Sırbistan’daki Güncel Gelişmeler/22-29 Aralık
Sancak Bölgesi’nde Boşnakça Eğitim
Sırbistan’da Boşnak kesimi heyecanlandıran önemli bir karar alındı. Sırbistan’da Boşnakların çoğunlukta olduğu ve Boşnakçanın resmi dil olduğu Sancak Bölgesi’nde hükümetin aldığı karara göre gelecek eğitim-öğretim yılından itibaren “Sancak Bölgesi’nde bütün okul öncesi, ilk ve orta öğretim okullarında birer sınıfta Boşnakça eğitim verileceği” kararlaştırıldı.
Sancak Bölgesi’nin en büyük kenti olan Novi Pazar’da bulunan Boşnak Milli Konseyi binasında gelecek öğrenim yılının başlamasıyla Boşnakça ders verecek olan eğitimci ve öğretmenlerin katıldığı seminerde, bu konu hakkında bilgi verildi.
Boşnak Milli Konseyi Başkan’ı Esad Cuceviç’ de bu konuyu güncel olan 21 Aralık senaryosu üzerinden değerlendirerek “Boşnaklara ana dilde eğitim hakkı verilmesiyle son günlerde çok konuşulan kıyamet günü senaryosunun gerçekleşmediğini fakat Boşnakların ana dilde eğitim görmesine gerek görmeyenler ve bunu savunanlar için kıyametin koptuğunu” söyledi.
Görüşme Trafiği
Önemli gelişmelerden bir diğeri de Sırbistan tarafından gerçekleşen Bosna Hersek ziyaretleriydi. Tomislav Nikoliç Sırbistan’da Mayıs ayında yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda eski Cumhurbaşkanı Boris Tadiç’i geride bırakarak Cumhurbaşkanı seçildikten sonraki ilk Bosna Hersek ziyaretini, Bosna Sırp Cumhuriyeti’nin en büyük kenti Banya Luka’ ya gerçekleştirdi. Fakat Nikoliç’ in seçiminin başkent Saraybosna’ yı değil de çoğunluğu Sırpların yaşadığı Banya Luka’ yı tercih etmesi, Sırbistan- Bosna Sırp Cumhuriyet’i İşbirliği Konseyi’nde görüşülen konuların önüne geçti.
Özellikle Bosna Hersek üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi Boşnak üyesi Bakir İzzetbegoviç’ in eleştirilerine maruz kalan Nikoliç’in Sırbistan Başbakan’ı ve İçişleri Bakanı Ivitsa Daçiç, Bosna Sırp Cumhuriyeti Başkan’ı Milorad Dodik ve Başbakan Aleksandar Combiç ile yaptığı ortak basın toplantısındaki açıklamaları dikkat çekici nitelikte. Nikoliç yaptığı açıklamada “Bosna Hersek, BM üyesi, iki otonom yapı ve üç milletten oluşan, kendisinin de saygı duyduğu bir devlet olduğunu” söyledi ve ayrıca “22 yıldır siyasetle uğraşıyorum. Günümüzün şartları, başka ülkeye yönelik korku ve bağnazlık saçmakla popülerlik kazanmaya müsaade etmez. Sayın İzzetbegoviç’ in de benimle ilgili herhangi bir kötü söz söylemesine gerek yok. Önce Saraybosna’ ya gitmek gerektiği söyleniyor. Davet edilmedim ki. Gitmeye hazırım ancak davetsiz olmaz. Siyasette böyle bir şey olmaz. Bu mesajı Hırvatistan Cumhurbaşkanı İvo Yosipoviç’ e de verdim. Kimsenin kapısını çalmam.”şeklinde açıklamalarda bulundu.
Gerçekleştirilen Sırbistan-Bosna Sırp Cumhuriyeti İşbirliği Konseyinde çeşitli alanlarda işbirliklerinin görüşülmesinin yanı sıra hidro enerji başta olmak üzere, çeşitli alanlara işbirliğinin gelişmesi için adımlar atıldı. Ayrıca Sırbistan’dan gelen heyette yer alan Adalet Bakanı Nikola Selkoviç de Bosna Sırp Cumhuriyeti Adalet Bakanı Goranaa Zlatkoviç ile adalet alanında işbirliğinin geliştirilmesine yönelik bir ön anlaşma imzalandı.
Diğer önemli bir ziyaret ise 27 Aralık günü Sırbistan Dışişleri Bakanı Ivan Mrkiç’ in Saraybosna ziyaretiydi. Mrkiç’ in Saraybosna ziyareti Cumhurbaşkanı Tomislav Nikoliç ile Başbakan Ivitsa Daçiç’ in önceki gün yapmış olduğu eleştirilere de maruz kalan Banya Luka ziyareti sonrası yapılması da dikkat çekiciydi.
Sırbistan Dışişleri Bakanı Mrkiç’ in Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyinin Boşnak üyesi Bakir İzzetbegoviç ile görüşmesinde Bosna Hersek ve Sırbistan’ın ikili ilişkilerinin geliştirilmesi, çeşitli alanlarda işbirliğinin arttırılması gibi konular gündeme getirildi.
Başkent Saraybosna’ da Dışişleri Bakanlığı binasında Zlatko Lagumciya ile yapılan görüşmelerden sonra da iki ülke arasında, AB ile bütünleşme süreci kapsamında işbirliği sözleşmesi imzalandı. Bakanlar Kurulu Başkanı Vyekoslav Bevanda ile de görüşüldü.
Düzenlenen ortak basın toplasında da Ivan Mrkiç yaptığı açıklamada Sırbistan’ın en yakın komşusunun Bosna Hersek olduğuna dikkat çekerek, iki ülke arasında “ortak tarih, mevcut uyumluluk ve ortak gelecek” unsurlarına da vurgu yaptı. Ayrıca iki ülke arasında işbirliğini geliştirici projelerin arttırılması gerektiğini, Sırbistan’ın buna hazır olduğunu ve iki ülke için bunların önemli öncelikler olduğunu da dile getirdi. Bakir İzzetbegoviç’ in gösterdiği tepkilere de cevap veren Mrkiç; Sayın İzzetbegoviç ile buluştuğu için mutlu olduğunu, söz konusu Sırbistan ve Bosna Hersek ilişkileri ise ziyaretlerin hangi kente yapıldığının önemli olmadığını, önemli olanın ise devlet zirvesinde yapılan bu ziyaretlerin değerlendirilmesi olduğu şeklinde konuştu.
Belgrad’ da ki Son Osmanlı Evi Artık Sırp Müzesi
Bu hafta içerisinde gerçekleşen olaylardan bir diğeri de Osmanlı mimarisi olan bir evin değiştirilmesine yönelik. Sırbistan’ın başkenti Belgrad’ da bulunan ve son Osmanlı evi olarak bilinen tarihi bina, yazdığı halk şiirleriyle Sırp edebiyatının önde gelen şairlerinden biri olan ünlü dil bilimci Vuk Karaciç ve Sırbistan’ın aydınlanma çağı felsefecisi olan Dositey Obradoviç adına müze olarak düzenlenmiştir. Belgrad gezimde de dikkatimi çeken ‘Bayraklı Camii’ dışında çok fazla Osmanlı eserlerinin kalmadığı Belgrad’ da kent merkezindeki Yevremovi Caddesinde bulunan ‘son Osmanlı evi’ artık ‘Sırp müzesi’ olarak hizmet verecektir.
(TUİÇ Akademi,zaman, BBC, AA, Habertürk, Bugün)
Dilek KÜTÜK
BALKAM Genel Sekreter
