Birleşmiş Milletler’in 14 Ocak Pazartesi günü Ortodoksların yeni yılını kutlamak amaçlı eski Sırbistan Dışişleri Bakanı ve şimdiki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Başkanı Vuk Jeremić ‘in ev sahipliğinde toplanan Genel Kurul’unda Sırbistan’ın ünlü müzik korosu ‘Viva Vox‘ bir konser verdi. Verdikleri konserde repertuvarlarına aldıkları bir şarkı Boşnakların büyük tepkisine yol açtı. Drina Marş isimli ve Bosna’da Çetnik Marşı olarak bilinen bu marşın Birleşmiş Milletler Genel Kurul’unda çalınmasını pek çok Bosna Savaşı mağduru skandal olarak gördüklerini ifade ettiler ve ayrıca Bosna Hersek yönetiminin devlet olarak bu olaya tepki göstermesini istediklerini dile getirdiler. Saraybosna Tehdit Edilen Halklar Derneği Başkanı Fadila Memišević ise yaptığı açıklamada Birleşmiş Milletler Genel Kurul’unda bu marşın çalınmasının büyük bir iki yüzlülük ve diplomatik bir skandal olduğunu ifade etti.
Gelen tepkiler üzerine geçtiğimiz günlerde, Birleşmiş Milletlerden olayla ilgili bir açıklama geldi. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban-Ki Moon’un sözcüsü Martin Nesirky yaptığı açıklamada Birleşmiş Milletler Genel Kurul’unda çalınan bu marşın bazı insanları incittiğinin farkında olduklarını fakat Ban- Ki Moon’un marşın içeriği hakkında hiçbir bilgiye sahip olmadığını dolayısıyla marşın Boşnaklar’ı incitebileceğini tahmin edemediğini belirtti. Ayrıca Nesirsky, Ban-Ki Moon’un marşın Boşnaklar’ın incinmesine yol açtığı için büyük bir üzüntü içinde olduğuna sözlerinde yer verdi.
Izetbegović Nikolić ile Görüşmeye Hazır
Bosna Hersek Üçlü Başkanlık Konseyi’nin Boşnak Üyesi Bakir Izetbegović, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada kendisinin Sırp halkının seçtiği her cumhurbaşkanı ile görüşebileceğini ve bu anlamda Sırbistan Cumhurbaşkanı Tomislav Nikolić ile görüşmeye hazır olduğunu belirtti. Izetbegović, kendisinin Sırbistan Cumhurbaşkanı ile daha öncede görüşmeye açık olduğunu fakat devletler arasındaki görüşmelerin Nikolić’in bazı söylemlerinden sonra sekteye uğradığını fakat geçtiğimiz günlerde Nikolić’ten gelen olumlu yaklaşımlar üzerine her zaman görüşebileceklerini sözlerinde belirtti. Öncesinde Nikolic’ten gelen Izetbegović’le görüşmeye her zaman hazırım ortadaki sorunlar Nikolić veya Izetbegović sorunları değil devlet sorunlarıdır şeklindeki açıklamalar sonrasında Boşnak liderden de bu yönlü bir açıklama geldi. Her iki liderden gelen bu olumlu söylemler pek çok kişi tarafından Bosna Hersek – Sırbistan ilişkilerinin normalleşmesi sürecinde çok önemli bir adım olarak yorumlandı.
Mostar’da Bombalı Saldırı
Bosna Hersek’in Mostar kentinde geçtiğimiz günlerde gece yarısı saat iki sularında şehir sakinlerini endişelendiren büyük bir patlama meydana geldi. Bombalı saldırının belediye binası önünde bulunan ve Bosna Savaşı sırasında hayatını kaybeden Boşnak askerler anısına dikilen anıta yapıldığını belirten yetkililer, olay sonrasında ölen ya da yaralanan olmadığını söylediler. Yetkililer ayrıca, patlamada anıtın büyük bir hasar gördüğünü ve polisin olayla ilgili soruşturma başlattığını fakat anıta karşı yapılan bu saldırının nedeninin daha çözülemediği ifade ettiler. Mostar kentinde bulunan Boşnak askerler adına dikilen anıta daha öncede çeşitli saldırılar gerçekleştirilmiş. Ayrıca, bu anıtın yakınında Hırvat askerler anısına dikilen bir başka anıt daha bulunuyor bu anlamda yetkililer kentte yaşanan bu olayın Hırvat- Boşnak gerilimini arttıracağından büyük bir endişe duyuyorlar.
Ratko Mladić’e İngiliz Şahit
Bosna Savaşı sırasında yapılan birçok katliamdan sorumlu tutulan ve Lahey’de yargılanan Sırp General Ratko Mladić için savaş sırasında sivil halka yönelik orantısız güç kullandığı ve Saraybosna’nın abluka altına alınması sırasında Müslümanlara ve Birleşmiş Milletler’e karşı çeşitli karşı yöntemler kullandığı konularında savaş sırasında bölgede görev yapmış olan Birleşmiş Milletler Koruma Gücü eski Generali İngiliz Michael Rose şahitlik yaptı.
Gorajde’yi Savunan Askerlere Gözaltı
1992-1995 yılları arasında Bosna Savaşı’ında Sırpların ele geçiremediği ender kentlerden biri olan ve bu nedenle Bosna’nın Çanakkalesi olarak sayılan Gorajde kentini savaş sırasında Sırplara karşı koruyan 4 Boşnak asker geçtiğimiz günlerde gözaltına alındı. Bosna Hersek’in iki büyük entitesinden olan Republika Srpska’ya bağlı Doğu Saraybosna Bölge Savcılığı talimatıyla gözaltına alınan askerler, savaş sırasında bölgede esir alınan Sırplara karşı savaş suçu işledikleri iddiasıyla suçlanıyorlar. Dört askerin savaş sırasında başlı oldukları tugayın eski komutanı Adbuselam Siyerćić Pelam’dan olaya büyük bir tepki geldi. Askerlerin gözaltına alınmalarının Republika Srpska entitesi tarafından yapılmasının anlamsız olduğunu söyleyen Siyerćić gözaltına alınma işleminin Bosna Hersek devleti tarafından gerçekleştirilmesi gerektiğini ve olayın aslında Bosna Hersek Devlet Savcılığı tarafından üstlenilmesi gerektiğini söyledi. Gorajde kentindeki durumun iç savaş sırasındaki durumla aynı olduğunu belirten Siyerćić yetkili kişilerin olay karşısında sessiz kalmalarının halkın büyük tepkisine yol açtığı belirtti. Ayrıca Siyerćić Bosna Savaşı’nda Gorajde’de yaşananlar hakkında yetkili mercilere gerekli belgeleri ulaştırdıkları halde, savaş sırasında kentte yaşananlardan asıl sorumlu olan kişilerin sokaklarda özgür bir şekilde dolaşmalarına buna karşın kenti savunan kişilerin gözaltına alınmasından dolayı büyük bir üzüntü duyduğuna sözlerinde yer verdi.
Saraybosna’nın Çıkışında Sırp Bayrağı
Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna kentinin çıkışına Sırp bayrağı asılmasına büyük tepkiler geldi. Olayı provakasyon olarak nitelendiren Saraybosna Belediye Başkanı, Alija Behmen, olayın sorumlusu olan kişilerin bulunmasını ve bu hatanın zaman kaybettemeden düzeltilmesi gerektiğini belirtti. Behmen bayrağı oraya asanların her ne kadar kabullenmek istemeselerde burasının Sırbistan olmadığının farkına varmaları gerektiğini ve kimsenin burayı Sırbistan olarak kabul etmediği sözlerine ekledi. Ayrıca, bayrağın dikildiği bölge 1992-1995 yılları arasında yaşanan Bosna Savaşı’nda Bosna Hersek silahlı kuvvetleri ile Sırp ordusunu ayıran sınır olmuş ve 1995 yılında imzalanan Dayton Anlaşması ile de bu bölge ülkenin iki büyük entitesi Bosna Hersek Federasyonu ile Republika Srpska arasında resmi sınır olarak kabul edilmişti.
Türkiye’den Visoko’ya 3 Belediye Aracı
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın özel davetlisi olarak Ankara’ya gelen ve Avrupa’nın ilk başörtülü belediye başkanı olma unvanını taşıyan Bosna Hersek Visoko Belediye Başkanı Amra Babić ve beraberindeki heyet Ankara Altındağ Belediyesi’ni ziyaret etti. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar ile görüşen Babić daha sonra Altındağ Belediyesi’ne bir ziyaret gerçekleştirdi. Altındağ Belediye Başkanı Veysel Tiryaki ile görüşen Babić, Altındağ Belediyesi ve Visoko Belediyesi arasındaki işbirliğinin artarak devam etmesini temenni ettiğini belirtti.
Görüşmeler sonrasında ise Türkiye Cumuhuriyeti Hükümeti olarak Visoko Belediyesi’ne 3 çöp toplama aracı hibe edildi. Araçların teslimi Belediye Başkanı Babić’e Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapıldı ve hediye edilen araçlardan birini Erdoğan, Babić ile birlikte denediler.
Republika Srpska – Azerbaycan İş Forumu
Bosna Hersek’in iki büyük entitesinden Republika Srpska ile Azerbaycan arasında Ocak ayının sonunda bir iş forumu gerçekleştirilmesi planlanıyor. Düzenlenecek olan foruma Republika Srpska’nın başkenti Banja Luka şehri ev sahipliği yapacak. Azeri ve Bosnalı Sırp iş adamlarını buluşturacak iş forumunun Bosna Hersek ve Azerbaycan arasındaki ekonomik ilişkilerin güçlenmesine yardım edecek yeni olanaklar sunması tememni ediliyor.
Gras’ta Grev Sona Erdi
Geçtiğimiz hafta Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’nın toplu taşıma hizmetini yapan Gras şirketinin grev yapması kentin ulaşımını felç ettiği için büyük bir tepkiye neden olmuştu. Gelen tepkiler üzerine yapılan görüşmelerden sonra Gras çalışanları grevin geçtiğimiz günlerde sona erdiğini açıkladılar. Gelen bu açıklamadan en çok grev nedeniyle sıkıntılı günler geçiren Saraybosna sakinleri memnuniyet duydular.
Bosna Hersek’te Gazi Maaşlarına Yeni Düzenleme
Bosna Hersek’te 1992-1995 yılları arasında yaşanan iç savaştan sonra gaziler devletten maaş alabiliyorlar fakat 2010 yılında yapılan bir düzenlemeyle Bosna Hersek çifte emeklilik uygulamasına son vermişti buna göre bir gazi hem Bosna Hersek’ten hemde Hırvatistan’dan aynı anda gazi maaşı alamayacaktı. Fakat yapılan incelemeler bazı gazilerin hala hem Hırvatistan’dan hemde Bosna Hersek’ten aynı anda çifte maaş aldıklarını ortaya çıkarıyor. Bu olay üzerine harekete geçen yetkili merciler yasadışı olarak her iki ülkedende gazi maaşı alan kişilerin araştırılacağını ve bu kişiler hakkında soruşturma başlatılacağını belirttiler. Bosna Hersek’te çifte maaş alanların büyük bir kısmının toplumun zengin tabakasını oluşturması ve ülkede bir kısım insanın çifte gazi maaşı alırken savaş mağduru pek çok askerin hiçbir şekilde savaş tazminatı alamamasıda olayın diğer bir acı yönü. Yetlikiler yapılacak bu yeni uygulamanın bir yandan ülkenin bütçesine iyi yönde etki edeceğini bir yandanda ortadaki haksızlığı ortadan kaldırarak hukuk devletine olan güveni sağlamlaştıracağını belirttiler.
(TUİÇAkademi, Anadolu Ajansı, Oslobođenje, SETimes, Zambak.ba, Balkan Dünyası, Boşnak Medya, www.timeturk.com )
TUİÇ–BALKAM
Emel DENİZ
