Irak’ta Türkmen halkı, Irak Türkmen Cephesi (ITC) ve siyasi hareketindeki değişimin heyecanını yaşarken, 12 Mayıs sabahı Irak Türkmen Cephesi’nin yeni başkanı ve Kerkük Milletvekili Erşat Salihi’nin evine yapılan saldırı ile sarsıldı. Erşat Salihi ve ailesi evde iken, sabah saat 5.45 civarında yapılan saldırıda, kimsenin canının yanmaması sevindirici olurken, Erşat Salihi’nin yıkılan eviyle birlikte çevresindeki bazı evler de zarar gördü. Ardından olay yerini incelemeye gelen ve incelemelerden sonra olay yerinden ayrılırken Kerkük Emniyet Müdürü Cemal Tahir’in konvoyuna yapılan saldırıyla birlikte olay daha da derinleşmiş gözüküyor.
Öncelikle şiddet eylemleriyle özdeşleşen Irak için patlamalar doğal hayatın bir parçası olarak kabul edilirken, Erşat Salihi’ye yönelik saldırının, Irak’taki herhangi bir saldırıyla karıştırılmaması gerektiğini söylemek mümkün. Zira daha önce birçok Türkmen yetkilisine saldırı yapılmasına rağmen, ITC Başkanlığı görevine gelmesinin üzerinden daha bir hafta bile geçmeden Erşat Salihi’ye yönelik bu saldırı düşündürücü. Erşat Salihi, milliyetçi görüşleriyle tanınan, cesur, açık sözlü ve Türkmen davasına maddi manevi büyük katkılar sağlamış bir ailenin mensubu olarak biliniyor. Özellikle 2008’de Irak Türkmen Cephesi Kerkük İl Başkanlığı görevini yürüttükten sonra Kerkük’teki Türkmenleri ayakta tutan siyasetçilerin başında geliyor. Zaten göreve geldiği gün yaptığı açıklamada da milliyetçi ve cesur tavrını, Kerkük konusunda taviz verilmeyeceğini, Kürt partilerin bu konuda geri adım atması gerektiğini, Kerkük’ün herhangi bir bölgeye katılmasının kırmızıçizgileri olduğunu ve buna karşı olduklarını dile getirerek belli etti.
Göreve geldiği ilk günden itibaren bu denli cesur konuşmalar yapan Erşat Salihi’ye yönelik yapılan saldırının bir mesaj niteliği taşıdığını söylemek yanlış olmayacaktır. Ancak yapılan saldırının tarafının belli olmaması, Türkmenleri kaygılandırmıyor. Erşat Salihi’de saldırı sonrasında yaptığı açıklamada, bu saldırıları zaten beklediklerini, ancak saldırı nedeniyle herhangi bir tarafı suçlayamayacağını dile getirdi. Saldırının yapılış şekli de göz önünde bulundurulduğunda planlı ve geniş düşünülmüş olduğu söylenebilir. Zira Irak’taki her siyasetçi gibi Erşat Salihi’nin de evi korunuyor. Ancak nasıl olduğu şimdilik bilinmeyen bir bombalama yöntemiyle evinin tavanında açılan geniş boşluktan içeriye patlayıcı kimyasal madde dolu bidonların atılması ve bununla birlikte evinin etrafına mayın döşenmesi dikkat çekici. Irak’ta özellikle Türkmen liderlere yönelik yapılan eylemler dikkate alındığında, ilk kez bu tarzda ve bu büyüklükte bir eylemle karşılaşıldığını ifade etmek mümkün. Olay yerine güvenlik güçlerinin çabuk intikal etmesi ve güvenlik unsurlarının olaya hemen müdahale etmesinin daha büyük çapta olayların çıkmasına engel olduğu düşünülmekte.
Olayın siyasi yönü bir yana sebebi ne olursa olsun böylesine planlı ve geniş kapsamlı bir eylemin terörizmden başka bir durumla özdeşleştirmek mümkün gözükmemekte. Zira Türk Dışişleri Bakanlığı da bu saldırıya yönelik yayınladığı kınama mesajında, saldırıyı terör eylemi olarak nitelendirdi. Bakanlıktan yapılan açıklamada: “Irak Türkmen Cephesi Başkanı Erşad Salihi’nin Kerkük’teki evine patlayıcı düzenekler yerleştirilerek bir saldırı düzenlendiği üzüntüyle öğrenilmiştir. Saldırının gerçekleştirildiği sırada evde bulunan Erşad Salihi ve ailesinin olaydan yara almadan kurtulmuş olmaları teselli kaynağımızdır. Bu menfur terör eylemini şiddetle kınıyoruz. Bu hain saldırının fail veya faillerinin bir an önce tespit edilerek kanun önüne çıkarılması ülkenin huzur ve istikrarını tesise dönük çabaların başarıya ulaşması bakımından önem taşımaktadır. Irak’ın kurucu unsurlarından olan Irak Türkmenlerinin, Irak’ın istikrarı, birliği ve huzuruna yönelik bu tür eylemler karşısında itidallerini koruyacaklarından ve sağduyuyla hareket edeceklerinden, böylece terör eylemleriyle amaçlanan haince emelleri akim bırakacaklarından herhangi bir kuşkumuz bulunmamaktadır. Irak Türkmen Cephesi Başkanı Erşad Salihi ve ailesine, Iraklı Türkmen kardeşlerimize ve tüm Irak halkına geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz” ifadeleri kullanılmıştır.
Türk Dışişleri Bakanlığı’nın kınama mesajında da yer verildiği gibi, yeni bir siyasi yapılanma içerisine giren Türkmen halkının itidalli davranması ve kışkırtmalara alet olmaması gerektiği düşünülüyor. Türkmenlere yönelik yapılan bu saldırılar elbette unutulmayacak. Ancak Türkmenler Irak siyasetinde de yükselişe geçti. Irak’ta ilk kez 3 bakanla temsil edilen Türkmenler, Kerkük Vilayet Başkanlığını da seçimle elde etti. ITC ve Türkmen Meclisindeki değişiklikle birlikte Türkmenler yeni bir süreçten geçmekte. Gittikçe güçlenen ve daha sağlam adımlarla ilerleyen Türkmenlerin içerisinden geçtiği bu süreci baltalamak isteyen taraflar olabilir. Burada Türkmenlere düşen görevin bu saldırılar karşısında yılmak ve ayrılığa düşmek değil, birlik ve beraberlik içerisinde, demokratik yollarla kendi haklarını aramak olduğu düşünülmekte.
Erşat Salihi Kimdir?
1959’da Kerkük’ün Musalla Mahallesinde doğmuştur. İlk, orta ve lise öğrenimini Kerkük’te tamamlayan Erşat Salihi, 1978’de Bağdat Üniversitesi Fen Fakültesi’ni kazandı. Ortaokul yıllarından itibaren Türkmen Milli Hareketleri içerisinde yer almaya başlayan Salihi, üniversite döneminde de faaliyetlerine devam etti. Bu faaliyetleri nedeniyle 1979 yılında “Türkmen Milli Hareketlerine katılmak” suçuyla Baas Partisi tarafından tutuklandı ve 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 9 yıl Ebu Garib Hapishanesi’nde özel siyasi mahkûmların tutulduğu bölümde mahkûm olarak kalan Erşat Salihi’nin ağabeyi de Baas Rejimi tarafından idam edildi ve ailesi de Kerkük’ten Irak’ın güneyindeki vilayetlere sürgün edildi. Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından 2003 yılında Kerkük’te Irak Türkmen Cephesi’nin Musalla Bürosu Sorumluluğuna getirilen Erşat Salihi, 2004 yılında Irak Türkmen Cephesi Suriye Temsilcisi olarak görev yaptı. Suriye’de de 4 sene görev yapan Erşat Salihi, 2008’de Irak Türkmen Cephesi Kurultayı ile birlikte Kerkük İl Başkanlığı görevini yapmaya başladı. 7 Mart 2010’da Irak’ta yapılan seçimlerde Kerkük’ten milletvekili olmaya hak kazanan Erşat Salihi, Mayıs 2011 itibariyle de Irak Türkmen Cephesi’nin yeni başkanı olarak görevini sürdürüyor.
Bilgay DUMAN
ORSAM Ortadoğu Uzmanı
