Berlin Film Festivali’nde prömiyerini yapan Fransız-Alman ortak yapımı olan film, 2. Dünya Savaşı sırasında (1944) Nazi işgali altındaki Paris’in ve Paris halkının yerle bir olmakla karşı karşıya kalışını konu almaktadır. Volker Schlöndorff tarafından yönetilen bu tarihi drama, Cyril Gély’nin aynı isimli tiyatro oyunundan uyarlanmıştır ve gerçek bir hikâyeye dayanmaktadır. Filmin büyük bir kısmının Nazi komutanı Dietrich von Choltitz’in odasında geçiyor olması da filmin bir tiyatro oyunundan uyarlandığının belgesi niteliğindedir. Film, Fransa’nın Oscar’ı olarak adlandırılan César Ödülleri’nde en iyi uyarlama senaryo ödülünü kazanmıştır.
Diplomasi en genel anlamıyla uluslararası birimler arasındaki ilişkileri yürütme ve yönetme sanatıdır. Ancak diplomasiyi açıklarken sanatın yanında bilime de dikkat çeken bakış açısı bana göre en doğru yaklaşımı sergilemektedir – ki bunu filmde de gözlemleyebiliyoruz-. Bu bakış açısına göre, “Diplomasi, fonksiyonu itibarıyla ilk önce bir sanat halinde belirmiş olsa dahi, onun ilim ile olan münasebetini inkâr etmek olası değildir. Muhtelif devletlerin hukuki, siyasi ve iktisadi vaziyetlerini, menfaatlerini, tarihlerini, istikbale ait düşüncelerini etrafıyla bilmek bir diplomat için zaruridir. Bunları öğrenip bilmek manasında, diplomasi bir ilimdir. Sonra bu bilgilere dayanarak milletlerarası işleri görmek ve yürütmek manasında diplomasi, bir sanattır.” Büyükelçi Raoul Nordling de savaşta alınacak aksiyonlar ve vaziyetin gideceği yer hakkındaki bilgisinin yardımıyla General Dietrich von Choltitz’i film boyunca ikna etmeye çalışmaktadır. Ona, bağlantıları sayesinde çeşitli imtiyazlar sunarak Nazilerin General Dietrich von Choltitz’in Paris’e atanmasından hemen önce aldıkları karardan ailesini ve kendisini kurtarma şansını vermektedir. Aynı zamanda onca masum insanın hayatı tehlike altında olduğundan, Paris’i Paris yapan yapıların her birinin enkaza gömüleceğinden bahsetmektedir.
Hitler, Berlin’in de Paris kadar güzel ve büyük olmasını istemiştir. Berlin bombalanıp harabeye dönünce, stratejik hiçbir önemi olmamasına rağmen, Paris’in de harabeye dönmesini istemektedir. Seine Nehri üzerindeki 13 köprünün, Opera binasının, Notre-Dame Katedrali’nin, Louvre Müzesi’nin, Concorde Meydanı’nın, Eyfel Kulesi’nin, Zafer Takı’nın ve tren istasyonlarının patlatılarak harabeye dönüşmesini ve böylece Parislilerin ve şehrin içinde barındırdığı güzelliklerin tarih sahnesinden silinmesini istemektedir.
Çift Taraflı Ayna
Büyükelçi Nordling, General Choltitz’in odasında olan biteni çift yönlü aynanın arkasından izlemekte, bilgi toplamaktadır. Film boyunca General’e, General’in alacağı aksiyonla, yok olacak bir tarihten, dünyanın en görkemli şehrinin enkaz altında kalmasından ve milyonlarca masum insanın hayatının sonlanmasından bahsetmekte ve bu kararı almamaya ikna etmeye
çalışmaktadır. General ise bir diğer yandan ailesinin durumunu düşünmektedir. Çünkü alınan karar gereği eğer bu aksiyonu almazsa ailesi idam edilecektir. Demokles’in kılıcı Choltitz için sallanmaktadır. General bugüne dek aldığı her emiri kusursuz şekilde uygulamıştır. Ancak General’in bu sefer çift taraflı aynanın öteki tarafından bakması gerekmektedir. Bu kısmı alegorik olarak kıymetli bulduğumu belirtmek isterim.
Film, Beethoven’in 7. senfonisi ile başlıyor, bu senfoninin doğasından olsa gerek, tüm o enkaz altındaki Avrupa sekansları yansıyor ekranlarımıza ve bizlere J’ai Deux Amours ile veda ediyor. Tarihi drama kategorisinde olan bu film IMDb’de 10 üzerinden 7.1 almıştır ve Rotten Tomatoes’da ise eleştirmenlerden 94% almıştır. Film gereksiz diyaloglara yer vererek biz izleyicileri boğmuyor. Ayrıca süre çok güzel kullanılmış. Diplomasi ve müzakere kavramlarının iç yüzünü oldukça güzel yansıtıyor. Filmin belirli bir yaş sınırlaması yok, savaş dönemi filmi olması şiddet içeren kanlı sahnelerin çok olduğu anlamına gelmiyor kesinlikle. Çünkü bu tarz sahneler çok sınırlı tutulmuş. Uluslararası İlişkiler, Siyaset Bilimi gibi sosyal bilim alanlarında eğitim materyali olarak kullanılabilir ve gerçek hadiselere dayanan bir hikâye olması münasebetiyle de bir kaynak niteliği taşımaktadır.
BURAK AKAY
Diplomasi Çalışmaları Staj Programı
