BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon’un Kıbrıs özel danışmanı Alexander Downer, genel sekreterin iki liderle nisan ayı başında üçlü görüşme yapıp yapmayacağı konusuyla ilgili olarak, ”Bu daha çok, bu ay sonuna kadar müzakere sürecinde ilerleme sağlanıp sağlanmadığına bağlı olacak” dedi.
Downer, BM Güvenlik Konseyi’nin Kıbrıs’taki müzakere sürecini ele aldığı toplantının ardından gazetecilere açıklama yaptı ve soruları yanıtladı. BM Genel Sekretaryası olarak Güvenlik Konseyi’nin kendilerinin yaptığı çalışmalara verdiği desteğe takdir ettiklerini belirten Downer, konseyle Kıbrıs konusunda müzakere sürecinin nasıl ilerlediğiyle ilgili toplantının iyi geçtiğini söyledi. Konsey üyelerinin de BM Sekretaryası’nın pek çok kez belirttiği gibi, müzakere sürecinin ivmesini koruması gerektiğini ifade ettiklerini kaydeden Downer, sürece ilişkin belirli bir takvim olmasa da müzakerelerin ivmesini koruması, sürecin yapıcı bir şekilde ilerlemeye devam etmesi gerektiğini söyledi. Downer şöyle konuştu: ”Müzakere süreci başladığından beri iki lider -yani Mehmet Ali Talat zamanından beri demek istiyorum- bu cuma günü 100. görüşmelerini yapacak. 100. görüşme herkese bugüne kadar ki 99 görüşmeyle ilgili bir değerlendirme yapma fırsatı verecek. Bizim için hem o toplantının, hem de bundan sonraki görüşmelerin, anlaşmaya varılması yolunda ivme yaratmaya devam etmesi çok önemli.”
Genel sekreterin iki liderlerle nisan ayı başında New York’ta bir araya gelip gelmeyeceklerinin sorulması üzerine Downer, ”Bu daha çok, süreçte ilerleme sağlanıp sağlanmadığına bağlı. Genel sekreter, mart ayı sonunda iki liderle temasa geçecek ve onlarla sanırım nisan ayında bir araya gelme konusunu değerlendirecek. Ancak böyle bir toplantının (üçlü görüşme) olup olmayacağı bugünden o zamana kadar ilerleme sağlanıp sağlanılmadığına bağlı olacak; genel sekreter buna bakacak” dedi. Downer, ”Sizce müzakerelerde yeterince ilerleme sağlanamadı mı?” sorusu üzerine ise ”Böyle bir sonuca varma zamanı değil, bugün daha Mart’ın 15’i, mart sonuna kadar bekleyelim, Kıbrıs’ta bundan sonraki görüşmelerde neler olacağına bakalım. Elbette genel sekreter bir aşamada liderlerle yeniden görüşecektir. Önümüzdeki birkaç hafta içinde neler olacağını bilmiyorum, bekleyip görelim” dedi.
Downer, ”Geçenlerde Avrupa Parlamentosu milletvekillerinin Kuzey’de kapalı bölgeye girmelerinin ardından yakalanmalarını” nasıl değerlendirdiğinin sorulması üzerine, ”Bakın bu tür olaylar (sürece) yardımcı olmuyor, Kıbrıs bölünmüş kalmaya devam ettiği sürece, bu tür olayların olma potansiyeli var. Bu, bize bu tür olayların ilerde olmasını engellemek açısından da Kıbrıs sorununun çözümünün ne kadar aciliyet gerektirdiğini gösteriyor” diye konuştu.
İki tarafın uzmanlarıyla, BM’nin mülkiyet konusunda sağladığı teknik uzmanların ABD’deki görüşmeleriyle ilgili bir soru üzerine ise Downer, ”Bu iki tarafa, uzmanlarla konuşma, onlardan fikir alma ve kendi fikirlerini oluşturma fırsatı veriyor” dedi. Görüşmelerde mülkiyet konusu çerçevesinde pek çok teknik konunun ele alındığını söyleyen Downer, örneğin tazminat sisteminin kurulmasında işe yarayacak, pratikte çalışacak önerilerde bulunulması gerektiğini, bu konuları uzmanlarıyla görüşmenin önemli olduğunu belirtti. Rum tarafının BM uzmanlarıyla olan görüşmelerini ”son derece yardımcı, bilgilendirici ve ilginç bulduklarını” duyduğunu söyleyen Downer, bu uzmanların (Rum tarafına) belli bir plan, görüş dayatmadıklarını, uzmanların sadece sorulduğunda, görüşlerini ifade ettiklerini söyledi. Rum tarafının uzmanlarla görüşmelerinin oldukça iyi geçtiğini duyduğunu yineleyen Downer, Kıbrıs Türk tarafının da uzmanlarla bu hafta sonunda görüşeceğini bildirdi. Mülkiyet gibi son derece karışık bir konuda uzmanlarla görüşmenin faydalı olduğunu vurgulayan Downer, genel sekreterin de bu kapsamda taraflara uluslararası uzman sağladığı için memnun olduğunu belirtti.
Downer, ”Burada önemli bir nokta şu. Bunu Güvenlik Konseyi’nde de ifade ettim: Biz BM olarak Kıbrıslılar ve onların iki liderinden daha fazla Kıbrıs’ta anlaşma isteyemeyiz, biz onlara bizden istedikleri sürece yardım sağlayabiliriz ama günün sonunda bu iş onlara bağlı” dedi. Downer, Kıbrıs Rum tarafında ve Türkiye’de yapılacak seçimlerin süreci nasıl etkileyeceğiyle ilgili bir soru üzerine ise Rum tarafının, seçim sürecinin müzakereleri etkileyemeyeceğini söylediklerini ifade etti. Bu konuda Rum tarafındaki seçim dönemi sırasında Kıbrıs müzakerelerinin askıya alınacağına yönelik bazı spekülasyonlar yapıldığını belirten Downer, ”Bu konuda BM’ye kimse böyle bir öneride kesinlikle bulunmadı” ifadesini kullandı. Downer, elbette seçimlerin Kıbrıs müzakere sürecine ”kendi rengini de getireceğini” kaydetti.
(tuicakademi, VOAnews, havadiskıbrıs)
