Geçtiğimiz hafta Kosova-Sırbistan diyalog sürecinde önemli gelişmelere tanık olunan olayların yaşandığı ve diyalog sürecinin emin adımlarla devam ettiği görüldü.
Diyalog sürecinde, 17 Nisan Çarşamba günü AB Dışişleri ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, sırasıyla Kosova Başbakanı Hashim Thaçi ve Sırbistan Başbakanı Ivica Daçiç ile görüştü. Brüksel’e hareket etmeden önce Kosova Başbakanı Hashim Thaçi ülkenin tüm bölgelerinde egemenliğin ve iktidarın hüküm sürmesi konusunda taviz verilemeyeceğini tekrarlarken, Sırp temsilciler de Kosova ile ilgili ‘kırmızı çizgiler’ olarak adlandırdıkları konulardan vazgeçmeyeceklerini belirtti. İşte Sırbistan’ın istemi olan on şart;
1. Sırp Belediyeler Birliğinin başkanı, meclisi ve icra konseyinin olması,
2. Bölgesel polis komutanı,
3. Temyiz mahkemesinin Mitroviça kuzeyinde olması,
4. Mitroviça güneyi, Vıçıtırın ve Skenderaj Sırp Belediyeler Birliğinin bölümü olamaz,
5. Priştine ordusu Sırp Belediyeler Birliği bölgesine giremez,
6. Sırp Belediyeler Birliği kendi mal varlığıyla yönetilecek,
7. Sırp Belediyeler Birliğinin eğitim, sağlık, alan planlama, kültür, haberleşme, çevrenin korunması, tarımcılık, hayvancılık, ormancılık, su ekonomisi ile madencilikte yetkileri,
8. Yetkilerin tümünü finansal olarak Sırbistan’ın desteklemesi,
9. Sırp Ortodoks kilisesinin statüsü ve kültürel mirasın korunması için garanti talebi,
10. Anlaşma metnini Avrupa Birliği garanti edecek.
17 Nisan’da yapılan müzakereler ise Kosova ve Sırbistan’ın anlaşamamasıyla olumsuz sonuçlanmıştı. Her iki tarafta suçu birbirlerine yöneltirken, Hashim Thaçi, Sırp tarafı yüzünden anlaşmaya varılamadığını belirtti. Buna karşılık; Ivica Daçiç ise, sorunun Kosova’nın uluslararası örgütlere (BM dâhil) üyeliği konusunda dayatması olduğunu söylüyor. Kosova’nın uluslararası örgütlere üyeliğinin diyalog konuları arasında olmadığını savunan Daçiç, Thaçi’nin kuzeyde polis ve adalet sistemine müzakere şartı olarak bu konuyu ileri sürdüğünü belirtti.
17 Nisan’da müzakerelerin dokuzuncu raundu olarak adlandırılan ve olumsuz sonuçlanan görüşmeler ise 19 Nisan’da sürpriz bir şekilde olumlu sonuçlandı. 17 Nisan görüşmeleri ardından Catherine Ashton’un iki ülke liderlerini tekrar davet etmesi üzerine yapılan müzakerelerin onuncu raundunda nihayet çözüm sağlandı. Brüksel’de yapılan görüşmeler sonucunda, bu uzun ve zor süreçte gösterdikleri cesaret ve sabır için Thaçi ve Daçiç’i kutlayan Ashton, bu anlaşmanın imzalanmasını Avrupa’ya bir adım daha yaklaşma olarak değerlendirdi.
Ashton ve iki ülke heyeti görüşmelerden sonra NATO’da düzenlenen toplantıya katıldı. Anlaşmayı Kosova için olumlu değerlendiren Başbakan Thaçi, anlaşmanın Birleşmiş Milletler Örgütü’ne Kosova’nın üye olması yolunu açtığını söyledi.
Kuzey’de Durum Gittikçe Kötüleşiyor
Mitroviça belediye ile güvenlik strüktürleri Güvenlik Komitesi toplantısında bir araya gelerek kuzeyde güvenlik durumunu istikrarsız olarak değerlendirdi. Toplantıda aynı zamanda kuzeyde sıkça yaşanan olayların durumun gergin olmasına neden olduğu belirtildi. Savunma ve Kurtarma Müdürü Behgjet Bala, haftanın olaylarla geçtiğini, durumda bir değişiklik olmadığını, olayların devam etmekte olduğunu söyledi. Asayişe güçlük yaratan güncel sorunlarla ilgili konuşan Bala, Rudore ve Zupa köylerinde nöbet tutan üniformalı kişilerin görüldüğünü belirterek, bu kişilerin konteynırlarda yerleşik olduğunu ve 24 saat nöbet tuttuklarını açıkladı. Mitroviça Savunma ve Kurtarma Müdürü, güvenlik organlarından önlem almasını ve bu gibi grupların durumu ele almalarına izin verilmemesini istedi.
(TUİÇAkademi, Kosovaport, Kosova Haber Ajansı, Kosova Sot Gazetesi, AA)
TUİÇ BALKAM
Şule ÇELİK
Kosova
