1news.com.tr’nin Kafkas Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı Başkanı Rovshan İbrahimov ile röportajı:
Geçtiğimiz günlerde Güneydoğu Asya’yı ziyaret ettiniz ve bölgedeki sorunları incelediniz. Sizce Doğu Timor, Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ sorununun çözümünde örnek teşkil edebilir mi?
Kesinlikle hayır. Doğu Timor’un bağımsız devlet olarak oluşmasının hukuki temellerine bakmak gerekiyor. Doğu Timor dekolonizasyon döneminde kendi kaderini tayin etme hakkı alan oluşumlar listesinde yer alan bölgelerden biridir. Ama Portekiz’in 1975’e kadar buna karşı çıkması ve Doğu Timor’un Endonezya tarafından işgal edilmesi bu süreci geciktirdi. Doğu Timor halkı 1990’da BM’ye kendi kaderini tayin etme hakkıyla ilgili başvuruda bulundu.
Dağlık Karabağ bölgesi ise hiçbir zaman sömürge olmadı ve dekolonizasyon sürecine uygun olarak kendi kaderini tayin etme hakkına sahip olmadı. Dağlık Karabağ özerk vilayet idi ve Sovyet Anayasasına göre kendi kaderini tayin etme hakkına sahip değildi.
Doğu Timor’u ziyaret ettiğinizde Ermeni tarafının iddia ettiği gibi ayrılıkçı Dağlık Karabağ rejiminin desteklenmesine dair duyumlar aldınız mı?
Doğu Timor Dışişleri Bakanıyla görüşmemizde, Ermeni temsilcileri şu soruyu sordular: “Siz kendi kaderini tayin etme sürecini geçtiniz ve ayrılıkçı rejimlere sempati duran taraflarla olur muydunuz?”. Doğu Timor’un Dışişleri Bakanı da bu soru karşısında şöyle cevap verdi. “Tabii, teorik olarak biz dünyadaki siyasi rejimleri desteklemeliyiz, ama realpolitik diye bir şey vardır. Biz bugün bağımsız devletiz, sistemimiz ihlal edemeyeceğimiz belli kurallarla çalışıyor” dedi.
Bu cevabın Doğu Timor’un ayrılıkçı Dağlık Karabağ rejimini desteklemediği anlamına geldiğini düşünüyorum.
Güney-Doğu Asya ülkelerinden hangisini Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ sorununun çözümünde örnek olarak gösterilebilir?
Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ sorununun çözümünde Filipinler’deki Mindanau ve Endonezya’daki Açek örnek teşkil edebilir.
Dağlık Karabağ sorunundan önce başlamış bu ayrılıkçı sorunların çözümünde uluslararası sistem ve uluslararası hukuk ayrılıkçılara amaçlarına ulaşmaya izin vermedi, sonuçta onlar taviz vermek zorunda kaldılar. Taviz sonucu Endonezya’daki Açek’e özerklik verildi.
Azerbaycan da Karabağ sürecinde aynı teklifte bulundu. Özerklik statüsü Ermeni kökenli Azerbaycan vatandaşlarına Azerbaycan’ın tüm olanaklarından yararlanma imkânı verecek.
Kaynak: 1news.com.tr
