Latince’de ‘kanaat’ anlamına gelen kamuoyu, geniş anlamıyla halkın çıkarlarını ilgilendiren bir karar hakkında görüş ve düşünceleri anlamına gelmektedir. Yanlış kullanımların aksine; kamuoyu bir kitle, topluluk veya bir kişiliği temsil eden bir kavram değil, toplumun genelinin görüşüdür.
Kamuoyu ilk olarak 18. yy Avrupa’sında kullanılmış ve günümüze kadar birçok sosyolog, siyaset bilimci, psikolog ve tarihçinin araştırma alanına girmiştir. Sosyolojik bir çerçevede incelediğimizde kamuoyu tanımı, kamuyu ilgilendiren bir konuda halkın görüşlerinin toplanması ve bunların istatistiklerinin yapılmasını vurgular. Bugün kamuoyunun sosyolojik anlamdaki uygulanışı birçok araştırmada başvurulan yöntem olmuştur, ve kamuoyu araştırmaları yöntemleri uygulamasına başlanılan günden bugüne çok büyük ilerleme kaydetmiştir. Bu kamuoyu araştırmalarının en başarılı oldukları alanlar seçim anketleri ve piyasa araştırmalarıdır.
Kamuoyunu oluşturan kişisel görüşlerin oluşabilmesi için çeşitli psikolojik ve sosyal etkenlerin rol oynadığı görülmektedir. İlk olarak psikolojik etkenlere bakarsak, en önemli unsurun kişilik yapısı olduğunu görürüz. Kişinin doğuştan sahip olduğu karakteri ve bu karakterinin çevresel etkileşimlerle değişimi incelenir. Kişinin çocukluk deneyimi ve öğrenilmiş davranışları neyi nasıl yorumlayacağını belirler.
Kamuoyunu oluşturan ikinci dinamik sosyolojik etkenlerdir. Çocuğun ilk olarak aile bireyleri ile ilişkileri, daha sonra ise öğretim döneminde arkadaşlarıyla ve öğretmenleriyle olan ilişkileri, daha sonra ise iş hayatında çevresindekilerle olan ilişkileri bireyin sosyal davranışlarında etkili olmaktadır. Sosyal davranışlar, bireyin ömrü boyunca çeşitli etmenlerden etkilenmeye devam eder. Sosyolojik faktörler kişinin belirli konular hakkında görüş ve tutumlarının oluşması için çok önemlidir.
Kamuoyu görüşlerini oluşturan bir diğer önemli etken ise kitle iletişim araçlarıdır. Özelikle 1940’larla birlikte büyük bir sıçrama yaşayan teknolojik gelişmeler birçok kitle iletişim aracının oluşmasına zemin hazırlamıştır. Kitle iletişim araçlarının insanların görüş ve davranışları üzerindeki etkisi ile teknolojik gelişmelerle paralel olarak büyümüştür. Bununla birlikte yapılan araştırmalara göre kitle iletişim araçlarının etkisi büyüse de hala sınırlıdır; çünkü bireyler bu araçlardan edindiği haber ve görüşleri kendi ilgi alanına göre seçmektedir, bu alanın dışında kalanları ise göz ardı etmektedir.
Kamuoyunu etkileyen son etmen ise yüzeysel iletişimdir. Buna göre kişi bağlı olduğu grubun görüşlerinden ve değer yargılarından ayrılacak bir haberi veya yorumu benimsemez. Bundan dolayı bu haber ve yorumları kendisinin ve bağlı olduğu grubun değer yargıları süzgecinden geçirerek hareket eder.
Kamuoyunun siyasi kararları etkileme gücüne baktığımızda karşıt iki görüşle karşılaşırız. Bunlardan birincisi kamuoyunun hiçbir şekilde siyasi bir kararı etkilemeyeceği yönündedir. Bu görüşe göre kamuoyunun siyasi bir rolü yoktur. Diğer görüş ise kamuoyunun etkisine daha olumlu bakmaktadır. Bu görüşe göre, kamuoyu adil bir yönetimin güvencesi olma rolüne sahiptir. Siyasi iktidarlar kendi yönetimleriyle ilgili değerlendirmeleri kamuoyundan alır ve bu değerlendirmeye göre devam eder veya değişiklikler yapar.
Yasemin Tosun
TUİÇ Stajyeri
Kaynakça
1) Kamuoyu Nedir?, Web Adresi: http://kamuoyu.nedir.com/
2) Kamuoyu ve Tarihsel Süreci, Web Adresi: http://www.frmtr.com/siyasal-bilgiler-hukuk/727668-kamuoyu-ve-tarihsel-sureci.html
3) Web Adresi: http://kamuoyu-nedir.cix1.org/
