Kosova Cumhurbaşkanı Atifete Jahjaga, erken seçimlerin 8 Haziran’da yapılmasını kararlaştırdığını açıkladı. Cumhurbaşkanı Jahjaga, Meclisin feshinden sonra ülkenin önemli bir seçim sürecine girdiğini ifade etti. Kosova Meclisi 7 Mayıs tarihli oturumda, 90 evet, 4 ret ve 3 çekimser oy ile feshedildi. Kosova’daki gelişmeleri yakından takip eden siyasi analistlerin büyük bir çoğunluğu, birkaç milletvekili hariç bu oluşumun toplumsal çıkarlara en çok zarar veren oluşumlardan biri olarak tarihe geçeceğini savunmaktalar.
Nitekim Kosova Meclisinin feshedilmesi ve erken seçimlere gidilme olasılığı son aylarda siyasi kulislerde en çok tartışılan konuydu. Mecliste çoğunluk olan iktidar partisi milletvekilleri (Kosova Demokratik Partisi-PDK) arasında gözlenen ideolojik ayrılmalar, PDK Parlamenter grubu içindeki “ağır top” olarak nitelendirilen birkaç milletvekilinin parti grubundan ayrılmalarıyla sonuçlandı.
Bu arada hükümette yer alan koalisyon partilerinde de bu tür “çatlaklar” yaşanmaya başlayınca, toplumsal çıkardan büyük önem arz eden konularla ilgili oylamalarda (gereken-yeteri oy sayısına sahip olamadığı için) iktidar partisi büyük sıkıntılar yaşamaya başladı. Kosova Savunma Gücünün (FSK), Kosova Silahlı Güçlere (FAK) dönüşmesi ve Meclis oluşumundaki azınlık partiler için garanti sandalye sayısının oylanamaması, meclisin feshedilmesine giden yoldaki bardağı taşıran son damlaydı. İktidar parti ile koalisyon partnerleri, azınlık partilere bir dönem daha garanti sandalyelerin verilmesinden yana olduğunu belirtirken, ana muhalefet partisi olan Kosova Demokratik Birliği (LDK), azınlık partilerin bu istemlerinin anayasaya aykırı olduğunu ve bu şekilde Kosova’nın istikrarlığının zedelenebileceği iddiasını ileri sürmekteler.
Nitekim Kosova anayasasının hazırlanması, Kosova-Sırbistan arasındaki müzakerelerin sonunda imzalanan Ahtisari planını temel alarak hazırlanan bir anayasadır. Ahtisari planına göre, Kosova Meclisi’nin tam görev dönemlerinde art arda iki oluşumunda azınlık partilere garanti yerlerin tesis edilmesi istenmektedir. Son iki oluşumda da azınlık partileri Ahtisari planıyla öngörülen garanti sandalyelere sahiptiler. Ne var ki Meclisin son iki oluşumu tam görev sürelerini tamamlamadan feshedilen oluşumlardı. Dolayısıyla azınlık partileri, Ahtisari planına göre meclis oluşumlarının görev sürelerinin daha kısa olması nedeniyle meclisin bir oluşumunda daha garanti yerlerin verilmesi görüşünü savunmaktalar. Kosova anayasasına göre, ulusal çıkar ile ilgili konuların oylanabilmesi için, çoğunlukta olan Arnavut parti milletvekillerin oylarının 3/2’si olduğu gibi, azınlık partilerin milletvekillerinin de oylarının 3/2’si sağlanmalıdır.
Kosova Savunma Gücünün (FSK), Kosova Silahlı Güçlerine (FAK) dönüşmesinde, azınlık partilerden Sırp partili milletvekilleri Meclis oturumunu boykot ederek, önergenin geçmesini önlemiş oldular. Bu durumda seçimlere bir ay kala meclisteki azınlık parti milletvekilleri ve ana muhalefet partisi arasındaki anlaşmazlığın erken seçimleri nasıl etkileyeceği tartışma konusu yaratmaktadır. Siyasal Bilimci Behlul Beqaj bu durumu Epoka e Re gazetesinde şöyle değerlendirdi. “Bazı milletvekillerinin dışlanması bu yasamanın kamu yararına nasıl bir hasar verdiğinin göstergesidir. Erken parlamenter seçimlere gidilmezse eğer bu konsolidasyon tehlikeye girecek ve ülkeyi geri kalmış ülkeler yolunda ilerletecektir.” Önümüzdeki günlerin tartışmaları seçim sonuçları ile son bulacak ya da yeni bir sürece girilecektir, bu durum 8 Hazirana kadar merak edilen bir konu olacaktır.
Senem Safçı
TUİÇ BALKAM Araştırmacısı
