ABD Başkanı Donald Trump, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) yönelik yeni yaptırımları duyurdu. Bu karar, UCM’nin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Gazze’de işlenen savaş suçları nedeniyle tutuklama kararı çıkarmasının ardından geldi. Trump’ın bu hamlesi, ABD’nin UCM’ye yönelik uzun süredir devam eden şüpheci yaklaşımının bir yansıması olarak değerlendiriliyor (BBC, 2025).
Trump’ın imzaladığı başkanlık kararnamesinde, UCM’nin son hamlelerinin “tehlikeli bir emsal” teşkil ettiği ve “ABD’nin egemenliğini ihlal etme” riski taşıdığı savunuluyor. Ayrıca, mahkemenin ABD ve müttefiklerinin ulusal güvenlik ve dış politika çalışmalarını baltaladığı öne sürülüyor. Kararda, ABD ve İsrail’in “savaş hukukuna sıkı sıkıya bağlı, gelişmiş demokrasiler” olduğu vurgulanıyor (BBC, 2025).
Yaptırımlarla ilgili duyuru, UCM’nin İsrail’e yönelik soruşturma yürütme kararından kısa süre sonra yapıldı. Ayrıca, yaptırımların İsrail Başbakanı Netanyahu’nun Washington ziyareti sırasında açıklanması, bu kararın diplomatik bir mesaj niteliği taşıdığı yorumlarını beraberinde getirdi (VOA, 2025).
Kimler Etkilendi?
Trump’ın yaptırımları, doğrudan UCM yetkililerini hedef alıyor. Henüz etkilenecek bireylerin listesi açıklanmasa da, yaptırımların özellikle UCM’de İsrail ve ABD’ye yönelik soruşturmalarda görev alan isimlere uygulanması bekleniyor.
Muhtemel yaptırımlar şunları içerebilir:
- Hedef alınan kişilerin ve aile üyelerinin finansal işlemlerinin dondurulması
- Vize yasakları ve seyahat kısıtlamaları
- UCM’nin teknik ve bilişim altyapısına yönelik engellemeler, bu da delil toplama süreçlerini olumsuz etkileyebilir
Özellikle, insan hakları gözlemcileri, yaptırımların savaş suçları mağdurlarının tanıklık yapma konusunda çekimser davranmasına yol açabileceğini belirtiyor (Al Jazeera, 2025).
Neden Gerçekleşti?
ABD, uzun süredir UCM’nin yetkisini tanımıyor. Trump yönetimi, geçmişte Afganistan’daki ABD askerleri hakkında soruşturma başlatan UCM’ye karşı benzer yaptırımlar uygulamıştı.
Bu seferki yaptırımların arkasındaki temel nedenler şunlar olabilir:
- İsrail’e Destek Mesajı: Trump, ABD’nin İsrail’e verdiği koşulsuz desteği vurgulamak amacıyla bu kararı aldı.
- ABD’nin Uluslararası Yargıya Karşı Tavrı: Washington yönetimi, UCM’nin kendi vatandaşları veya müttefikleri üzerinde yetki kullanmasını egemenlik ihlali olarak görüyor.
Nasıl Bir Etki Yaratacak?
Trump’ın UCM’ye yönelik yaptırımları, uluslararası hukuk ve diplomasi açısından birkaç kritik sonucu beraberinde getirebilir:
1. ABD ve Uluslararası Hukuk Kurumları Arasındaki İlişkiler
ABD’nin UCM’ye yönelik agresif politikaları, uluslararası hukuk sisteminde yeni bir ayrışma yaratabilir. Avrupa Birliği ve Almanya gibi müttefikler, yaptırımları eleştirerek bunun uluslararası adalet sistemine zarar verdiğini belirtti (AA, 2025).
2. İsrail-ABD İlişkileri
Netanyahu, Trump’ın kararını “cesur” bir adım olarak değerlendirerek memnuniyetini dile getirdi. İsrail hükümeti, UCM’nin kendisine yönelik soruşturmasını uzun süredir siyasi bir saldırı olarak görüyor. Netanyahu’nun Washington ziyareti sırasında açıklanan yaptırımlar, ABD-İsrail ittifakını daha da güçlendirdi (Al Jazeera, 2025).
3. ABD’nin Küresel İmajı
Trump’ın bu politikaları, ABD’nin uluslararası kurumlara karşı giderek artan mesafeli tutumunu gözler önüne seriyor. Mevcut Biden yönetiminin bu karara nasıl tepki vereceği ve gelecekteki olası politik değişiklikler merak konusu (VOA, 2025).
Bu gelişmeler, ABD’nin uluslararası hukuk sistemindeki rolü ve küresel liderliği açısından uzun vadeli etkiler yaratabilir.
Kaynakça
- BBC. (2025). Trump imposes sanctions on ICC over Israeli war crimes investigation. BBC News. https://www.bbc.com/news/articles/cx2p19l24g2o
- VOA. (2025). Trump’s ICC sanctions spark global backlash. Voice of America. https://www.voaturkce.com/a/trump-tan-uluslararasi-ceza-mahkemesi-ne-yaptirim-karari/7966560.html
- Al Jazeera. (2025). ICC under fire as Trump enforces sanctions over Israel probe. Al Jazeera. https://www.aljazeera.com/news/2025/2/7/trump-icc-sanctions
- Independent Türkçe. (2025). Trump, ICC’ye yaptırımlarla karşılık verdi: İsrail’e destek mi?. Independent Türkçe. https://www.indyturk.com/node/753505
- AA. (2025). AB ve Almanya, Trump’ın UCM’ye yaptırımlarını eleştirdi. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/trumptan-netanyahuya-tutuklama-karari-cikaran-ucmye-yaptirim/3474500
