ÖZET:
1999 yılında yapılan NATO operasyonu ile Birleşmiş Milletler kontrolü altına giren Kosova, 17 Şubat 2008 yılında bağımsızlığını ilan etmesi ile dünya ülkeleri arasında yerini almıştır. Sırbistan ile aralarında olan sürekli gerilim ortamı ülkeyi etkilemektedir. Birçok etnik grubu bir arada bulunduran Kosova Cumhuriyetinde, Sırp ve Arnavut halk çoğunluk konumdadır. Ülkenin genellikle Kuzey Mitrovica bölgesinde yaşayan Sırp kesim, ülke siyasetinde de yer almaktadır. Anayasa tarafından tanınan haklarla mecliste hakları vardır. Sırp siyasi partilerine en çok destek Kuzey Mitrovica’dan gelmektedir. Sırplar, Kosova meclisinde siyasi partiler tarafından temsil edilmektedir ve seçilen vekiller hükümette çeşitli görevlerde yer almaktadır. Bu araştırma yazısı, Kosova Cumhuriyeti’nin kuruluşunu, ülkenin etnik, dini ve siyasi yapısını, ülkede bulunan Sırpları ve ülkede yaşayan Sırpların kurduğu siyasi partileri incelemektedir.
Anahtar Kelime: Kosova Cumhuriyeti, Kosova’da yaşayan Sırplar, Kosova’daki Sırp siyasi partileri
ABSTRACT
Kosovo, which came under the United Nations’ control with the NATO operation in 1999, took its place among the world countries after declaring its independence on 17 February 2008. The environment of constant tension with Serbia affects the country. In the Republic of Kosovo, which contains many ethnic groups, Serbian and Albanian people are in the majority position. Serbian people, who generally live in the country’s North Mitrovica region, are also involved in the country’s politics. They have rights in the parliament with the rights recognized by the Constitution. The most support for Serbian political parties comes from North Mitrovica. Political parties in the Kosovo parliament represent Serbs, and their elected deputies take up various positions in the government. This research article examines the Republic of Kosovo’s establishment, the ethnic, religious and political structure, the Serbs in the country and the political parties established by the Serbs living in the country.
Keywords: The Republic of Kosovo, Serbs living in Kosovo, Serbian political parties in Kosovo
1. Giriş
Kosova Cumhuriyet’i Güneydoğu Avrupa’da yer alan Balkan ülkelerinden biridir. Dünyanın en genç ülkelerinden biri sayılmaktadır. Ülkenin kuzey ve doğusu kısmında Sırbistan, güney kısmında Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batı kısmında ise Karadağ ile komşuluğu bulunmaktadır. Yugoslav ülkelerinin federasyondan ayrılması ile başlayan Kosova Arnavutları ve Sırp Milliyetçiliği arasındaki gergin ortam, 1999 yılında zirve noktasına ulaşmış ve bölgeye NATO müdahalesi gerçekleşmiştir. 24 Mart 1999 yılında NATO (North Atlantic Treaty Organization) tarafından başlatılan operasyon ile Sırbistan ve Kosova Sırp ordusunun geri adım atması sağlanmıştır. Sırpların Kosova’dan çekilmek zorunda kalması ile bölge Birleşmiş Milletler geçici kontrolü altına girmiştir (Ülger, 2016). Ahtisaari Planı ilkelerini esas alan ülke, Kosova’nın başka bir ülke ile birleşip bölünemeyeceğine dayanarak 17 Şubat 2008 yılında tek taraflı bağımsızlığını tüm dünyaya ilan etmiştir. Ülkenin bağımsızlığı ilk olarak Kosta Rika tarafından tanınmıştır. Kosova Cumhuriyeti 2020 yılı itibariyle, 111 ülke tarafından resmen tanınmaktadır (Antonopoulos, 2020). Sırbistan, ülkenin bağımsızlığını uluslararası hukukun ihlali olduğunu belirtmiştir ve tanımayı reddetmiştir ve kendisine bağlı Kosova ve Metohija Özerk bölgesi olarak kabul etmektedir. İki ülke arasındaki tanıma sorunu günümüzde hala devam etmektedir.
Kosova Cumhuriyeti’nin 2020 yılı verilerine göre ülke nüfusu 1.840.720’dir (Internet Archive, 2014) 2014 yılı itibari ile ülkede 96.000 Sırp yaşamaktadır. Başkenti Priştine’dir. Ülke yüzölçümü olarak küçük bir yapıya sahiptir ve bünyesinde birçok farklı etnik grup barındırmaktadır. Arnavutlar %85-90 arasında bir yüzdelikle en fazla orana sahip gruptur. Arnavutluk’tan sonra en çok Arnavut nüfusuna sahip ülkedir. %5,3 oranında Sırp, %1,6 oranında Boşnak ve %1,5 oranında Türk nüfusu ülkede yaşamaktadır (Emin, 2014). Ülkenin resmi dilleri Arnavutça ve Sırpçadır. Ayrıca anayasa tarafından verilen hakla Boşnakça, Romca ve Türkçe, resmi olarak belediyelerde kullanılabilir. Dini yapıda %96 oranında Müslüman, %2,2 oranında Katolik ve %1,5 oranında Ortodoks bulunmaktadır. Ülke siyasi olarak 7 bölgeye ayrılmıştır. Kuzey Mitrovica bölgesi Sırp azınlıkların en fazla yaşadığı bölgedir.
Ülkenin en önemli ve güncel konusu Sırbistan ile olan ilişkileridir. Sırbistan ve Kosova arasında 2011 yılına kadar resmi bir üst düzey görüşme gerçekleşmemiştir. 2011 yılında temsilciler ile başlayan görüşme, ülkeler arası ilişkileri normalleştirme amacıyla 2012 yılından itibaren Cumhurbaşkanları ve Başbakanlar arasında devam etmiştir.
Kosova yönetimi Çok Partili Parlamenter Temsili Demokrasidir. Anayasadan gelen Yasama, Yürütme ve Yargı kurumları tarafından yönetilir. Yasama organı Parlamento ve Bakanlara verilmiştir. Yürütme organı, Kosova Hükümeti tarafından yapılır. Arnavut ve Sırpların ülke siyasetinde etkin rolleri vardır. Ayrıca ülkede azınlıklar da siyasette varlığını sürdürmektedir. Anayasa 120 üyeli mecliste Sırplar ve diğer azınlıklar için en az 10 koltuk verir. Sırp ve azınlıkların hükümette yer alması anayasa tarafından garanti altına alınır. Ülke bağımsızlığını kazandıktan sonra 2010 yılında ilk parlamento seçimlerini yapmıştır. Seçim sonuçlarına göre Kosova Demokratik Partisi (Partia Demokratike e Kosovës, PDK) %32,11, Kosova Demokratik Birliği (Lidhjia Demokratile e Kosovës, LDK) %24,69 ve Kendi Kaderini Tayin Hareketi (Vetëvendosje) %12,7 oranı ile en yüksek oyları kazanmıştır. Sırp azınlık partileri olan Bağımsız Liberal Parti (İndependent Liberal Party, SLS) %2.05 ve Sırp Listesi (Srpska Lista) %3,96 oranında oy almıştır. (Wikipedia, 2021). Kosova meclisinde 120 koltuktan 3’ünü almışlardır. En son yapılan 2017 Kosova Parlamento seçimlerine göre Arnavut partileri tarafından yapılan PANA koalisyonu %34,7 oranıyla mecliste 39 koltuk kazanmıştır. Vetevendosje Hareketi (VH) seçim sonuçlarına göre oy oranını ikiye katlamıştır ve ikinci en çok oyu alan parti olmuştur. Sırp Listesi, Bağımsız Liberal Parti ve İlerici Demokrat Parti (Progressive Democratic Party, PDS) koalisyonu ile Sırplar mecliste 10 koltuk kazanmışlardır. (NDARJA E ULËSEVE SIPAS SUBJEKTEVE, 2017)
2. Kuzey Mitrovica’da Yaşayan Sırplar ve Siyasete Katılan Sırp Partileri
Kosova’nın kuzeyinde bulunan Mitrovica şehri, ülke için önemli bir şehirdir. Kosova-Sırbistan arası ilişkilerin en gerilimli olduğu bölgedir. İbra Nehrinin kuzey ve güney olarak ikiye ayırdığı Mitrovica şehri ülkede Arnavutlarla birlikte yaşamak istemeyen Sırpların sorunu olarak da bilinmektedir. Sırplar, kuzey kısımda yoğunluklu olarak yaşamaktadır. Mitrovica beldesinin nüfusu 100.000’in üzerindedir. Kuzey bölgesinde belediye yönetiminde Sırp kesim üstün durumdadır. Belediyenin demografik dağılımı kuzey ve güney kısma göre ayrılmaktadır. Ülkenin kuzey kısmında 12.000 Sırp, 3000 Arnavut, 2000 Slav Müslüman, 600 Türk ve 500 Roman’ın yaşadığı tahmin edilmektedir. Güney kısmında ise genel Arnavut nüfus yaşamaktadır. ((Janjic), tarih yok) Savaş ve sonrası dönemde Sırbistan, Mitrovica bölgesinde varlığını hissettirmiş ve bölgedeki Sırplarla yakından ilgilenmiştir. Nehrin kuzeyinde kalan kısımda Sırpların durumu, ülkedeki gerginlik ortamını oluşturmaktadır. Priştine ve Belgrad arasındaki müzakerelerde en önemli konu, Mitrovicalı Sırpların Kosova–Belgrad müzakerelerine katılmamasıdır. Bölgede olan gergin siyasal ortam, son yıllarda normalleşme süreci yaşamıştır ve normalleşme yolunda adımlar atılmıştır. Sırplar 2014 yılında yapılan Kosova Parlamento seçimlerini boykot etmemişlerdir. Ahtisaari Planı merkeziyetçiliği kapsamında Kosovalı Sırp belediyelerinin dördünde yalına seçimleri ve 15 Kasım 2009 yılında yapılan seçimler Kosova’da yaşayan Sırp nüfusu için çok önemli bir dönüm noktası olmuştur. Siyasette bulunan 20 üzerinde Sırp partisinin ve ülkede bulunan diğer etnik gruplarla Sırp adaylar arasındaki rekabet, katılım için umut verici olmuştur. Kayıtlı Sırp siyasi partileri arasında Sırp Listesi, Bağımsız Liberal Parti, Kosova Sırp Partisi, İlerici Demokrat Parti ve Sırp Sivil Hareketi gibi oy oranı daha yüksek partiler bulunmaktadır. Bu partilerin yanı sıra ülkede daha küçük Sırp azınlık partileri de bulunmaktadır. (2017)
2. Sırp Siyasi Partileri
2.1. Sırp Listesi (Srpska Lista)
Sırp Listesi, Kosova siyasi parti hayatındaki Sırp azınlık partisidir. İlk önce sivil toplum kuruluşu olarak kurulan parti ardından siyasi parti olarak devam etmiştir ve Belgrad- Priştine arası ilişkilerin normalleştirilmesi için faaliyetlerde bulunmuştur. Siyasi parti olarak 2014 yılında faaliyete geçmiştir. Faaliyete geçtiği yıldan beri, Kosova siyasetinde bulunan diğer Sırp siyasi partilerinden daha baskın konumdadır. Ayrıca parti, Sırbistan Cumhurbaşkanı ve üst düzey devlet yetkililerinden destek almaktadır. Sırp Listesi hedeflerini “eşitlik ve eşitlik ilkesine, Kosova ve Metohija’da yaşayan vatandaşların istikrarlı ekonomik, güvenli ve kaygısız yaşamalarına saygı göstererek, hukukun üstünlüğü ilkelerine dayanan siyasi çalışmalara uygun olarak çalışmayı amaçlamaktadır” şeklinde tanımlar. Alexandar Jablonović partinin kurucu üyesidir ve 2014-2015 yılları arasında başkanlık görevini yürütmüştür. 2015 yılında görevden alınan Jablonović, Kosovalı Sırp Partisinin lideridir ve Sırp Listesi’nin de en büyük rakibidir. Partinin şu anki başkanı 2017 yılından beri görevli olan Goran Rakić’ dir. Vinka Radosavljevic, Milan Radocic, Nedad Rikalo, Dalibor Jevtic ve İgor Simiç başkan yardımcıları olarak görev almaktadır. (WİKİ, 2021) Rakić aynı zamanda 3 Haziran 2020 yılından beri Kosova Başbakan Yardımcısı olarak görev yapmaktadır. Sırp Listesi üyeleri Slavko Şimiç ve Dalibor Jevtiç de sırasıyla Meclis Başkan Yardımcısı ve Başbakan Yardımcısı olarak hizmet etmişlerdir.
Parti 2014, 2017 ve 2019 yılında Kosova Parlamento seçimlerine katılmıştır. 2014 seçimleri sonuçlarına göre %5,30’luk bir oy dilime sahip olmuştur ve parlamentoda sekiz sandalye kazanmıştır. 2017 yılında yapılan seçim sonuçlarına göre kurulan hükümette, Sırp Listesi’nden 4 bakan yer almıştır. 2019 yılı seçimleri sonucunda %6,61’lik oy dilimi ile, meclisteki 120 sandalyeden on tanesini kazanmışlardır. Yapılan son seçimlere Sırp nüfusunun fazla olduğu belediyelerde üstünlük sağlamıştır ve Leposavić, Kuzey Mitrovica dahil on belediyede yerel yönetimini oluşturmuştur. 2017 yılında yapılan seçimlerde hükümette daha fazla koltuk sahibi olabilmek için Bağımsız Liberal Parti ve İlerici Demokrat Parti ile Koalisyon kurmuşlardır ve Sırp Listesi olarak 9 koltuk kazanmışlardır.
2.2. Kosova Sırp Partisi (Kosova Serb Party)
Kosova siyasi yaşamına yakın zamanda katılmış Sırp azınlık partisidir. Parti 2017 yılında siyasi faaliyetlerine başlamıştır. Kosova Sırp Partisi yeni bir parti sayılmasına rağmen Sırp Listesi’nin en büyük rakibi olarak görülmektedir. Partinin kurucu üyesi daha önce de Kosova siyasetinde aktif olarak yer almış ve Sırp Listesi’nin kurucu üyesi ve eski başkan olarak görev almış Alexandar Jablonović’tir. Jablonović Kosova’nın Toplumlar ve Dönüşler Bakanı olarak iki ay hizmet etmiş ardından görevden alınmıştır. Görevden alındıktan sonra Sırbistan Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı’nda Devlet sekreteri olarak görev yapmıştır. Parti en büyük desteğini Kosova’nın Mitrovica ilçesinde bulunan ve Sırbistan’a bağlı bulunan Leposaviç kasabasından almaktadır. Parti kurulduğu yıldan itibaren Parlamento seçimleri ve 2017 yerel seçimlerine katılarak iki seçimde yer almıştır. Ancak 2019 yılı Belediye Başkanlığı seçimlerine katılım göstermemiştir. (Kosovo sever portal, 2019)
2.3. Sırbistan Sivil, Demokrasi ve Adalet Hareketi (G.I. Sdp, Granđaska Incijativa Srbijia, Demokratija, Pravda)
Sırbistan sivil, demokrasi ve adalet partisi, Kosova’da Sırp siyasal azınlıklarını korumak için kurulmuş azınlık partisidir. Partinin Başkanı Oliver Ivanoviç’tir. G.I. SDP yerel bir parti olarak Kosova siyasetinde yer almaktadır ve milliyetçi bir yaklaşım sergilediği bilinmektedir. Parti isminde “Sırbistan” ifadesi yer aldığı için, Kosova Merkez Seçim Komisyonu tarafından isminin değiştirilmesi istenmiştir. Partinin ismi yüzünden provokasyon suçlanan parti, Sırbistan ifadesi yerine ‘Sırp’ kelimesini kullanmıştır. Parti 2013 seçimlerine yeni ismiyle katılmıştır ve Başkanı Ivanoviç Kuzey Mitrovica bölgesinde adaylığını koymuştur. Kampanya sırasında Sırbistan Hükümeti’ni ve Sırp İlerici Partisi’ni, Kosova’da bulunan Sırp partilerine müdahale etmekle suçlamıştır. Şubat ayında yapılan seçimler öncesinde, 1998-1999 yılları arasında Kosova Savaşı’nda Arnavut halkın öldürülmesi ve şehirden sürülmesinden sorumlu tutulmuştur ve EULEX tarafından tutuklanmıştır. 12 Ocak 2017 tarihinde tutuksuz yargılanmasına karar verilmiştir. Parti Başkanının savaş suçları yüzünden tutuklanması halkta güvensizliğe yol açmıştır ve parti siyasal hayatında ciddi bir darbe almıştır. 2014 yılında yapılan seçimlerde parti herhangi bir varlık gösterememiştir. Partinin başkanı Oliver Ivanoviç 16 Ocak 2018’de Mitrovica’nın kuzeyinde parti binası önünde silahla vurulmuştur ve saldırı sonucu kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmiştir. Ivanoviç’in öldürülmesi “bir terör eylemi ve Sırplara karşı yapılan bir saldırı” olarak nitelendirilmiştir. (Wikipedia, 2020)
2.4. Bağımsız Liberal Parti (SLS, Samostalna Liberalna Stranka)
Bağımsız Liberal Parti, 21 Ocak 2006 yılında Slobodan Petrovic tarafından kurulmuştur. Parti Kosovalı Sırpların azınlık haklarını koruma amacı doğrultusunda hareket etmiştir. Ayrıca Kosova’daki Sırp toplumlarının çıkarlarını korumayı hedeflemiştir ve genel duruşu liberaldir. 2007 yılında yapılan seçimlerde mecliste 5 sandalye almıştır ve Kosova’da Sırp milletini temsil eden en büyük siyasi parti olmuştur. 2009 yerel seçimlerinde Gracanica, Strpce ve Kllokot’un belediyelerinin Belediye Başkanlığını almışlardır. Ayrıca belediye konseylerinde çoğunluğu sağlamışlardır. 2010 yılı seçimlerinde Parlamentoda 8 koltuk kazanmışlardır ve en iyi seçim sonuçlarını kaydetmiştir. Ayrıca Bağımsız Liberal Parti üyeleri Kosova Meclisi Başbakan Yardımcısı, Bakan, Bakan Yardımcısı, Danışman, Belediye Başkanı, Yerel meclislerde meclis üyeliği ve Kabine başkanlı olarak çeşitli görevlerde yer almışlardır. Parti milliyetçi bir çizgiye sahiptir ve diğer Sırp partilerine kıyasla daha ılımlı bir yaklaşım izler. Parti Avrupa Birliği (AB) Entegrasyonu ve AB değerlerini benimsemiştir ve Belgrad ile iyi yönde ilişkilere sahiptir. Ek olarak, Priştine Hükümeti ile en iyi ilişkilere sahip partilerdendir. SLS lideri Slobodan Petroviç 2011 yılında, Kosova Başbakanı önerisiyle koalisyon hükümetine katılmıştır ve Kosova Meclis Başkanı Yardımcısı ve Yerel Yönetimler Bakanı olarak görev yapmıştır. 2014 yılı seçimlerinde Sırp Listesi ile yaptığı koalisyon ile 4 milletvekili çıkarmıştır. 2017 yılı Kosova Parlamento seçimlerinde oyların %3.540’ını kazanmıştır. Sırp Listesi ve İlerici Demokrat Parti ile yaptığı koalisyon ile Kosova Hükümetinde 1 koltuk kazanmıştır.
2.5. İlerici Demokrat Parti (Progressive Democratic Party)
İlerici Demokrat Parti, 2013 yılında Bağımsız Liberal Parti’den ayrılarak kurulan siyasi bir partidir. Partinin kurucusu Nenad Rasic’tir. Bağımsız Liberal Parti ile fikir ayrılığı yaşayan Nenad Rasic, Kosova’da Priştine yakınlarındaki Graçaniça adlı kasabada partinin genel merkezini kurmuştur. Ayrıca 2007 ve 2014 yıllarında iki dönem Sosyal Refah ve Çalışma Bakanı olarak görev yapan Rasiç, ılımlı tavrıyla otantik bir Kosovalı Sırp olarak tanınmaktadır. Parti 2014 ve 2017 yıllarında Kosova Parlamento seçimleri ve yerel seçimlere katılmıştır. Parti 2014 yılı yerel seçimlerinde 5.973 oy kazanarak Sırplar için ayrılmış on koltuktan birini kazanmıştır ve 2017 yılı Parlamento seçimlerinde 1.698 oy kazanmıştır. 2015 yılında Sırp Listesi Parlamentosu grubuna katılmıştır. Parti kurulduğu yıldan itibaren birçok faaliyette yer almıştır. Partinin Kosova’nın kuzey kısmında bir etkinliği olmamıştır.
2.6. Kosova ve Metohija için Sırp Listesi (Serb List For Kosovo and Metohjia)
Kosova ve Metohija için Sırp Listesi, ülkede Sırp azınlık haklarını korumak için kurulmuş bir partidir. Parti 2004 yılında Kosovalı Sırplar için kurulmuştur. 24 Ekim 2004 seçimlerinde %0,2 oranında oy kazanmıştır ve Sırp temsilcileri mecliste 120 koltuktan 8’ine sahip olmuştur. Parti seçimler sonucunda koltuk kazanmasına rağmen kurumları boykot etmişlerdir ve mecliste hiçbir zaman yer almamışlardır. Oy oranları az olmasına rağmen Kosova’da önde gelen siyasi partilerden olmuştur. Partinin üyeleri bazı meclis komitesi çalışmalarına katılım göstermiştir. Ayrıca partiden bağımsız iki Kosovalı Sırp partisi daha kurulmuştur.
2.7. Sırp Sivil Hareketi (S.I. Sırpksa, Granđaska Incijtiva Srpkska)
Sırp Sivil Hareketi 2013 yılında Belgrad destekli bir parti olarak kurulmuştur. Belgrad tarafından desteklenen adayları siyasete dahil etmek için 2013 seçimlerinden hemen önce faaliyete geçmiştir. Partinin kurucusu Vladeta Kostiç’tir. Parti diğer Sırp partileri gibi milliyetçi bir yaklaşım izlemektedir ve yerel siyasette aktiftir. Sırpların daha fazla yaşadığı bölgelerden oy kazanan G.I. Sırpska, 2013 seçimlerinde başarı elde etti. Kuzey Mitrovista’da seçimleri kazanan partiden “bu seçim sonucu ile Kosova’daki Sırplar, Kosova’nın Sırbistan ile kalmasını tercih ettiği mesajını vermiştir” yorumu geldi (Emin, 2014). Ayrıca 2014 yılında Gracanica’da yapılan olağanüstü belediye seçimlerinde Kostiç, %65 oyla Belediye Başkanı seçilmiştir. 2014 seçimlerine katılan Kostiç, aynı zamanda Sırbistan meclisinde de milletvekili olarak seçilmiştir. Bu sebepten Kosova Yüksek Seçim Kurulu, Kostiç’in vekilliğini geçersiz saymıştır.
2.8. Yeni Kosova Partisi (New Kosovo Party)
Yeni Kosova Partisi, Sırp Kosova Metohija partisinin alt kolu olarak kurulmuş siyasi partidir. Parti hedeflerini, gençlerin istihdamı, Kosova’daki vatandaşların güvenliğini sağlamak, yaşadıkları yerlerden edilmiş insanların hayat şartlarını kolaylaştırmak ve geri dönüşlerini sağlamak, Arnavutlarla ve Kosova’da yaşayan diger toplumlarla ilişkilerini iyileştirmek ve geliştirmek olarak belirlemiştir. Partinin başkanı Dragiša Miriç’tir. Miriç 2005 yılından beri siyasette aktif bir rol oynamaktadır. 2005 ve 2007 yılları arasında Kosova Eğitim Bakanının danışmanı, daha sonra 2011 yılına kadar Kosova meclisinde milletvekili olarak görev almıştır.
3. Sonuç
Güneydoğu Avrupa’da bulunan Kosova Cumhuriyeti, bünyesinde birçok etnik grubu barındırmaktadır. Arnavut, Sırp, Türk ve Boşnak nüfusu burada bir arada yaşamaktadır. 2008 yılında tek taraflı bağımsızlığını ilan eden ve dünyanın en genç ülkelerinden biri olan Kosova, 113 ülke tarafından resmen tanınmaktadır, Sırbistan tarafından ise kendine bağlı bir bölge olarak görülmektedir. Parlamenter Temsili Demokrasi ile yönetilen Kosova’da, yasama, yürütme ve yargı anayasa tarafından kurumlara verilmiştir. Arnavut ve Sırp nüfusunun ülke siyasetinde etkin rolleri vardır. Ülke nüfusunun %92’sini oluşturan Arnavutlar, genel olarak siyasette de kendini belli etmektedir. Arnavut partileri çoğunlukta olmasına rağmen, Sırp ve azınlık partileri de varlığını belli etmektedir.
Özellikle Kuzey Mitrovica’da Sırp nüfusu çoğunluk göstermektedir ve Sırp partilerinin çoğu en büyük desteği bu bölgeden almaktadır. Kurulan siyasi partiler azınlık konumunda bulunan Sırpların haklarını korumaya ve hükümette yer almaya çalışmaktadır. Ayrıca bazı partiler Sırbistan tarafından, Kuzey Mitrovica’da yaşayan Sırpların haklarını korumak için, destek görmektedir. Yapılan yerel seçimlerde belediyeleri kazanan Sırp partileri, Parlamento seçimlerinde oy oranlarına göre Kosova Meclisinde yer almaktadır. Meclise girebilmek için koalisyonlar oluşturmaktadırlar. Kosovalı Sırp siyaset adamları, hükümette bakan, danışman, başbakan yardımcısı gibi konumlarda görev almaktadır. Ülkede Sırp haklarının temsil edildiği birçok siyasi parti mevcuttur. Bunlardan en fazla oy oranına sahip olanı, Sırp Listesi’dir. Belgrad-Priştine arası ilişkileri normalleştirme adına faaliyetlerde bulunan parti, diğer Sırp partileri arasında daha baskın konumdadır. Sırp Listesi’nin en büyük rakibi olarak görülen Kosova Sırp Partisi, 2017 yılında faaliyete geçen ve mecliste yer alan diğer Sırp siyasi partisidir. Bağımsız Liberal Parti ve Kosova ve Metohija için Sırp Listesi, ülke siyasetinde eski ve köklü partiler olarak yer almıştır. Siyasi partiler hariç dernek ve vakıflar, Sırp halkı için faaliyetler sürdürmüşlerdir ve günümüzde de devam etmektedir.
Zülfiye ÇOBANOĞLU
Balkan Çalışmaları Staj Programı
Kaynakça:
(Janjic), F. S. http://kosovo.net/mitrovica_divided.html adresinden alındı
SRPSKALİSTA (2014). http://srpskalista.net/o-nama/?script=lat adresinden alındı
(2015, Kasım 24). http://www.kuvendikosoves.org/common/docs/Comprehensive %20Proposal%20.pdf adresinden alındı
(2017, Haziran 22). https://www.globalsecurity.org/military/world/europe/ks-political-parties.htm adresinden alındı
Balkan Insight. (2010, september 27). https://balkaninsight.com/2010/09/27/who-is-who-political-parties-in-kosovo/ adresinden alındı
Demirtaş Coşkun, B. (2010). Kosova’nın Bağımsızlığı ve Türk Dış Politikası. Uluslararası İlişkiler Akademik Dergi, 7(27), 51-86.
Emin, N. (2014). Kosova Siyasetini Anlama Kılavuzu. İstanbul: SETA yayınları.
Final Report Kosovo Legislative Elections. (2017). European Union Election Observation Mission.
Kosova Haber. (2021, Ocak 26). https://www.kosovahaber.net/?page=2,9,28242 adresinden alındı
Kosovo Sever Portal. (2019, Ocak 03). https://kossev.info/kosovo-serb-political-landscape-independent-liberal-party/ adresinden alındı
Kosovo Sever Portal. (2019, Eylül 5). https://kossev.info/kosovo-serb-political-landscape-progressive-democratic-party/ adresinden alındı
Kosovo Sever Portal. (2019, Ekim 5). https://kossev.info/kosovo-serb-political-landscape-new-kosovo-party/ adresinden alındı
Kosovo’s June 2017 Parliamentary Elections. (2017). National Democratic Institute for international affairs, 2-4.
Levent, Z. (2013). Tarihi Süreçte Kosova. Ankara Üniversitesi Türk inkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 853-874.
SRPSKALİSTA. http://srpskalista.net/o-nama/?script=lat adresinden alındı
Türkiye Cumhuriyeti Dışİşleri Bakanlığı. http://www.mfa.gov.tr/kosova-siyasi-gorunumu.tr.mfa adresinden alındı
Ülger, İ. K. (2016). Kosova’nın Bağımsızlığının Self Determinasyon Çevresinde Analizi. Kosbed, 39-64
Kosova’da Sırplar Kosova’da Sırplar Kosova’da Sırplar Kosova’da Sırplar
