nin Batı Balkanlar Stratejisi’ni de görüştüklerini belirterek, stratejinin bölge için teşvik niteliği taşıdığını; AB, Batı Balkanlar’ı kendisine dahil etme isteğini kanıtlamış olduğunu söyledi. Sofya’daki zirve Selanik’in devamı niteliğinde olacak.
Zaharieva da 17 Mayıs’ta Sofya’da düzenlenmesi planlanan zirve için yoğun bir şekilde çalıştıklarını ve bugünkü toplantı kapsamında ele alınan konuların, bölgenin mevcut durumunun iyileştirilmesine katkı sağlayacağını sözlerine ekledi.
Sofya’daki zirvenin, 2003 yılında Selanik’te düzenlenen zirvenin devamı niteliğinde olduğunu belirten Zaharieva, “Amacımız tüm bu gelişim sürecini, durdurulması mümkün olmayan bir evreye taşımak.” dedi. AB’nin Batı Balkanlar Stratejisi’yle ilgili olarak Zaharieva, bu stratejinin Batı Balkan ülkelerinin kendi çalışmalarına bağlı olarak gelişimi etkilediğini söyledi.
Danielsson ise, “Bunun nedeni, Batı Balkan ülkelerine bağlı meselelerin, AB’nin gündem maddelerinin başında yer alması. Bu, Bulgaristan’ın AB dönem başkanlığını son derece aktif bir şekilde yürütmesinden de kaynaklanıyor.” dedi. Şubatta yayınlanan Batı Balkanlar Stratejisi’nin çok net olduğunu söyleyen Danielsson, bunun Batı Balkan ülkelerinin AB’ye dahil edilmesi ve bu ülkelerin AB perspektifini içeren bir strateji olduğunu belirtti.
Stratejideki üyelik şartlarının önemine değinen Danielsson, şöyle devam etti: “İlerleme kaydetmek isteyen ülkelerin ne yapması gerektiğini çok net bir şekilde açıklayan bir stratejiden söz ediyoruz. Hukukun üstünlüğü, ekonomi reformu ve barış, bu şartların başında yer alıyor.”
Toplantının ardından ortak bildiri yayınlandı ve bu tür buluşmaların bölgesel iş birliğini güçlendireceği, karşılıklı anlayışı getireceği ve bölgenin ortak çıkarları söz konusu olduğunda “tek bir ses” olarak hareket edebileceği ifade edildi.
Bildiride şu ifadelere yer verildi:
“AB’nin bölgesel istikrara, siyasal ve ekonomik bağların güçlendirilmesine verdiği desteği son derece değerli buluyor, AB’ye üyelik yolunda Batı Balkanlar’a verilen desteği memnuniyetle karşılıyoruz. AB’nin tüm bölgeye verdiği olumlu siyasi mesajı ve ülkelerin üyelik yolunda ilerlemesi adına ortaya koyduğu açık perspektifi destekliyoruz. AB’nin güvenilir bir ortağı olarak bölgede güvenliğin güçlendirilmesi, organize suçlar, yasadışı göç, terör ve aşırıcılıkla mücadele, sığınmacıların idaresi ve sınırların güvenliği noktalarında çalışmaya devam edeceğiz.”
AB’nin kapılarının Balkanlara açık olduğu düşüncesini de ispat etmek amacıyla gerekli adımları attığını söyleyebiliyoruz. Bölgeye yönelik “Batı Balkanlar” ifadesini de özellikle kullanıyor olmaları Balkan ülkelerini yanlarına çekmek istediklerinin hatta zaten o bölgeyi de Batı olarak kabul etmiş olmalarının göstergesi niteliğindedir. Batı Balkanların AB üyeliğine hazırlanması için belirlediği; hukukun üstünlüğünü güçlendirmek, güvenlik ve göçmenler, sosyo-ekonomik gelişme, ulaşım ve enerji ağlarının geliştirilmesi, bilişim alanında yenilikler ve uzlaşı ile iyi komşuluk ilişkilerinin desteklenmesi konularının çözümü her ne kadar Batı Balkanlar için öncelikli önem arzeden konular olarak görünse de, kendi içinde sallantılar yaşayan AB’nin güvenliği ve gücü açısından önemlidir.
Zehra SİVRİ
o-Staj 2018 BALKAM Stajyeri
Kaynakça:
- Anonim(2018), Saraybosna’da “Batı Balkan Dışişleri Bakanları Toplantısı” düzenlendi, http://timebalkan.com/saraybosnada-bati-balkan-disisleri-bakanlari-toplantisi-duzenlendi/, erişim: 17.03.2018
- Anonim(2018), Foreign Minister Zaharieva Talks with Western Balkans Counterparts in Sarajevo, http://www.bta.bg/en/c/DF/id/1765536, erişim: 17.03.2018
