3-4 Kasım 2011 tarihlerinde gerçekleştirilen G20 Cannes Liderler Zirvesi sonunda yayımlanan Deklarasyon çerçevesinde, Türkiye G20 Dönem Başkanlığını 1 Aralık 2014 tarihi itibariyle resmen devralmış bulunuyor.
Türkiye’ nin G20 dönem başkanlığını değerlendirmeden önce hakkında çok az bilgi sahibi olduğumuz ve ilgi alanımıza pek girmeyen G20′ nin işleyişine ve çalışma yöntemlerine değineceğim. G-20 çalışmaları iki temel kanal üzerinden yürütülmektedir. Birinci kanal, ülkelerin Finans’tan Sorumlu Bakanları, Müsteşarları ile Merkez Bankası Başkan ve Başkan Yardımcılarının oluşturduğu “Finans Kanalı”dır. Finans kanalında küresel ekonomi, altyapı yatırımları, finansal düzenlemeler, uluslararası finansal mimari, uluslararası vergi ve iklim değişikliğinin finansmanı gibi konular ele alınmaktadır. İkinci kanal ise “Şerpa Kanalı”dır. Şerpa kanalında tartışılan konular; kalkınma, enerji sürdürülebilirliği, yolsuzlukla mücadele, ticaret ve istihdamdır. Türkiye’yi G20 finans kanalının da Hazine Müşteşarlığı ve T.C Merkez Bankası, Şerpa kanalında ise Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sayın Ayşe Sinirlioğlu temsil etmektedir.
G-20 platformunun üyeleri; Türkiye, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Güney Kore, İngiltere ve ABD ile birlikte Avrupa Birliği’dir. Türkiye, İspanya, Singapur ve Azerbaycan’ın yanı sıra; Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği ASEAN’ın, Afrika Birliği’nin ve de Afrika Birliği’nin bir parçası olan Afrika’nın Kalkınması için Yeni Ortaklık isimli girişimin (NEPAD) dönem başkanlarını G-20’ye davet etmiştir.
G20 IMF, Financial Stability Board (FSB) ve OECD kurumlarıyla işbirliği yapmakta, G20 ajandasındaki sorunların çözümleri için bu kurumlardan hem data elde etmekte hem de bu kurumların sorunlarınçözümüne yönelik çalışmalarından faydalanmaktadır.
G20 T(Think)20, C(Civil)20, L(Labour)20, Y(Youth)20,B(Business)20 gibi çeşitli alt gruplardan oluşmaktadır. Türkiye’nin 2015 yılı G20 geçici dönem başkanlığı süresinde T20 VE C20 çalışmaları TEPAV(Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırmaları Vakfı), B20 çalışmaları TUSİAD tarafından Y20 çalışmaları ise Youth Commission for Diplomacy and Collaboration (YCDC) tarafından yürütülüyor.Türkiye dönem başkanlığında W(Women) 20 nin kurulacağını açıklamış; fakat Mayıs ayına gelmemize rağmen maalesef hala kurulmamıştır. Türkiye’ nin dönem başkanlığında G-20 gündem ve politikalarının akademisyenler tarafından entelektüel bir bakış açısı ile değerlendirilmesi için uluslararası akademik bir insiyatif olarak A(Academy)20 kurulmuştur. A20′ nin paydaşları ise SETA, İstanbul Şehir Üniversitesi ve Boğaziçi Üniversitesi’dir. A20 “Gelecek Dünya, Gelecek Türkiye” isimli ilk konferansını 11 Nisan’ da Gebze Kültür Merkezi’nde, aynı konulu 2. seminerini ise Eskişehir Osmangazi Üniversitesi’nde 14 Mayıs tarihinde gerçekleşmiştir.
Yatırım ve Altyapı Finansmanı, Uluslararası Kuruluşlar Reformu, İstihdam, Finansal Düzenlemeler Reformu, Uluslararası Vergi, Enerji Sürdürülebilirliği, İklim Finansmanı, Kalkınma, Ticaret, Yolsuzlukla Mücadele konuları 2014 Brisbane zirvesinde konuşulan ve G20 ajandasında bulunan konular olarak karşımıza çıkıyor. Türkiye’nin dönem başkanlığında da yine bu konular tartışılacak ve bu konularla ilgili çalışmalara devam edilecektir.
Türkiye dönem başkanlığında yukarıda belirtilen konular dışında başka konulara da öncelik vermiştir.Türkiye dönem başkanlığının bu önceliklerini üç “i” ile özetleyebiliriz: İnclusiveness(Kapsayıcılık), implamentation (Uygulama) ve investment (Yatırım)… Yatırımın geliştirilmesi için finansal aracılık bağlamında dönem başkanı Türkiye geleneksel olmayan yeni finansman kaynaklarına büyük önem atfetmektedir. Bunlar arasında, alt yapı yatırımları için önemli bir kaynak olan ve risklerin dağıtılmasında iyi bir yöntem teşkil eden, öz kaynağa dayalı finansmana, özellikle de varlığa dayalı yeni finansman yöntemlerine özel bir vurguda bulunulmuştur.
Kobilerin finansmanı ve gelişmesi ile ilgili çalışmalara önem verilmiş, Dünya Kobi Birliği kurma fikri Türkiye’ nin G20 ajandasında yerini almıştır.
İlk defa G20 Enerji Bakanları ve Tarım bakanları toplantısı fikri ortaya çıkmıştır. Enerji Bakanlarının toplantısının düzenlenmesi noktasında konsensüs sağlanmıştır. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Türkiye tarihinde tarım konusunda düzenlenen en geniş katılımlı ve en önemli uluslararası organizasyonlardan biri olan “G20 Tarım Bakanları Toplantısı” nı Bakan Sayın Mehmet Mehdi EKER’ in ev sahipliğinde, 06-08 Mayıs 2015 tarihlerinde İstanbul The Grand Tarabya Hotel’ de gerçekleşmiştir.
Türkiye Dönem Başkanlığında az gelişmiş ülkelerin sorunlarını da ele alacağını az gelişmiş ülkelerin G20’deki sesi olacağını belirtmiştir.
Türkiye’nin 2010-2020 yılları arasında en az gelişmiş ülkeler için koordinatör ülke olması az gelişmiş ülkelerin sorunlarını yakından tanımasını sağlamıştır. 2015 yılında İstanbul Eylem Planına ilişkin Ara Dönem Değerlendirme Konferansına evsahipliği yapılacak olması Türkiye’nin az gelişmiş ülkelerin sorunlarının çözümü için somut adımlar atmasını ve inisiyatif almasını gerekli kılmıştır. Dönem başkanlı vesilesiyle Türkiye bu sorunların G20’de daha fazla tartışılmasını sağlamıştır.Afrika Birliği’nin ve de Afrika Birliği’nin bir parçası olan Afrika’nın Kalkınması için Yeni Ortaklık isimli girişimin (NEPAD) dönem başkanlarının G20’ye davet edilmesi ve kalkınma çalışmaları gruplarının yaptığı çalışmalarda az gelişmiş ülkelerin sorunlarına değinilmesi bunun somut bir örneğidir.
Melek GEDİKBAŞ
Kaynakça
https://g20.org/wp-content/uploads/2014/12/2015-TURKEY-G-20-PRESIDENCY-FINAL.pdf
https://g20.org/g20-tarim-bakanlari-toplantisi/ https://g20.org/g20tarimbakanlaritoplantisi/
http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/27581270.asp
http://www.mfa.gov.tr/turkiyevebelcikaenazgelismisulkelertoplantisina-
esbaskanlikyaptilar.tr.mfa
