İsveç makamları, kendisini Tibet bağımsızlığına sempati duyduğunu söyleyerek tanıtan fakat aslında Çin hükümeti için Tibetli mültecilerin bilgilerini sızdırmak sureti ile bir Tibetliyi casusluk yapmak ile suçluyor. 49 yaşında kendisini Dorjee Gyantsan olarak tanıtan Tibetlinin, Tibet’in bağımsızlığı ile ilgili toplantılara katıldığı ve Voice of Tibet gazetesinde çalıştığı öğrenilmiştir. Çin için önemli bazı kişilerin barınma durumları, aileleri ve seyahat durumları ile ilgili edindiği bilgileri Çin hükümetine aktardığına inanılıyor. Gyanstan’ın avukatı ise müvekkilinin suçlamaları reddettiğini söyledi.
Pek çok Tibetli, Çin’in baskıcı tutumundan şikâyetçi olmuştur. Dalai Lama’ya olan inanışlarının yasaklandığını, dillerini ve kültürlerinin bastırıldığını söylemekteler. Eyalet savcısı Mats Ljungqvist, Çarşamba günü yaptığı açıklamada bunun çok ciddi bir suç olduğunu ve totaliter rejimden kaçıp temel hak ve özgürlüklerine kavuşmuş savunmasız insanlarda casusluktan etkilenmekteler ki onlar İsveç’in özgürlüklerini rahatça yaşayabilecek güvenli bir ortam olduğuna inanmalılar. Daha önce 2017’de tutuklanıp serbest bırakılan Gyanstan, dört yıl hapis cezası ile yargılanıyor.
İsveç’te aynı zamanda Uygur mültecilerde bulunmakta ve onlarda daha önce casusluk baskıları gördüklerini ifade etmişlerdir. Çin hükümeti vizeleri bir tehdit aracı olarak kullanarak Tibetlileri bilgi vermeye zorluyor onlar da hükümeti kışkırtmak istemiyor. İsveç ise demokrasiyi zedeleyen bu duruma müsamaha gösteremeyeceklerini söylediler. Çin hükümetinin casus yerleştirme işleminin çok yaygın olduğu sürgün edilen toplumlar arasında bir gerçek.
140 Tibetlinin bulunduğu İsveç’te böylesine küçük bir topluluk için Çin Komünist Partisi’nin casusluk faaliyetlerinde bulunması oldukça şaşırtıcı ve beklenmeyen bir durumdur. Çin’in iç politikasında bu durum a ne kadar ehemmiyet verildiği de bu olay ile daha net anlaşılmaktadır. Ayrıca İsveçli kitapçı Gui Minhai, Çin’de kendisine zorla itiraf ettirilen bir dizi suçlarla Çin’de tutuklu bulunmaktadır. İsveç politikacıları bu soruna ciddi bir tutum sergilememeleri dolayası ile eleştirilmektedir.
Pınar ŞAHİN
o-Staj 2018 APAM Stajyeri
Kaynakça:
- Lily Kuo, (2018), The Guardian, “Sweden charges Tibetan resident with spying on fellow exiles for China” <https://www.theguardian.com/world/2018/apr/12/sweden-charges-tibetan-resident-with-spying-on-fellow-exiles-for-china> ,[12.04.2018].
- Christina Anderson, (2018), The New York Times, “Sweden Accuses Man of Spying on Tibetan Refugees for China”, <https://www.nytimes.com/2018/04/12/world/europe/sweden-china-spy.html> , [12.004.2018].
