Suriye’deki kimyasal silahların uluslararası kontrole devri ile ilgili Rusya ve ABD arasındaki görüşmeler Cenevre’de başladı. Rus basınında yer alan bilgilere göre görüşme öncesi Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ortak bir basın toplantısı düzenledi. Lavrov, Suriye’nin en kısa sürede Kimyasal Silahlar Konvansiyonu ve Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü’ne dahil olmasını isterken, Kerry’de Esed’e 10 günlük süre tanıdı. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Suriye rejiminin verdiği sözlerin kendileri için yeterli olmadığını dile getirdi.
Lavrov, Şam’ın örgüte dahil olmak için gerekli belgeleri ilgili mercilere ulaştırdığını ifade ederek, “Suriye’de kimyasal sorunun çözülmesi, bu ülkeye karşı herhangi bir saldırıyı gereksiz kılıyor. Biz gelişmelere bu açıdan bakıyoruz… Artık Cenevre-2 konferansının toplanmasına bir şans daha tanınıyor.” dedi. Söz konusu sorunun sadece siyasi ve diplomatik süreç işletilerek çözülebileceğini bir kez daha vurgulayan Lavrov, Suriye’deki sorun konusunda prensipler üzerine kurulmuş bir anlaşma üzerinde çalıştıklarını söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ise Suriye rejiminin sözlerinin kendileri açısından yeterli olmadığını, Rusya, Sergey Lavrov ve onun delegasyonu ile görüşmek üzere Cenevre’ye geldiklerini hatırlatarak “Beklentiler çok yüksek. Bu bir oyun değil. Gerçek olmalı, kapsamlı olmalı, denetlenebilir olmalı, zamanlaması iyi olmalı ve zaman kısıtlamasına uyularak uygulanmalı. Eğer uygulanmazsa sonuçları olmalı…” uyarısında bulundu.
Bakan Kerry ise Cenevre’ye Ruslarla birlikte çalışarak, önerilerinin işlemesini sağlamak için geldiklerini ifade etti.
Rusların planını ancak kimyasal silah uzmanlarının yardımı ve Esed rejiminin tam olarak plana uyması ile başarılı olabileceği fikrinde olan Kerry, “Buraya uluslararası ortaklarımızla paylaşabileceğimiz, bundan sonra atılacak adımları belirlemeye geldik. Hep beraber Esad rejiminin taahhütlerini yerine getirip getirmediğini test edeceğiz” dedi. Kerry, Esad rejimi üzerindeki askeri baskılarını da sürdüreceklerini belirterek en iyi yolun Esad rejiminin elindeki kimyasal silahları hep beraber ortadan kaldırmak olduğunu söyledi.
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise daha sonra söz alarak, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Rusya’nın siyasi pozisyonu hakkında gerekli açıklamayı yaptığını belirterek, diplomasinin sessizlik gerektirdiğini söyledi.
Öte yandan Kerry, BM ve Arap Birliği Suriye Özel Temsilcisi El-Ahdar el-İbrahimi ile de basın toplantısı öncesinde Intercontinental Otel’de görüştü. Yaklaşık 45 dakika süren görüşmede Kerry’ye ABD’li kimyasal silah uzmanları da eşlik etti.
İki ülke Bakanı, İkinci Cenevre Konferansı’na tarih belirlemek için 28 Eylül’de New York’ta yeniden buluşacak.
(TUİÇ Akademi, Gündem Rusya, Bloomberght, Haber7)
Elif Sarpkaya
TUİÇ Stajyeri
