Sırbistan’daki Son Gelişmeler
Dikilen Anıtın Neden Oldukları
Geçtiğimiz günlerde Sırbistan’ın güneyinde çoğunlukla Arnavutların yaşadığı Preşevo’da belediye binası önüne, Arnavut milliyetçiler tarafından, Kosova Kurtuluş Ordusu’nun (UÇK) bölgedeki devamı olan “Preşevo, Buyanovats ve Medveca Kurtuluş Ordusu” adına dikilen anıt, bölgede gerginliğe ve beraberinde diplomasi trafiğine neden oldu.
Anıtın dikilmesinin ardından Sırbistan Başbakanı ve İçişleri Bakanı İvitsa Daçiç’ ten gelen açıklamalar iki ülke gündemine damgasını vurdu. Anıtın kaldırılmaması durumunda zorla yıkacaklarını belirten Daçiç’ in açıklamalarına, “Preşevo, Buyanovats ve Medveca Kurtuluş Ordusu” liderlerinden Lyulyz İbişi’ de sert bir dille cevap vererek; yapıtın yıkılmasına izin vermeyeceklerini, gerekirse anıtı “silahla savunacaklarını” belirtmekten çekinmedi. Anıtın Preşovo’ nun kenar mahallelerinde değil tam olarak şehir merkezinde bulunduğuna işaret eden Daçiç, söz konusu anıtın devleti provoke etmek amacıyla inşa edildiğini iddia ederek, hükümetin ise ülkenin güneyinde istikrar istediğini, bu nedenle Preşevolu yerel yöneticilerden anıtı 17 Ocak’a kadar yıkmaları yönünde talepte bulunduklarını bildirdi.
Daçiç’in sert çıkışına bir diğer cevapta eski Kosova Başbakanı Ramuş Haradinay’dan geldi. Hadinay’ ın Belgrad yönetimini “Avrupalı gibi davranmaya” çağıran ilginç tespiti, Daçiç’in ünlü devlet televizyonunda verdiği şu açıklamalarına neden oldu. Daçiç, “Avrupalı gibi davranıp o anıtı yıkacağız. Çünkü Avrupa’nın herhangi bir yerinde polislerin ve askerlerin öldürülmesine doğrudan katkı sağlamış bir terör örgütünün mensupları onuruna anıt dikildiğine emin değilim” dedi.
Sırbistan’da başbakanlığa bağlı Preşevo, Buyanovats ve Medveca Belediyelerinden Sorumlu Koordinasyon Komisyonu’nun yaptığı açıklamada da, “Preşevo, Buyanovats ve Medveca Kurtuluş Ordusu”nun eski üyelerinin yaptıkları kışkırtıcı açıklamaların halk arasında gereksiz yere gerilimi yükselttikleri, tüm ülke vatandaşları için kanunların aynı olduğu, vatandaşların bunlara uymak zorunda olduğu belirtildi. Hükümetinin görevi, bu bölgedeki halkların özgür bir şekilde yaşamasını ve kendilerini geçindirecek parayı kazanmasını sağlamak, toplumsal problemleri çözmek ve azınlık haklarını savunmak olduğunun belirtildiği açıklamada, Sırbistan Devleti’nin, içinde bulunduğu ekonomik krize rağmen bu yönde büyük çaba harcadığına vurgu yapılmıştır.
Gerçekleşen bu olayların Sırbistan ve Kosova Heyetlerinin 17 Ocak 2013 tarihinde tekrar bir araya gelecek olmalarından önce yaşanması da iki ülke için endişelere neden oldu. 5 Aralık’ ta Brüksel de bir araya gelen heyetlerin görüşmesinden gelen haberler olumlu yönde idi. İki ülke başbakanları, Haşim Taçi ile İvica Daçiç arasındaki müzakerede aracılık yapan Avrupa Birliği’nin Dışişleri Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton; Kosova ile Sırbistan arasında ilerleme sağlandığını açıklamış, fakat buna rağmen, müzakerelerin önemli başlıklarından biri olan iki ülke de koordineli olarak temsilciliklerin açılması konusunda ilerleme sağlanamadığını, ifade etmişti. Ocak’ta gerçekleşecek olan görüşmelerde, Kosova’nın kuzeyi için fon oluşturulması ve yatırım konusu ele alınacak olsa dahi Sırbistan’ın Kosova’yı tanımayacağı ve Kosova’nın da bunda ısrar edeceği gelen yorumlar arasındadır.
Heyetler arası görüşmelerin Sırbistan hükümeti tarafından 11 Ocak’ta onaylanacağına inanılan Kosova Rezolusyon’ undan sonra gerçekleşmesi de önemli görülmektedir. Önerinin tüm Arnavutları memnun etmesini beklemediğini söyleyen Nokoliç’ in hazırladığı Kosova Rezolusyonu, Sırbistan’ın Kosova’da yaşayan Sırp bölgelerini ‘Sırp Cumhuriyeti’ ilan edilmesini, Kosova Güvenlik Gücü ‘nün fes edilmesini içeriyor.
Sırbistan’da Bütçe Umutları
Sırbistan’ın yeni bütçe planında, 2013 yılında otomobil ve petrol ihracatında artış hedefleniyor. Ağır ekonomik krize dur demek isteyen Sırp yetkililer, ülkenin bütçe açığını yarıya indirme yönünde iddialı çabalar da içeren 9 milyar avroluk 2013 bütçesini kabul etti.
Hükümetin duyurduğu katı tasarruf tedbirlerine rağmen, gelecek yıl bütçe açığını yarıya indirmenin zor olacağını ileri sürenler söz konusu olsa da Sırp yetkililer 2013’te ülkenin bütçe açığını azaltmayı ve şartları tüketiciler lehine iyileştirmeyi umuyor. Tasarruf yapmayı ve mantıksız şekilde kullanılan kamu mallarını satarak kamu borcunu azaltmayı ve Kredi ihtiyacını ortadan kaldırmayı planlayan yetkililer, Kragujevac’taki Fiat fabrikasından yapılacak ihracatın da, 2013 yılında Sırbistan’ın bütçe açığını azaltmada önemli rol oynayacağını düşünüyor.
Noel Baba/Anne Yarışı
Sırbistan’ın Başkenti Belgrad’ ta kadın ve erkek kategorilerinde gerçekleşen Noel Baba koşusu gerçekleşti. Turistlerin ve ülke sakinlerinin ilgisini çeken, Noel Baba kıyafeti giymenin zorunlu olduğu koşuya, binin üzerinde sporcu, yurttaş ve turist katıldı. Belgrad şehir merkezinden başlayan ve 1000 metre uzunluğundaki parkuru en kısa sürede tamamlayan yarışmanın birincilerine madalya verildi ve aynı zamanda koşuya katılıp başlangıç çizgisinden bitiş çizgisine kadar ulaşmayı başaran her yarışmacıya Noel Baba Koşusu Sertifikası verildi. Yarışmacıların ve isteklilerin Sırbistan Kan Bağışı Enstitüsü’ne kan vermeleri de sağlandı.
Polisler eylemde
Sırbistan Polis Sendikası tarafından başkent Belgrad’da ki hükümet binası önünde, Polis kanununda değişiklik yapılmasının talep edildiği eylemde, polisin çalışma koşulları ve devletin polis mensuplarını koruma mekanizmasının iyileştirilmesi istendi.
Sendika Başkanı Velyko Miyailoviç’in yaptığı açıklamada, polislerin çalışma koşullarının iyileştirilmesinin yanı sıra bu protesto ile emniyet mensuplarına karşı işlenen suçlara verilen cezaların da ağırlaştırılması, ekipman koşullarının iyileştirilmesi, Sırbistan Ceza Kanunu’nda polisi öldürmeye teşebbüs eden ya da öldüren kişilere müebbet hapis cezası verilmesi yönünde değişiklik yapılmasını, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün yönetici kadrosundaki bazı isimlerin de değiştirilmesi gibi bir çok talepte bulunuldu.
( TUİÇAkademi, OdaTV, AA, SeTimes, Stargazete, Cumhuriyet )
Dilek KÜTÜK
TUİÇ-BALKAM Genel Sekreter
