Bilindiği üzere Kosova sorununa her gün bir yenisi eklenircesine çözüm yolları aranmaktadır. Kosova sorunu aslında her alanda mevcuttur. Coğrafi sınırda, sosyal alanda, etnik yapıda, bağımsızlığın meşruluğunun tamamlanamaması gibi konular Kosova’nın gelişmesi yönündeki en keskin ve topallamasını sağlayan etmenlerdir. Bu meseleler ise genellikle Sırbistan-Kosova, Arnavutluk-Kosova arasında çekişmeleri doğurmaktadır. Bu çekişmeler sosyal alanda olduğu gibi aynı şekilde siyasi olarak da vücut bulmaktadır.
Mutlak sorunların çözümü için ilgili devletlerin üst yetkilileri karşılıklı olarak diyalog haline girmişler ve bunun yanı sıra sert atışmalarda ortaya koymuşlardır. Bu diyalog çabaları özellikle Sırbistan Başbakanı Ivica Daçiç ile Kosova Başbakanı Hashim Thaçi arasında gerçekleşmiş ve Kosova bağımsızlığını ilan etmesinden bu zamana kadar bir silsile görüşmeleri gerçekleştirmişlerdir. Bu görüşmelerin temel amacında ise Sırbistan’ın Kosova’daki Sırp azınlığı temsil ve haklarının korunması, Kosova’nın kuzeyindeki sınırı kabul etmemesi sebepleri yatmaktadır. Ama ne kadar da bu karşılıklı diyalog şekil olarak iyi bir şey gibi gözükse de aslında şu zamana kadar sorunlar üzerinde bir adım dahi ilerleme kaydedilememiştir.
Son zamanlarda bu sorunları giderme yönünde Avrupa Birliği de işin içine dâhil olmuştur. Bu süreçte AB arabuluculuk bağlamında olaya dâhil olarak Balkanlarda istikrarı sağlamak istemektedir. Aynı zamanda AB ‘nin bir genişleme süreci yaşayacağı varsayımında Sırbistan ve Kosova’nın dâhili pazarı genişletme ve yeni soluk getirme düşünceleri yattığını söyleyen araştırmacılarda bulunmaktadır. Bu karşılıklı diyalogun son gelişmesi ise yine AB arabuluculuğunun gerçekleştirdiği gümrük anlaşması çerçevesindeki sorunların çözümü ile ilgili Sırbistan Başbakanı Ivica Daçiç ile Kosova Başbakanı Hashim Thaçi bir araya geldiler.
Avrupa Birliği Dışişleri Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton’ın arabulucusu olduğu görüşmede geçici bir gümrük anlaşması yapılmıştır. Bu anlaşmanın temelinde malların ve hizmetlerin gümrük tarifelerinde uygulanacağı prosedürlerden çok genellikle daha önce anlaşmaya vardıkları sınırlar çerçevesinde vergilerin toplanması, toplanacak vergilerin seviyesi ile ilgili konularda anlaşmaya varmışlardır.
Bu ve önceki anlaşmalar bir anlamda ilişkilerin sürdürülebilirliği ve mevcut keskin sorunları çözülebileceği konusunda ışık yakmaktadır. Son gelişen süreçte ileri dönük olarak her iki devlet iyi niyet sergileme yolunda diyaloglara devam edileceğini görmek mümkündür.
Her iki tarafın son açıklamalarına bakacak olursak, bu olumlu havayı zedelemeden ve iyi niyet çerçevesinde hız kazandırılarak Şubat ayı içerisinde görüşmelerin devam edileceği ve sorunların çözümünde ilerleme kaydedileceği düşünülmektedir.
Kosova’nın Kuzeyindeki Bomba Saldırıları Ve Ateşe Verilen Makam Araçları
Her ne kadar bu iyimser havanın sürmesi istenilse de Kosova’nın kuzeyinde tekrarlanan bombalı saldırılar ve son gerçekleşen makam araçlarının ateşe verilmesi olayları içte bir sorunsallığı ortaya koyduğu bir gerçektir. Hatta Kosova hükümet mensuplarının makam araçlarının ateşe verilmesi olayında haber ajanslarında, kimlerin gerçekleştirdiği konusunda “memnuniyetsizler” adlı bir grubun olayı üstlendiklerini ve bu tür olaylara devam edeceklerini ifade edilmiştir. Bunun yanı sıra Kosova’nın kuzeyinde gerçekleşen bomba saldırılarının kimler tarafından yapıldığı konusunda bir sonuç şu an için elde edilememiştir. Ancak bombalı saldırı gerçekleştirildiği yer bakımından ilgi çekmektedir. Bu yerlerden birisi sahibi Boşnak olan bir işletme bir diğeri ise sahibi Sırp olan bir işletmedir.
Bu durumlar göstermektedir ki; Kosova sosyal alanda, içyapı içerisinde ve iç dinamiklerinde bir “soft civil war” yaşanma şeklinde yorumlanabilir. Bu yorumlama belki ağır olabilir yalnız, kaçırmamamız gereken şey bu olayların gerçekleşmeye devam etmesi durumunda önümüze çıkacak şey tamamen budur. Bu yüzden iç huzurun sağlanması konusunda aktif olarak politikalar ve düzen sağlayıcı tedbirler alınması gerekebilir.
(TuiçAkademi, Kosovaport, Kosova Haber Ajansı, Balkan Günlüğü, Balkaninsight haber sitesi, Kosova Sot Gazetesi, Kosovapress Haber Sitesi, GazetaBesa Gazetesi, QIK Sanal Haber Kanalı)
TUİÇ-BALKAM
Gün TAŞ
